برگ برنده اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری

اسامی ۱۴ داوطلب انتخابات ریاست جمهوری معرفی شده به جبهه اصلاحات از سوی احزاب براساس تقویم این جبهه روز یکشنبه ۱۲ اردیبهشت اعلام شد. از مجموع پیشنهادات ارائه شده احزاب و شخصیت‌های حقوقی، به ترتیب محمدجواد ظریف با ۳۷ پیشنهاد، اسحاق جهانگیری با ۳۵ پیشنهاد، مصطفی تاج‌زاده با ۳۲پیشنهاد، مسعود پزشکیان با ۲۵ پیشنهاد، «محمدرضا عارف» با ۲۱ پیشنهاد، «محسن هاشمی» با ۲۰ پیشنهاد، «محمد شریعتمداری» با ۱۹ پیشنهاد، «مصطفی کواکبیان» با ۱۵ پیشنهاد، «محمد صدر» با ۱۳ پیشنهاد، «محمود صادقی» با ۱۲ پیشنهاد، «شهیندخت مولاوردی» با ۱۱ پیشنهاد، «زهرا شجاعی» با ۱۱ پیشنهاد، «عباس آخوندی» با ۱۱ پیشنهاد و در نهایت «صادق خرازی» با ۱۰ پیشنهاد، به عنوان گزینه‌های مورد نظر و البته ابتدایی جبهه اصلاحات اعلام شدند.

براساس سازوکار این نهاد، چهره‌های اعلام شده به رای اعضای جبهه گذاشته می‌شوند و نام‌هایی که بیش از دوسوم آرا را به دست آوردند به مرحله بعد یعنی دعوت به جبهه و اخذ برنامه خواهند رفت. گزینه‌های معرفی شده از سوی جبهه اصلاحات در حالی است که هنوز برخی از آنها درباره ورود به انتخابات در مقام داوطلب نامزدی تصمیمی قاطع و موضعی مشخص اتخاذ نکرده اند. درباره برخی دیگر نیز احتمال عبور آن ها از مرحله احراز صلاحیت ها بسیار کم است و برخی دیگر هم راهی طولانی برای رسیدن به نقطه اشتراک همه جریان ها و طیف های اصلاح طلب دارند. بعضی هم با وجود آنکه خود را داوطلب مستقل نامزدی اعلام کرده اند اما در فهرست جبهه اصلاحات جای گرفتند.

ظریف ایده آل، جهانگیری محتمل

اگر ظریف را گزینه ایده آل اصلاحات بدانیم؛ می‌توان اسحاق جهانگیری را گزینه ممکن و اصلی اصلاحات توصیف کرد. معاون اول دولت‌های اول و دوم تدبیر و امید که این روزها بیشترین تحلیل‌ها را در فضای خبری و مجازی به خود اختصاص داده، درباره نامزدی خود در انتخابات تصریح کرده است که فعلا برنامه ای ندارد اما این به معنای عدم حضور هم نیست. تجربه بالا در مسوولیت‌های اجرایی از یک سو و امکان تایید صلاحیت از سوی دیگر، این گمانه‌ها را که او می‌تواند گزینه اصلی جریان اصلاحات باشد تقویت می‌کند.

نزدیکی به رییس دولت اصلاحات و نیز تکنوکرات‌های اصلاح طلب هم برگ برنده ای است که امکان اجماع پیرامون وی را افزایش می‌دهد. حضور دو شب پیش او در شبکه اجتماعی کلاب هاوس و ماراتن پرسش و پاسخ‌های متنوع همگی، از سوی تحلیلگران به عنوان عزمی برای انتخابات تعبیر شد. حالا باید باید دید معاون اول رییس جمهوری در هفته‌های منتهی به ثبت نام چه تصمیمی خواهد گرفت.

گمانه‌ها درباره دیگر گزینه‌های اصلاحات

تحلیل قطعی از گزینه‌های سوم تا چهاردهم هرچند ممکن نیست اما می‌توان بر اساس تجربه‌های انتخاباتی چهل سال گذشته به نتایجی رسید. واقعیت آن است که هنوز معضل ریاست جمهوری زنان و حتی نامزدی آن ها در انتخابات این پست، اما و اگرهای بسیاری دارد حتی اگر «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان این موضوع را امکان پذیر بداند. با توجه به این گزاره به نظر می رسد زنان حاضر در فهرست اعلامی راهی به سوی پاستور نخواهند یافت.

اگر معیار گمانه زنی را رفتار شورای نگهبان در سال های گذشته قرار دهیم؛ عبور نام‌هایی چون مصطفی تاجزاده، محمود صادقی از پروسه احراز صلاحیت هم چندان محتمل به نظر نمی‌رسد. فهرست نام‌هایی که مطرح شده اند گرچه ابتدایی است و فقط پیشنهادات احزاب را شامل می‌شود اما برخی گزینه‌ها چندان تمایلی برای حضور در این جبهه اصلاحات نداشته و تمایل به حضور مستقل دارند.

برخی هم در انتقاد از جریان اصلاح طلب به اندازه‌ای پیش رفته اند که حضور آنها در این جمع برای بسیاری محل سوال و تعجب است. گروهی به دلیل تکرار نام‌هایی که در گذشته امتحان خود را پس داده اند، منتقد جبهه اصلاحات و احزاب پیشنهاد دهنده این نامها هستند و گروه دیگر این اسامی را ناتوان از موج آفرینی برای انتخابات ارزیابی می‌کنند. گروهی به سازوکار رسیدن به این نام‌ها معترض اند و گروهی جبهه اصلاحات را متهم به سهم‌خواهی از انتخابات و قدرت می‌کنند. برخی هم از نامطمئن بودن جامعه درباره اعلام داوطلبی اسامی مطرح شده ابراز تعجب می‌کنند. باید منتظر ماند و دید که اصلاح طلبان در نهایت بر سر کدامیک از این افراد به اجماع کامل می رسند.

گزینه های معرفی شده و انصراف داده احزاب به جبهه اصلاحات

سخنگویان احزاب حاضر در جبهه اصلاحات پیش از اعلام رسمی اسامی گزینه‌های ابتدایی داوطلبی انتخابات، در گفت و گوهایی نام‌های موردنظر حزب خود را اعلام کردند. «حسین نورانی‌نژاد» سخنگوی حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، ظریف، جهانگیری، سید مصطفی تاج‌زاده، سید محمد صدر، شهیندخت مولاوردی را به جبهه اصلاحات ایران‌ معرفی کرده است. حزب اعتماد ملی اما در اعتراض به نحوه انتخاب نامزد نهایی جبهه اصلاحات، از معرفی گزینه به این نهاد خودداری کرد.

«اسماعیل گرامی مقدم» سخنگو، درباره تصمیم حزب اعلام کرد که شورای مرکزی با انتخاب گزینه نهایی با دو سوم آرای اعضای این جبهه مخالف بود. داریوش قنبری، عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری هم «مصطفی کواکبیان» دبیرکل را گزینه مردم‌سالاری برای معرفی به جبهه اصلاحات اعلام کرد. جهانگیری، ظریف و هاشمی هم به گفته «حسین مرعشی» سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی؛ از سوی این حزب  به جبهه اصلاحات ایران معرفی شدند که دو نام نخست در فهرست پیشنهادهای دیگر گروه‌ها هم قرار داشتند. ظریف و خرازی هم از سوی حزب ندای ایرانیان به عنوان داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری به جبهه اصلاحات ایران معرفی شده اند.

در کنار احزاب برخی شخصیت‌های مانند حجت الاسلام «محسن رهامی» نامزد انتخابات در بیانیه ای ضمن تشکر از احزاب و شخصیت‌های اصلاح‌طلب که او را برای نامزدی دعوت کردند و نامش را به عنوان داوطلب به نهاد اجماع ساز اصلاح‌طلبان پیشنهاد کرده یا قصد طرح دارند، تقاضا کرده است از معرفی او به نهاد مذکور خودداری کنند.

«ابراهیم اصغرزاده» دبیر کل انجمن اسلامی مهندسان ایران درباره معرفی داوطلب این تشکل به جبهه اصلاحات ایران، هم اعلام کرد که شرایط را برای ورود به عرصه رقابتی، آبرومند و منصفانه مناسب نمی‌بیند و رسما به دبیرخانه جبهه اصلاحات ایران اعلام کرده است که او برای دوره فعلی داوطلب نخواهد شد. روزهای گذشته خبر داوطلبی محمدرضا عارف هم ابتدا در رسانه‌های منتشر و سپس اعلام شد، رییس بنیاد امید ایرانیان به‌شکل ضمنی و تلویحی اعلام داوطلبی برای نامزدی در انتخابات کرده است.