خطر مرگ ۲۰ هزار ایرانی در هر سال!

این روزها شاهد شدت گرفتن آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور هستیم و همین موضوع باعث شده تا مدارس و دانشگاه‌ها به شکل مجازی دایر شوند. اما، سوالی که همچنان بدون پاسخ مانده و متولی مشخصی نیز برای آن نداریم، این است که چرا نمی‌توانیم هوای آلوده را مدیریت و کنترل کنیم.

بررسی‌ها و مطالعات، حاکی از تهدید سلامت جان ساکنان شهرهای آلوده است. اگر بخواهیم وارد عمق این موضوع شویم، قطعاً با یک فاجعه انسانی پنهان مواجه خواهیم شد.

افزایش بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی، ریوی و به دنبال آنها، افزایش انواع سرطان‌ها، از مهم‌ترین عارضه‌های خطرناک و پنهان، آلودگی هوا است که شاید خیلی جدی گرفته نمی‌شود.

در قانون هوای پاک، مسئولیت‌هایی برای دستگاه‌های مختلف مشخص شده که سازمان محیط زیست در این قانون به عنوان متولی و ناظر معرفی شده است، اما امروز در اجرای قانون هوای پاک شاهد هستیم در بیشتر دستگاه‌های مسئول و وزارتخانه‌ها کاستی‌های زیادی رخ داده است.

حذف استاندارد یورو ۶ اشتباه بود

بسیاری از مسئولیت‌ها در قانون هوای پاک روی زمین مانده و در برخی از موارد نیز عقبگرد وجود دارد. به عنوان مثال در این قانون مشخص شده است که استاندارد خودروها در هر سال به چه اندازه‌ای باید برسد که بر اساس آن در سال ۱۴۰۱ باید استاندارد یورو ۶ در خودروها لحاظ می‌شد، اما بر اساس پیشنهاد وزارت صمت استاندارد یورو ۵ لحاظ و استاندارد یورو ۶ حذف شد.

مهم‌تر از آن این است که در برنامه‌ریزی‌های آتی نیز استاندارد یورو ۶ لحاظ نشد و حتی الزام این استاندارد بر خودروهای وارداتی نیز حذف شد که ماحصل این اقدام‌ها شرایط آلودگی امروز را رقم زده است که آلاینده‌های جدید از جمله دی اکسید گوگرد در ۶ ماهه دوم سال به ثبت می‌رسد.

آلودگی ۱۵ برابر روزهای عادی

احمد طاهری مدیر واحد سنجش و نگهداری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، با حضور در برنامه کشیک سلامت، با تاکید بر این مطلب که یکی از اقدامات خوبی که در چند سال گذشته در کشور انجام شد، افزایش کیفیت سوخت توزیعی در کلانشهر بود که این کیفیت به یورو ۴ ارتقا پیدا کرد و موجب شد دی اکسید گوگرد در شهر تهران بسیار کاهش پیدا کند، گفت: در روزهای اخیر شاهد افرایش غلطت دی اکسید گوگرد تا 300ppb هستیم که می‌توان گفت ۱۵ برابر روزهای عادی است.

وی افزود: ما در شهرداری تهران ابزار قانونی و اختیاری برای پایش سوخت توزیعی نداریم و نمی‌توانیم بگوییم چه اتفاقی در این زمینه افتاده است که سطح دی اکسید گوگرد به این میزان رسیده است و مسئولیت پیگیری این موضوع با سازمان محیط‌زیست است.

طاهری با بیان این مطلب که میزان دی اکسید گوگرد تهران به حدی افزایش پیدا کرد که ناسالم‌ترین روز در هفت سال گذشته در پایش این آلاینده به ثبت رسید، بیان کرد: زمانی که دی اکسید گوگرد در جو قرار بگیرد می‌تواند ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون ایجاد کند و اهمیت این موضوع به این دلیل است که دی اکسید گوگرد می‌تواند به ذرات معلق دیگری نیز تبدیل شود و درصد آلاینده‌های دیگر را نیز بالا ببرد.

سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس، گفت: مجلس سلامتی مردم و بهره‌مندی از هوای پاک را حق عامه مردم می‌داند و بر سر آن تعارف ندارد.

وی تاکید کرد: بسیاری از مشکلات کنونی، ناشی از تصمیم‌گیری‌های اشتباه مدیریتی است و اینکه برخی از مدیران تکالیف خود را انجام نمی‌دهند. بنابراین هدف مجلس آن است که این دسته از مدیران هزینه‌های قصورشان را خودشان پرداخت کنند.

مدیر واحد سنجش و نگهداری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاسخ به این پرسش که هزینه‌های آلودگی هوا بر شهرها به چه میزان است، گفت: در زمینه خسارت آلودگی هوا بر شهرها، نهادهای بین المللی از جمله بانک جهانی و وزارت بهداشت به شکل سالانه گزارش‌هایی می‌دهند که بر اساس آمار بانک جهانی به دلیل آلودگی هوا سالانه ۲.۶ میلیارد دلار خسارت اقتصادی متحمل می‌شویم.

طاهری ادامه داد: آمارها حاکی از آن است که سالانه ۶ هزار نفر در تهران و بیش از ۲۰ هزار نفر در کشور به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و متأسفانه آلودگی هوا مرز زمینی نمی‌شناسند. آلودگی هوا ایجاد شده در البرز به تهران نیز سرایت می‌کند و مردم تهران از آن متأثر می‌شوند.

از کدام ماسک‌ها در هوای آلوده استفاده کنیم

مهدی کمری کارشناس بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که ماسک‌های مناسب در شرایط آلودگی هوا، شامل انواع N۹۵(NIOSH-۴۲CFR۸۴)، KN۹۵(GB۲۶۲۶-۲۰۰۶) و FFP۲(EN ۱۴۹-۲۰۰۱) هستند که می‌توانند با استفاده از استانداردهای شناخته شده بین‌المللی تا ۹۵ درصد ذرات معلق را فیلتر کنند، گفت: این ماسک‌ها در دو نوع بدون دریچه و دریچه‌دار تولید می‌شوند. افرادی که مشکوک به بیماری کووید ۱۹ هستند، حتماً باید از نوع بدون دریچه آن استفاده کنند.

وی افزود: افراد دارای بیماری‌های قلبی و تنفسی هستند و زنان باردار، قبل از استفاده از این ماسک‌ها با پزشک خود مشورت کنند.