فشار خون بالا را از بدخیم چگونه تشخیص بدهیم؟

 فشار خون مشکل رایجی است که اغلب در سنین بالا به آن دچار می شویم، اما در واقع علائم این بیماری در سنین بالا نمایان می شود و ممکن است بسیاری از شما مبتلا به فشار خون باشید اما اطلاعی از آن نداشته باشید که در ادامه به بیان این مسئله پرداخته می شود.

فشار خون بالا یک مشکل بسیار رایج در بین سالمندان است. فشار خون نیروی فیزیکی است که توسط خون به دیواره رگ ها وارد می شود. زمانی که فشار خون را با دستگاه اندازه گیری می کنید، دو عدد نمایش داده می شود که با یک خط از یکدیگر جدا شده اند. عدد بالایی نشان دهنده فشار خون سیستول systolic و عدد پایینی نشان دهنده فشار خون دیاستول diastolic است.

فشار خون سیستول فشار در داخل رگ هاست زمانی که قلب منقبض شده و خون را به سمت جلو فشار می دهد. فشار خون دیاستول فشار داخل رگ هاست زمانی که قلب شل شده و از حالت انقباض خارج شده است.

فشار خون طبیعی کمتر از ۸۰/۱۲۰ است. طبق بیانیه هایی که انجمن قلب امریکا در سال ۲۰۱۷ بیان کرد، فشار خون بین ۸۰/۱۲۰ تا ۸۰/۱۲۹ فشار خون بالاتر از حد طبیعی در نظر گرفته می شود. این شرایط به اصطلاح Prehypertension نامیده می شود، یعنی فرد هنوز وارد فشار خون بالا نشده، اما با این حال این شریط نیز خطرات خود را دارد.

اگر فشار خون سیستول بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ قرار داشته باشد و یا دیاستول بین ۸۰ تا ۸۹ باشد، فشار خون بالا در مرحله ۱ در نظر گرفته می شود. فشار ۹۰/۱۴۰ یا بالاتر فشار خون بالا در مرحله دوم می باشد.

اگر فشار سیستول بیشتر از ۱۸۰ یا فشار دیاستول بیشتر از ۱۲۰ باشد، فشار خون در مرحله بحرانی قرار گرفته است. بالا رفتن فشار خون به این معناست که قلب مجبور است خون را به سختی پمپاژ کند. به علاوه فشار خون بالا می تواند به دیواره رگ ها آسیب بزند و به مرور خطر بروز بیماری قلبی، بیماری کبد و سکته مغزی را افزاایش می دهد.

فشار خون بیشتر در بین سالمندان رایج است. در سن ۴۵ سالگی مردان بیشتری به فشار خون مبتلا هستند. تا سن ۶۵ سالگی این مسئله برعکس می شود و زنان بیشتری به فشار خون مبتلا می شوند.

مبتلایان به دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلا به فشار خون هستند. به علاوه وجود یک فرد مبتلا به فشار خون در بین اقوام نزدیک خطر ابتلا به این بیماری را در شما نیز افزایش می دهد. حدود ۶۰ درصد مبتلایان به دیابت، به فشار خون هم مبتلا هستند.

علائم فشار خون بالا

فشار خون بالا ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشد، حتی اگر سال ها به آن مبتلا باشید. به همین دلیل گاهی به فشار خون قاتل خاموش نیز گفته می شود. برآورد شده که از هر ۵ فرد مبتلا به فشار خون، یک نفر از بیماری خود بی خبر است. فشار خون یکی از مهم ترین عوامل تشدید کننده بروز سکته مغزی و حمله قلبی است.

اگر فشار خون به درستی درمان نشود، می تواند به قلب، ریه، مغز و کلیه ها آسیب بزند، بدون اینکه با هیچ نشانه خاصی همراه باشد. علائم فشار خون در افرادی ظاهر می شود که فشار خون خیلی بالایی دارند. نشانه های فشار خون خیلی بالا عبارتند از:

سردرد شدید

خستگی شدید

مشکل بینایی

درد قفسه سینه

مشکل در تنفس

ضربان قلب نامنظم

مشاهده خون در ادرار

طپش در قفسه سینه، گردن یا گوش ها

چه عاملی باعث بروز فشار خون می شود؟

در اکثر موارد علت بروز فشار خون ناشناخته است. گاهی شرایط کلیه ها یا غدد آدرنال عامل بروز فشار خون هستند. عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است باعث بروز فشار خون شوند، اما علت دقیق آن هنوز ناشناخته است. عوامل زیر می توانند خطر بروز فشار خون را در افراد افزاایش دهند:

سیگار کشیدن

اضافه وزن یا چاقی

عدم تحرک جسمی

مصرف نمک بیش از حد

مصرف الکل بیش از اندازه

استرس

افزایش سن

ژنتیک

سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون

بیماری مزمن کلیوی

اختلال در تیروئید یا غده آدرنال

آپنه خواب

هشدار اولیه بالا رفتن فشار خون

بالا رفتن فشار خون در مراحل اولیه یعنی زمانی که فشار خون شما کمی بالاتر از حد طبیعی است و فشار سیستول بین ۱۲۰ و ۱۲۹ قرار دارد و فشار دیاستول ۸۰ یا کمتر است. افرادی که دارای این شرایط هستند، دو برابر دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند. تغییر در سبک زندگی می تواند به این افراد کمک کند تا فشار خون خود را به حالت طبیعی برگردانند.

علت بالا رفتن فشار در مراحل اولیه

عوامل مختلفی می توانند بر روی فشار خون شما تاثیر گذاشته و آن را کمی بالا ببرند، از جمله :

قرص های ضد بارداری

داروهای سرماخوردگی

داروهای ضد انعقاد خون

داروهای ضد درد بدون نسخه

برخی داروهایی که توسط پزشک تجویز شده اند

تمام این داروها ممکن است فشار خون را به طور موقت افزایش دهند. تجمع چربی در رگ ها نیز می تواند منجر به افزایش فشار خون شود. شرایط دیگری که باعث بالا رفتن اولیه فشار خون می شوند، عبارتند از:

آپنه خواب انسدادی

بیمای کلیوی

بیماری آدرنال

بیماری تیروئید

نشانه های فشار خون در مراحل اولیه

معمولا این مرحله با هیچ نشانه ای همراه نیست، تنها راه برای بررسی فشار خون مراجعه منظم به پزشک و چک کردن فشار خون است.

درمان فشار خون در مراحل اولیه

اگر این فشار خون با دیابت، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی و عروقی همراه باشد، پزشک داروی فشار خون تجویز کرده و همچنین توصیه هایی برای تغییر در سبک زندگی به فردد می کند. اگر مشکل فقط بالا رفتن فشار باشد، اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی می تواند به رفع مشکل کمک کند. در ادامه به برخی از این تغییرات مفید اشاره می شود:

کم کردن وزن اگر دچار اضافه وزن یا چاقی هستید

انتخاب یک رژیم غذایی سالم و کم نمک

ورزش کردن منظم

کاهش مصرف الکل

ترک سیگار

فشار خون بدخیم چیست؟

اگر در زمان اندازه گیری فشار خون، فشار سیستول بین ۱۳۰ و ۱۳۹ است یا فشار دیاستول بین ۸۰ تا ۸۹ است، شما مبتلا به فشار خون بالا هستید. در این مرحله نیز علائم خاصی در شما مشاهده نمی شود. زمانی که فشار خون به ۱۲۰/۱۸۰ یا بالاتر می رسد، یک شرایط جدی و خطرناک به نام فشار خون بدخیم یا فشار خون بحرانی بروز کرده است. این شرایط ممکن است منجر به بروز سکته مغزی، آسیب کلیوی، حمله قلبی یا از دست دادن هوشیاری شود.

اگر فشار خون خود را اندازه گرفتید و این ارقام را مشاهده کردید، کمی استراحت کنید و دوباره آن را اندازه بگیرید. اگر ارقام هنوز همانطور بالا هستند، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

علت فشار خون بدخیم

فشار خون بالا مهم ترین علت بدخیم شدن فشار خون است. نادیده گرفتن داروهای فشار خون نیز منجر به بحرانی شدن فشار خون می شود. در ادامه به شرایطی اشاره می شود که منجر به بالا رفتن بیش از حد فشار خون می شوند:

بیماری کلیوی

بیماری عروق کلاژن* Collagen vascular

آسیب های وارد شده به نخاع

تومور غده آدرنال

قرص های ضد بارداری

مواد مخدر (مانند کوکائین)

*بیماری عروق کلاژن Collagen vascular : نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافت های همبند حمله می کند و علت آن ناشناخته است. این بیماری باعث التهاب کلاژن و مفاصل اطراف آن می شود.

علائم فشار خون بدخیم

اولین نشانه فشار خون بدخیم اندازه فشار خون است که به میزان 120/180 یا بالاتر است. سایر علائم فشار خون بدخیم عبارتند از:

التهاب و خونریزی رگ های خونی در شبکیه چشم

اضطراب

خون دماغ

سردرد شدید

تنگی نفس

التهاب مغز که البته این نشانه به ندرت رخ می دهد

درمان فشار خون بدخیم

فشار خون بدخیم یک وضعیت اورژانسی محسوب می شود و نیاز به درمان فوری دارد. داروهای فشار خون از طریق رگ وارد بدن بیمار می شوند، به این امید که ظرف چند دقیقه فشار خون را کاهش دهند. زمانی که فشار خون کمی پایین آمده و به مرحله امن برسد، داروهای خوراکی به بیمار داده می شود.

فشار خون ریوری Pulmonary Hypertension چیست؟

بالا رفتن فشار خون در گردش خون ریوی، فشار خون ریوی نامیده می شود. این شرایط بر روی رگ های ریه و سمت راست قلب تاثیر می گذارد.

علت بروز فشار خون ریوی

پرفشاری خون ریوی بر اثر تغییر در سلول هایی که رگ های ریه را تشکیل می دهند، بروز می کند. این تغییرات باعث می شوند دیواره رگ ها سفت و ضخیم شوند، حتی بافت اضافه نیز ممکن است تشکیل شود. این مشکل باعث کاهش یا حتی انسداد گردش خون در داخل رگ ها می شود. در نتیجه از آنجایی که جریان خون سخت تر می شود، افزایش فشار خون بروز می کند.

برخی بیماری ها و شرایط که منجر به فشار خون ریوی می شوند، عبارتند از:

اسکلرودرمی* scleroderma

سارکوئیدوز* sarcoidosis

آمبولی ریوی

درماتومیوزیت* dermatomyositis

 *بیماری اسکلرودرمی Scleroderma : نوعی بیماری نادر و پیشرونده روماتیسمی است که پوست بیماران ضخیم، سفت و خشک شده و گاه در انتهاهای اندامها زخم ایجاد می‌شود.

*سارکوئیدوز Sarcoidosis : یک بیماری با علت ناشناخته است که در آن التهاب در گره‌های لنفاوی، ریه‌ها، کبد، چشم‌ها، پوست و دیگر بافت‌ها رخ می‌دهد.

*درماتومیوزیت Dermatomyositis : التهاب بافت همبند، همراه تغییرات تخریبی در عضلات و پوست است. درماتومیوزیت به ندرت مری، ریه و مفاصل را نیز درگیر می‌کند.

نشانه های فشار خون ریوی

علائم فشار خون ریوی ممکن است تا ماه ها یا حتی سال ها ظاهر نشوند، در نهایت علائم بدتر می شوند. نشانه های فشار خون ریوی عبارتند از:

خستگی مفرط

تنگی نفس

سرگیجه

درد یا فشار در قفسه سینه

تورم در مچ پاها، پاها و شکم

آبی شدن لب ها و پوست

بالا رفتن ضربان قلب یا نبض

درمان فشار خون ریوی

فشار خون ریوی قابل درمان نیست، اما گزینه هایی وجود دارند که می توانند علائم را بهبود بخشیده و سرعت پیشروی بیماری را کم کنند. گزینه های درمانی فشار خون ریوی مصرف برخی داروهاست که توسط پزشک تجویز می شود.

عمل قلب باز و پیوند روش های جراحی برای درمان فشار خون ریوی هستند که در صورت عدم موفقیت داروها استفاده می شوند.