کدام نامزدهای انتخابات برای کمک به دیگری آمده اند؟

اولین بار عنوان «نامزد پوششی» در انتخابات سال ۹۶ و با حضور موازی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور همراه خود رئیس جمهور یعنی حسن روحانی بر سر زبان ها افتاد.

تاکتیکی که حالا و در انتخابات ۱۴۰۰  هم به نظر می رسد در دستور کار هر دوجناح اصلاح طلب و اصولگرا قرار گرفته است و  افراد زیادی از هر دو جناح به صف نامزد های پوششی ملحق شده اند تاجایی که گویا  صف کسانی که  نامزد پوششی لقب گرفته اند، به مراتب طویل تر از نامزد هایی است که به عنوان نامزد اصلی در این رقابت شناخته می شوند؛ اما از جناح اصلاح طلبان؛ جهانگیری،  همتی و حتی پزشکیان با شرایطی، از جمله افرادی هستند که می توانند به عنوان نامزد پوششی شناخته شوند.

جهانگیری که پیش از این و درانتخابات دوره قبل نقش کاندیدای پوششی را بازی کرده است، این بارنیز از سوی برخی محافل  لقب پوششی یا به عبارت بهتر «نامزد ضربه گیر» را یدک می کشد. به گفته بسیاری از تحلیل گران، جهانگیری اگرچه گزینه اول اصلاح طلبان معرفی شده اما سبد رای او با چالش های جدی  همراه است و حضور او در این انتخابات برای پاسخ به انتقادات مخالفان دولت بوده است و اصلاحات بنا دارد با این تاکتیک ضربه گیر اشکالات وانتقاداتی باشد که  درخصوص هشت سال گذشته در مناظرات مطرح می شود تا  به پای کاندیدای اصلی اصلاحات نوشته نشود و کاندیدای نهایی جبهه اصلاحات به ویژه طیف کارگزاران سازندگی  که به باور بسیاری علی لاریجانی است، به سلامت از این مسیر عبور کند اما جهانگیری در این مسیر تنها نیست و از  عبد الناصر همتی رئیس بانک مرکزی نیز به عنوان دیگر نامزد پوششی یاد می شود.

در همین خصوص مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی گفت: «همتی  شاید به این قصد آمده که از کاندیدای دیگری، مثلا کاندیدایی که اطلاعات اقتصادی کمتری دارد، پشتیبانی کند. چون بدون وجود پشتیبانی از جانب توده مردم امکان پیروز شدن در انتخابات وجود ندارد اما اگر ایشان تصمیم دارد در عرصه‌ انتخابات بماند، باید از بانک مرکزی استعفا کند تا حرف‌های سیاسی، روی اقتصاد ایران اثر منفی نگذارد و بازار ارز دچار تلاطم نشود.

رئیس بانک مرکزی یکی از اشخاص بسیار مهم در سیستم اقتصادی بانکی هر کشوری از کشورهای دنیاست و اگر وارد مناظرات انتخاباتی شود، اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.» پزشکیان دیگر کاندیدای شناخته شده اصلاح طلبان را نیز تا حدودی می توان در این طیف قرار داد البته به صورت مشروط. پزشکیان چندی پیش در گفت و گو با ما تصریح کرده بود: می‌آیم در مناظره‌ها شرکت می‌کنم، بعد در جمع‌بندی اگر نظر مردم در نظرسنجی‌ها این باشد که فلان نفر شایسته‌تر و جلوتر از من است، کنار می‌کشم.

 به نفع لاریجانی کنار نمی‌کشم اما درباره جهانگیری اگر نظر مردم باشد کنار می‌روم و کمکش هم می‌کنم.  با این  صحبت پزشکیان نمی توان گفت او از ابتدا با این دیدگاه وارد  عرصه شده بلکه ورود به این نقش را منوط به نظرسنجی ها آن هم فقط به نفع جهانگیری کرده است لذا احتمال حضور او تا انتها در رقابت ها وجود دارد. ماجرای کاندیدای پوششی یا همان ضربه گیر اما مختص اردوگاه اصلاحات نیست و تعداد نامزدهایی که برچسب پوششی بودن به آن ها خورده در جناح اصولگرا نیز کم نیستند.

سعید جلیلی که در انتخابات سال ۹۶ و باحضور سید ابراهیم رئیسی به کارزار انتخابات ورود نکرد، در این انتخابات و پس از نام نویسی رئیسی در وزارت کشور حضور یافت و برای ریاست جمهوری نام نویسی کرد تا در کنار حضور رئیسی، گمانه ها در خصوص پوششی بودن خود را افزایش دهد.  

او حتی در نشست خبری خود پس از نام نویسی در پاسخ به این که «گفته می شود کاندیدای پوششی ابراهیم رئیسی هستید و در ازای معاون اولی کنار خواهید کشید»،  پاسخ دقیق و روشنی ارائه نکرد و تنها اظهار کرد: «عرصه انتخابات عرصه حضور نامزدها برای ارائه برنامه هایشان و جلب اعتماد مردم است.» عملکرد جلیلی پس از نام نویسی برای پیگیری ایده وحدت گفتمانی بین اصولگرایان  این شائبه را که  به عنوان یک کاندیدای اصلی در این انتخابات حضور پیدا نکرده، تقویت کرده است.

جلیلی معروف‌ترین نامزد پوششی انتخابات است «معروف‌ترین نامزد پوششی انتخابات آینده که تقریبا همه از او به‌عنوان پوشش ابراهیم رئیسی یاد می‌کنند، سعید جلیلی است؛ چراکه هم‌ گعده‌های ائتلاف‌ساز اصولگرایی یعنی شورای وحدت و شورای ائتلاف و هم دیگر چهره‌های اصولگرایی و نمایندگانشان در مجلس و پویش های مردمی‌شان بارها و بارها اعلام کرده‌اند که نامزد اصلی‌شان ابراهیم رئیسی است. شکی هم در تأیید صلاحیت هر دو نفرشان وجود ندارد. در این صورت این سؤال باقی می‌ماند که دلیل ثبت‌نام سعید جلیلی چیست؟ ابراهیم رئیسی چه نیازی به نامزد پوششی دارد؟ آیا نگرانی از این که نام رئیسی از صندوق رأی خارج نشود، باعث شده که فردی را برای کمک به او در مناظرات بفرستند؟»

در این بین اگرچه پوششی بودن جلیلی با اما و اگر هایی نیز روبه روست اما ثبت نام دقیقه نودی علیرضا زاکانی در انتخابات و صحبت هایش پس از ثبت نام، نشان داد که او تنها و تنها به عنوان نامزد پوششی و  برای حمایت از رئیسی یا مقابله با لاریجانی  پا به انتخابات گذاشته است. او عبارات تندی را که به نوعی اشاره به لاریجانی داشت، در نطق خود به کار برد و با  بیان این که تصمیمی برای نامزدی نداشتم اما  آمده‌ام جلوی تصمیم‌های ۲۰ دقیقه‌ای را بگیرم گفت که «مسببان وضع اسفبار فعلی و حامیان آن ها طلبکارانه به عرصه آمده‌اند و سودای دولت سوم روحانی را در سر می‌پرورانند.»

از سوی دیگر  «تنها اصولگرایی که احتمالا مانند سال ۹۶ جدا از ائتلاف‌های پوششی وارد عمل خواهد شد و سعی خواهد کرد که در هر دو جبهه به تنهایی بجنگد، محسن رضایی است.» به هر حال این که  چه نامزدهایی پوششی هستند یا خیر، به زودی معلوم خواهد شد و این که اصلاح طلبان و اصولگرایان از معرفی نامزد پوششی نتیجه مطلوب را می‌گیرند یا خیر نیز همین‌طور.