بیماران کرونایی با این روش کمتر بستری می شوند

طبق برخی تحقیقات و گزارش های مختلف شست و شوی حفره بینی و حلق با استفاده از نرمال سالین یا محلول سدیم کلرید (نمک) ، می تواند به کاهش ریسک بستری شدن در بیمارستان میان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ کمک کند. اما این موضوع تا چه اندازه صحت دارد؟ آیا کارآزمایی بالینی قابل استنادی در این زمینه صورت گرفته است؟

برخی از پزشکان معتقد هستند که ویروس کرونا پس از ورود به حفره دهانی و همچنین بینی سریعا وارد ریه نمی شود و یک بازه زمانی کوتاه حدودا ۲۴ ساعتی را در این ناحیه به لانه گزینی خود اختصاص می دهد. از این رو استفاده از محلول نرمال سالین به واسطه وجود یون کلر و سدیم قادر به کاهش تعداد ویروس ها و حذف فیزیکی آنها خواهد بود.

به منظور روشن سازی بهتر ابعاد مختلف این مسئله، مطالعه ای انجام و نتایج کامل آن توسط وب سایت علوم پزشکیmedRxiv  منتشر شده است. در پژوهش مورد نظر که در واقع نوعی مطالعه هم گروهی محسوب می شود، تمرکز اصلی بر مقایسه داده های بالینی بیماران ۵۵ سال به بالا  با تست پی سی آر مثبت بوده است.

از این بیماران خواسته شد تا شست و شوی بینی را انجام دهند. در ادامه نیز نتایج به دست آمده با یافته های موجود در پایگاه داده ملی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) از ۲۳ سپتامبر تا ۲۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ مقایسه شد. لازم به ذکر است که بیماران مطالعه تا ۱۸ ام ژانویه نیز مورد پیگیری های بعدی قرار گرفتند.

بر اساس مداخله صورت گرفته شرکت کنندگان به طور متناوب به وسیله یکی از دو سیستم شست و شوی مبتنی بر فشار با دستگاه های NAVAGE و یا Neilmed تحت درمان قرار گرفتند. از طرفی به تعدادی از محلول ها به صورت کاملا تصادفی ۲.۵ میلی لیتر پوویدون آیوداین ۱۰ درصد (ضد میکروب) یا نصف قاشق چایخوری سدیم بی‌کربنات (عامل قلیایی کننده) افزوده شده بود. از بیماران خواسته شد که محلول استاندارد سدیم کلرید (با افزودنی های مذکور و یا بدون آنها) را به مدت ۱۴ روز مصرف کنند. تمام این افراد ۱۴ روز دیگر نیز تحت نظر قرار گرفتند.

در این میان معیار اصلی بررسی بیمار، بستری شدن در بیمارستان با علائم کووید ۱۹ تا ۲۸ روز پس از زمان ثبت نام اولیه در مطالعه مذکور بود. این تغییرات به وسیله تماس تلفنی با بیمار، پیگیری روزانه و دسته بندی سوابق بیمارستانی تحت نظر قرار داشتند. اطلاعات حاصله نیز با آمار میزان بستری بیماران که توسط CDC به تیم تحقیقاتی ارائه شده بود، مقایسه می شدند.

معیار ثانویه هم به بررسی سطح بهبود علائم، توانایی انجام فعالیت های روزمره و میزان اثرگذاری افزودنی های ضد میکروبی یا قلیایی کننده اختصاص یافته بود. پس از تجزیه و تحلیل نتایج مشخص شد که بیماران مصرف کننده محلول شست و شوی بینی و حلق نرمال سالین در مقایسه با گروه کنترل و آمار ملی، تا ۱۹ برابر  ریسک بستری در بیمارستان کمتری را تجربه کردند. البته همچنان مطالعات بیشتری نیاز است تا اثرگذاری سدیم کلرید بر کاهش میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ را تایید کند.

در مجموع به عنوان یک مداخله درمانی، شست شوی تحت فشار بینی با استفاده از محلول های سدیم کلرید می تواند شدت عفونت را طی ۲۴ ساعت اولیه پس از مثبت شدن تست پی سی آر کاهش دهد. از آن جایی که همچنان بخش بزرگی از مردم در سراسر دنیا واکسینه نشده اند، این مداخله ساده، در دسترس و ارزان قادر به کاهش بار ویروسی و در عین حال احتمال بستری شدن در بیمارستان ها خواهد بود.

همچنین با استناد به یافته ها به نظر می رسد که افزودنی های مختلف نظیر آنتی باکتریال استفاده شده در مطالعه اثرگذاری سدیم کلرید را افزایش می دهند. با این حال باید تحقیقات بیشتری در این خصوص صورت بگیرد. البته این آزمایش هنوز در مرحله داوری های علمی بیشتر است ولی نتایج اولیه آن، حاکی از مفید بودن محلول آب نمک است.

همچنین در مطالعه ای که توسط دانشگاه ادینبرو انجام شد، محققان از شرکت کنندگان خواستند تا عمل شست و شوی بینی را دو بار در روز و به مدت دو هفته تکرار کنند. گفتنی است که تعدادی از داوطلبان پیش از شروع پژوهش در معرض ویروس سرماخوردگی قرار داده شدند. پس از بررسی نتایج دیده شد که شست و شوی منظم بینی با محلول سدیم کلرید ضمن کاهش بار ویروسی، احتمال انتقال بیماری به سایر اعضای خانواده را هم کاهش می دهد. از آن جایی که تراکم ویروس کرونا به ویژه در ۲۴ ساعت ابتدایی عفونت در بینی بالاتر است، چنین فرمولی می تواند بر این بیماری نیز اثر داشته باشد و عفونت را تا جای امکان کنترل کند.

البته موفقیت سدیم کلرید در کاهش بار ویروسی، انتقال و شدت عفونت بر اساس مطالعات مذکور، به هیچ عنوان منکر اهمیت فراوان رعایت فاصله گذاری اجتماعی، شست و شوی دست ها با صابون و رعایت پروتکل های بهداشتی نیست.

نتیجه گیری

هر چند تعیین میزان دقیق اثربخشی محلول آب و نمک در کنترل کرونا، نیازمند تحقیقات گسترده تری است، اما به نظر می رسد شست و شوی منظم گلو و درون بینی با این محلول، راحت ترین، ارزان ترین و ای بسا یکی از مفیدترین راه ها برای جلوگیری از ابتلا به نوع شدید کروناست.

برای تهیه محلول مناسب، باید ۹ گرم نمک در یک لیتر آب محلول شود و روزانه غرغره شود و درون حفره های بینی به گونه ای شست و شو داده شود که آب وارد مجرای گلو گردد. میزان نمک بیشتر، نه تنها مفید نیست بلکه می تواند به مخاط بینی آسیب برساند؛ نمک کمتر نیز از کارایی محلول می کاهد.

تهیه یک پارچ از این محلول، کار را برای افرادی که وارد خانه می شوند آسان می کند تا به راحتی و سرعت، بعد از شست و شوی کامل دست ها با صابون مایع، گلو و بینی خود را با آب نمک رقیق، بشویند.

می توانید اسپری کوچکی از محلول آب و نمک همراه داشته باشید تا اگر در طول روز که امکان شست و شو ندارید، از این اسپری استفاده کنید.

۲ بار شست و شو در روز، احتمالاً اثرگذاری بیشتری خواهد داشت.