رفع چالش پلتفرم های فروش دارو/ سلامت الکترونیک سازماندهی نشده است

مسعود شریفی ، درباره آخرین وضعیت فروش اینترنتی دارو توسط پلتفرم‌‌‌ها اظهار کرد: تیرماه سال گذشته معاونت علمی مصوبه‌‌‌ای را در خصوص فروش اینترنتی دارو با همکاری وزارت بهداشت داشت که به تصویب هیات‌وزیران هم رسید. براساس مهلت دوماهه آن، مقرر شد وزارت بهداشت دستورالعملی را در این خصوص تدوین کند، اما با توجه به بحران دارو و تغییرات مدیران سازمان غذا و دارو در آن زمان این امر محقق نشد.

دبیر کارگروه تنظیم‌گیری و سیاستگذاری در ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی افزود: بعد از این موضوع با پیگیری‌‌‌هایی که معاونت علمی داشت، در جلسات متعددی از معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری درخواست داشتیم که به این موضوع ورود کند و در نهایت مصوبه‌‌‌ای برای فروش اینترنتی دارو در تیرماه ۱۴۰۲ ابلاغ شد. البته بعد از این مصوبه باز هم سازمان غذا و دارو موضوع را به گونه‌‌‌ای دیگر عقب انداخت و اعلام کرد تکلیفی به گردن ما نیست که باز هم معاونت حقوقی ورود و بر مصوبه هیات‌وزیران تاکید کرد. شریفی با بیان اینکه در حال حاضر سازمان غذا و دارو از موضع‌گیری‌‌‌های قبلی خود درباره ممنوعیت فروش اینترنتی دارو کوتاه آمده است، خاطرنشان کرد: اگر نگاهی به موضع‌‌‌‌‌‌گیری‌‌‌های قبلی مدیران این سازمان داشته باشیم، آنها اعلام می‌‌‌کردند که این حرکت کاملا غیرقانونی است، ولی در حال حاضر خوشبختانه حرکتی تحول‌‌‌گرایانه را آغاز کرده‌‌‌اند.

شریفی با بیان اینکه در حال حاضر تنها دو پلتفرم به فروش اینترنتی دارو اقدام می‌کنند، گفت: در حال حاضر تعداد زیادی از پلتفرم‌‌‌ها وجود دارند که پتانسیل فروش اینترنتی دارو را دارند. به‌طور مثال یکی از همین پلتفرم‌‌‌ها بیان می‌‌‌کرد که ۱۳سال در انتظار اخذ مجوز فروش دارو بوده است. معاونت علمی تلاش می‌کند تا حد امکان موانع پلتفرم‌‌‌ها را برای اخذ مجوز و فروش دارو از سر راه آنها بردارد.

دبیر کارگروه تنظیم‌‌‌گری و سیاستگذاری در ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی درباره مزیت‌‌‌های فروش اینترنتی دارو نیز گفت: در حال حاضر بسیاری از بیماران خاص به علت محدودیت دارو، به‌اجبار باید به چند داروخانه سرکشی کنند، اما اینترنتی شدن فروش دارو، علاوه بر اینکه وقت و هزینه کمتری برای آنها دارد، اجتماع بیماران نیز در داروخانه‌‌‌ها کمتر می‌شود.

 در همین خصوص، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در نامه‌‌‌ای خطاب به وزیر بهداشت به تاریخ ۱۶ آبان‌ماه ۱۴۰۲، از عدم‌تدوین دستورالعمل توزیع آنلاین دارو انتقاد کرد. در این نامه به وزیر بهداشت اخطار داده شد که پرونده ترک فعل برای او در کمیسیون در حال تکمیل است و در صورت اتمام مهلت چهارماهه هیات مقررات‌‌‌زدایی و عدم‌تعیین‌تکلیف، ضمانت اجرایی کمیسیون اصل ۹۰ فعال خواهد شد. نصرالله پژمان‌‌‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰، در این نامه همچنین تاکید کرده است که زمان ابهام‌‌‌افکنی‌‌‌ها به پایان رسیده و اکنون زمان تدوین دستورالعمل فوق (ارسال و توزیع اینترنتی دارو) با مشارکت ذی‌نفعان اقتصادی است.

رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران هم در ابتدای پنجمین نشست کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی، با بیان اینکه توزیع دارو در پلتفرم‌‌‌ها از جنبه‌‌‌های فنی و حقوقی قابل بررسی است، گفت: از منظر حقوقی، یک مساله مهم تدوین آیین‌‌‌نامه‌‌‌هایی است که باید منطبق بر قوانین بالادستی باشد و مساله دیگر سرنوشت داروخانه‌‌‌هایی است که اقتصادشان تحت‌تاثیر این وضعیت قرار می‌گیرد. ضمن اینکه این مساله می‌‌‌تواند به موج جدیدی از مهاجرت‌‌‌ها دامن بزند. محمد عبده‌‌‌زاده، نوع مواجهه سازمان‌های بیمه‌‌‌گر با پلتفرم‌‌‌های آنلاین فروش دارو و محدودیت‌هایی را که به لحاظ حقوقی وجود دارد، به عنوان مساله قابل تامل دیگر مطرح کرد. او یکی از چالش‌‌‌های فعالیت این پلتفرم‌‌‌ها را حفظ امنیت اطلاعات شخصی بیماران و دسترسی به داده‌‌‌های تجویز پزشکان دانست و گفت: سطح دسترسی نرم‌‌‌افزارهای موجود امکان دسترسی به اطلاعات محرمانه بیمار را با استفاده از نسخ آنان فراهم کرده و این امکان برای اشخاص و شرکت ایجاد شده که با بهره‌‌‌گیری از این نرم‌‌‌افزارها ببینند کدام پزشک، کدام دارو یا آزمایش را تجویز می‌کند. این موضوع به لحاظ محرمانه بودن اطلاعات بیمار به چالش جدی نظام سلامت تبدیل خواهد شد.

مینا آژوغ، سرپرست اداره امور داروخانه‌‌‌ها و شرکت‌های سازمان غذا و دارو هم در این نشست در این مورد توضیح داد: تابستان سال گذشته با این مساله روبه‌‌‌رو شدیم که باید در وزارت بهداشت با همکاری وزارت ارتباطات آیین‌‌‌نامه‌‌‌ای برای توزیع دارو از طریق پلتفرم‌‌‌ها تدوین می‌‌‌کردیم. او با بیان اینکه شرکت‌های فعال در این حوزه به سمت قانونمندی پیش نرفتند، ادامه داد: متاسفانه گوش شنوایی برای توجه به نظرات کارشناسی حوزه سلامت وجود نداشت و توجهی به نظرات کارشناسی ما نشد. نکته حائز اهمیت این است که توزیع و عرضه دارو کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. اکنون بسیاری از شرکت‌های پخش از ظرفیت پلتفرم‌‌‌ها برای لجستیک خود استفاده می‌کنند. آژوغ با بیان اینکه هر فعالیتی در حوزه سلامت الکترونیک، مستلزم دریافت مجوزهایی از وزارت بهداشت است، ادامه داد: متاسفانه هنوز‌ سازوکار مناسبی در این زمینه تعریف نشده است.