انسولین کمیاب شد!

مراجعه به داروخانه برای خریدن برخی از داروها بی‌فایده است. یا چند داروخانه‌ مشخص داروهای خاص را دارند آن هم به تعداد محدود. یا بیمار باید در بازار سیاه دنبال دارو بگردد آن هم با چند برابر قیمت.

دارو نیست. یا اگر هست کم است و گران. در این میان تقاضا برای انسولین بیشتر از همه داروهاست. چون به گفته رئیس انجمن دیابت ایران حدود پنج میلیون نفر در ایران به دیابت مبتلا هستند و حتی اگر نیمی از این افراد هم به انسولین نیاز داشته باشند، حدود ۲.۵ میلیون نفر الان مهم‌ترین دغدغه‌شان پیدا کردن انسولین است. آن هم به هر قیمتی.

چه کنم؟ نخرم می‌میرم

در کنار داروخانه ….. صف است. متصدی فروش می‌گوید «این وقت روز خلوت است. باید اول صبح بیایی. از اینجا تا سر خیابان صف خرید انسولین است. انسولین گیر نمی‌آید.»

زنی در صف است. می‌گوید «کل تهران را گشته‌ام. در گرما و این کرونا. روزی یک انسولین میزنم ماهی ۳۰ عدد. باید یک و نیم میلیون تومان برای دارو بدهم. تازه به شرط آنکه باشد و پیدا کنم. گران است. اما اگر نخرم چه کنم؟ بمیرم؟»

پیدا کردن انسولین کار راحتی نیست.«باید موتور داشته باشی و کل داروخانه‌ها را بگردی. من دو روز است می‌گردم. نیست. آدرس اینجا را داده‌اند. دو ساعت منتظر مانده‌ام و حالا می‌گویند نیست.»

داروخانه … انسولین دارد. زنی در صف است. «۲۰ تا داروخانه رفته‌ام. نبود. اینجا دارند اما نمی‌دانم برای چند روز بدهند. این بار پیدا کردم. بعدش را چه کنم؟» اما در خیلی جاها خبری از انسولین نیست. «۱۲، ۱۳ روز است انسولین پیدا نکرده‌ام. نیست.»،«خیلی سخته نمیشه پیدا کرد.»

اوضاع شهرستان‌ها بدتر است

اما فقط در تهران بیماران درگیر پیدا کردن دارو نیستند. اوضاع شهرستان‌ها از این هم بدتر است. در کرمانشاه بیماران در صفی بلند منتظر انسولین‌اند. در گیلان انسولین نیست. در قزوین و جاهای دیگر.

بیماران دیابتی یا باید ساعت‌ها در صف‌ بمانند یا کل شهر را بگردند و به داروخانه‌ها سر بزنند. آن هم درست در زمانی که ویروس کرونا از همیشه شایع‌تر است و بیماران دیابتی و بیماران خاص بیشتر از همه در خطر ابتلا به این ویروسند.

مشکل فقط انسولین نیست. داروهای دیگری هم در بازار نیست. یکی از بیماران دنبال داروی IVIG است. می‌گوید از اول تیر دارو نایاب شده. دارویی که قبلا بود و حالا سر از بازار سیاه درآورده با قیمت‌های نجومی.

فرد دیگری دنبال داروی کرئون است. دارویی برای مشکلات خاص گوارشی. یکی دیگر از افراد در داروخانه می‌گوید «سه ماه است پیدا نمی‌شود. من داروی تاریخ گذشته را به ۱۰ برابر قیمت قبل خریدم.» فرد دیگری می‌گوید« قبلا ۱۰۰ عدد کرئون ۱۶۰ هزار تومان بود. الان ۹۵۰ هزار تومان است. اگر باشد.» داروی شیمی درمانی هم مصیبت دیگری است. «دور اول دارو در داروخانه‌های خاص بود اما الان نه داروخانه دارو را دارد و نه بیمارستان. اگر هم باشد گران است خیلی گران. مثلا ۱۰۰ میلیون ۱۳۰ میلیون تومان.»

در جست‌وجوی دارو در توییتر

دارو نیست و حالا بیماران و خانواده آنها دست به دامن شبکه‌های مجازی شده‌اند. توییتر فضایی است برای پیدا کردن داروهای خاصی که در ایران نیست و هست. «پدرم احتیاج شدید به سرم آمینو اسید ۵٪ داره. ولی هیج کجا نتونستیم پیدا کنیم. کسی میتونه کمک کنه؟»

«برای پدرم دنبال داروی آلزایمر هستم. نیست.»

برخی هم از بازار ایران قطع امید کرده‌اند و دنبال مسافر و پروازی هستند که دارو را از کشور دیگری بیاورد.«آیا پزشکی در کانادا می‌شناسید که نسخه داروی نایاب بنویسه تا دوستم بتونه از داروخانه تهیه کنه و به ایران بیاره؟»

«کسی ظرف یک ماه آینده از آلمان به ایران میره. برای من یه بسته دارو ببره.»

کاهش ۲۰ درصدی واردات دارو

دلیل کمبود انسولین و دیگر داروهای خاص چیست؟ «دارو نداریم چون ارز نداریم. ارز نداریم چون تحریمیم.» این را چهار تا پنج داروخانه تکرار می‌کنند. یکی می‌گوید قبل از شما هم صدا و سیما آمده بود گزارش بگیرد که چرا دارو نیست. گفتم دلیلش تحریم است. می‌توانی این را پخش کنی؟ گفت نه.»

نائب رئیس هیات مدیره اتحادیه واردکنندگان دارو هم در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: محدودیت‌های ارزی، منجر به کمبود دارو در بازار شده است و احتمال می‌رود با تامین نشدن ارز مورد نیاز برای واردات دارو، کمبود دارویی تشدید شود.»

آنگونه که امیر حسین معینی زندی می‌گوید «ارزش دلاری واردات دارو در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.» کاهش تقاضا در حالی است با افزایش شیوع کرونا، برخی از داروهای بیماران خاص برای بیماران مبتلا به کرونا استفاده می‌شود. این یعنی هم واردات کاهش یافته و هم تقاضا.

جهش تولید یا کمبود ارز؟

کاهش ۲۰ درصدی واردات دارو را وزیر بهداشت هم تایید کرده است. سعید نمکی تیرماه گفته بود ارزبری واردات دارو را ۶۰۰ میلیون دلار کاهش دادیم. نمکی گفته دلیل کاهش واردات، جهش تولید و تامین نیاز بازار با تولیدات داخلی است.

اما بخش مهمی از داروهای خاص مشابه ایرانی ندارد و یا قرار است داشته باشد، اما هنوز تولید نشده. با این حساب بعید است دلیل کاهش واردات تقویت تولید داخل باشد. کمبود ارز دلیل مهم‌تری است.