مادران شیرده بخوانند!

در این تحقیق دانشگاه بریتیش کلمبیا، اوکاناگان، کانادا، دکتر دینا گیبسون، محقق بیوشیمی به همراه دکتر سانجو جوش که جنبه‌های بیوشیمیایی چربی‌های رژیم غذایی را مطالعه می‌­کند، با دکتر وسلی زندبرگ، محقق شیمی و زیست‌شناسی مولکولی همکاری کردند. این گروه تحقیقاتی نقش تغذیه چربی ­‌های رژیم غذایی را در جوندگان باردار بررسی کرد تا اثرات تولیدی چربی در فرزندان آنها را تعیین کند.

دکتر گیبسون که سلامت روده و ایمنی بدن و همچنین علل  بیماری‌ های حاد یا مزمن مانند بیماری التهابی روده را مطالعه می­‌کند، اظهار کرد: «هدف این تحقیق، بررسی چگونگی تاثیر عادات غذایی مادران بر محیط میکروبی روده و الگوی مولکول قند مرتبط با آنها بود که می‌­تواند در پاسخ‌های ایمنی به بیماری‌های عفونی مهم باشد.»

نتایج تحقیق آنان نشان می­‌دهد که نوع چربی مصرفی در دوران شیردهی می‌­تواند بر محیط میکروبی روده نوزاد، رشد ایمنی و خطر ابتلا به بیماری تاثیر داشته باشد.

سه گروه اصلی اسیدهای چرب شامل چربی‌های اشباع شده (SFA) موجود در گوشت‌ها و فرآورده‌های لبنی، چربی‌های اشباع نشده (MUFA) موجود در روغن‌های گیاهی مایع و اسیدهای چرب اشباع نشده (PUFA) در برخی از مغزها، ماهی و صدف هستند. اسیدهای چرب اشباع نشده بیشتر بر اساس تعداد و موقعیت پیوندهای دوتایی در زنجیره آسیل به صورت n-۳ PUFA یا n-۶ PUFA مشخص می‌­شوند.

تحقیقات قبلی مشخص کرده­‌اند که هر دو اسیدهای چرب اشباع نشده n-۳ و n-۶ می­‌توانند تاثیر منفی بر عفونت‌های روده‌­ای مانند اشریشیا کُلی انتروپاتوژنیک، کلستریدیوم دیفیسیل، سالمونلا و بیماری‌های دستگاه گوارش ناشی از خوردن غذای خام یا نپخته یا نوشیدن آب آلوده داشته باشند. در مقابل، نشان داده شده است که رژیم‌ های غذایی غنی از چربی­‌های اشباع نشده و چربی‌های اشباع شده تا حد زیادی در برابر این عفونت­‌ها محافظت ایجاد می‌­کنند.

نتایج آخرین تحقیقات دکتر گیبسون نشان می‌دهد که خواص مفید چربی شیر یا چربی­‌های اشباع شده طی دوره قبل و بعد از تولد ممکن است باعث بهبود محافظت در برابر بیماری عفونی روده‌ای در بزرگسالی شود، به‌ویژه هنگامی که منبع n-۳ PUFA با چربی‌های اشباع، ترکیب شود.

دکتر گیبسون می­‌گوید: «یافته‌­های ما توصیه­‌های فعلی رژیم غذایی را به چالش می‌­کشد و نشان می­‌دهد که مصرف چربی توسط مادران، تاثیرات بین نسلی بر حساسیت فرزندان آنان به عفونت روده دارد که شاید از طریق فعل و انفعالات میکروبی-ایمنی است.»

وی افزود: مصرف جهانی اسیدهای چرب اشباع نشده بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۱۰ به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است، در حالی که زنان در دوران بارداری به دلیل توصیه­‌هایی برای کاهش مصرف چربی اشباع شده، مقدار کمتری از چربی­‌های اشباع شده را مصرف می‌­کنند.»

گیبسون اظهار کرد: «اگرچه دهه‌ها، شناخته شده است که رژیم‌های پرچرب می‌­توانند پاسخ‌های التهابی را به‌طور مستقیم تغییر دهند، اما مطالعات اخیر به تازگی شروع به ارزیابی چگونگی تاثیرات گوناگون گروه‌های اسیدهای چرب  بر التهاب و تغییر پاسخ‌های میزبان به عفونت کرده‌اند.»

اسیدهای چرب رژیم غذایی می­‌توانند بر فرآیندهای التهابی از جمله پاسخ‌های التهابی دفاعی به دنبال یک عفونت روده‌ای تاثیر بگذارند. دکتر گیبسون توضیح می­‌دهد که این مورد می‌­تواند بر شدت بیماری تاثیر بگذارد و اسیدهای چرب رژیم غذایی را به‌عنوان یک نکته مهم در پیش‌بینی خطر بیماری مورد توجه قرار ­‌دهد.

محققان معتقدند، ترکیب فعل و انفعالات گروه چربی رژیم غذایی با باکتری روده می‌­تواند شدت این عفونت‌ها را تعیین کند. دکتر گیبسون بیان کرد: باکتریوم روده ایجاد شده در دوران نوزادی، نقشی حیاتی در کمک به بلوغ سیستم ایمنی بدن و ایجاد مانعی در برابر اشغال توسط عوامل بیماری‌زای بالقوه دارد.

و دکتر جوش خاطرنشان می­‌کند که آخرین تحقیق پیشنهاد می­‌دهد دستورالعمل‌های بهداشتی فعلی باید دوباره ارزیابی شوند.

وی می‌­گوید: «در حال حاضر، دستورالعمل‌های رژیم غذایی کانادایی توصیه می­‌کنند، مادران شیرده، غذاهای غنی از چربی اشباع شده را با چربی‌های اشباع نشده با تاکید بر مصرف چربی‌­های اشباع نشده n-۶ و n-۳ جایگزین کنند. با توجه به اینکه نتایج تحقیقات رژیم غذایی با چربی‌های اشباع نشده پیامدهای بیماری را پس از تولد بدتر کرد، از نظر ما، این توصیه‌ها باید تجدید نظر شود.»

در حالی که غلظت پروتئین و کربوهیدرات شیر مادر به نسبت  ثابت باقی می­‌ماند، محتوای اسیدهای چرب به میزان قابل توجهی متفاوت است و تحت تاثیر مصرف چربی مادر است.

دکتر گیبسون ادامه داد: «به‌طور کلی، نتیجه می­‌گیریم که مصرف انواع مختلف چربی در رژیم غذایی مادر، تشکیل باکتری در کودک را تغییر می­‌دهد و می­‌تواند عواقب پایداری بر توانایی آنان در پاسخ به عفونت در بزرگسالی داشته باشد. در عین حال، نتایج این تحقیق نشان می‌­دهد که رژیم­‌های غذایی غنی از چربی اشباع شده در مادران، یک رابطه میکروب میزبان در فرزندان ایجاد و آنان را در برابر بیماری محافظت می‌­کند.»

دکتر زندبرگ توضیح داد: «درک این نکته مهم است که باکتریوم روده در دوران نوزادی ایجاد می‌­شود، زیرا نقش مهمی در کمک به بلوغ سیستم ایمنی بدن دارد و می­‌تواند مانعی برای عوامل بیماری‌زای بالقوه باشد.» وی همچنین اشاره کرد که باکتریوم سالم به تغذیه در اوایل زندگی بستگی دارد.

زندبرگ می­‌گوید: «قندها پروتئین‌های مهم روده را مرتب می­‌کنند. الگوهای آنها به دلیل انتخاب رژیم غذایی مادر در دوران بارداری و شیردهی در فرزندان تغییر می­‌کند. تغییر الگوها با تغییر در توانایی نوزاد در مقابله با بیماری‌های عفونی در مدل ما همراه بود.»