ایران؛ کابوس نظامی - تسلیحاتی آمریکا شد

 در نوزدهمین هفته از پویش «هر هفته: الف- ب ایران» رئیس جمهور روحانی از طریق ویدئو کنفرانس، بهره برداری از خط تولید بخشهای فنی تسلیحات بومی ایران را فرمان داد. روحانی در مراسم بهره برداری از خط تولید انبوه موتورهای راهبردی توربوجت سبک (اوج) و رونمایی از موتور توربوفن سبک (جهش)، به همراه رونمایی از موشک بالستیک شهید حاج قاسم و موشک کروز شهید ابومهدی گفت: این بسیار مبارک است که در نوزدهمین هفته از افتتاح طرحهای ملی از تولیدات بخش دفاعی رونمایی کرده و سخن گفتیم و این افتتاح و رونمایی ها در شبی انجام گرفته که شب آغاز ماه محرم؛ ماه ایستادگی، فداکاری و ماه فرهنگ عاشورایی است.

 روحانی پیشرفت دانشمندان، دانشگاه ها و شرکتهای دانش بنیان و صنایع دفاع کشور را ستودنی دانست و تاکید کرد: برای ما مهم است که طی شش سال گذشته توانسته ایم در صنعت دفاعی، از جایگاه ۲۳ جهانی به جایگاه چهاردهم دست یابیم و این نشان می دهد که چه استعدادها، تلاشها و فداکاریها در کنار هم قرار گرفته تا به این رده در زمینه صنعت دفاعی جهان دست یافته ایم.

رئیس جمهور افزود: این افتتاح ها نشانگر موفقیت کشور در زمینه تولید تسلیحات راهبردی، بازدارنده و پدافندی است و کشور نیز همپای صنعت دفاعی دنیا در حال پیشرفت است.

سخنان رئیس جمهور در این افتتاحیه، تعبیر شدن کابوس کارشناسان نظامی غربی است که معتقد بودند ایرانیها به تسلیحات فناورانه روز دسترسی پیدا خواهند کرد. یا از طریق «خرید در بازار سیاه» یا از طریق «تولید بومی». اکنون تولید انبوه بومی این تسلیحات در دسترس نیروهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.

پیش بینی آمریکایی ها: با قدرت نیروی نظامی ایران چالش داریم

سه سال پیش بود که اندیشکده آمریکایی «مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» طی یکی از آخرین گزارش‌های خود تحت عنوان «ایران: پیشرفت‌های سریع در آینده حوزه فناوری» آینده ظرفیت‌های نظامی ایران را بررسی کرد و در گزارش مشروحی نوشت: ایران در آینده نزدیک و تحت تأثیر دو عامل «عادی‌سازی روابط با جامعه جهانی» و «لغو تحریم‌های تسلیحاتی» به تدریج به فناوری‌های جدید غیرنظامی و فناوری‌های پیشرفته نظامی دسترسی پیدا خواهد کرد.

نویسنده این گزارش که قبلا در جنگ نیروهای ائتلاف با عراق در خلیج فارس حضور داشته، می افزاید: «ایران همین الآن هم دارای طیف متنوعی از پهپادهای بومی است و دستیابی به تکنیک‌های مهندسی لازم برای ساخت سیستم‌های خودمختار نیز فراتر از توان این کشور نیست. بروزرسانی سیستم‌های ایران و اضافه کردن قابلیت عملیات به صورت مستقل به آن‌ها، می‌تواند به سادگیِ وصل کردن چند قطعه سخت‌افزار به یک‌دیگر و نصب الگوریتم‌های لازم بر روی آن‌ها باشد. چنین تحولی می‌تواند به معنای دست‌یابی ایران به همان مهمات دقیق و هدایت‌شونده‌ای باشد که تهران و نیروهای نیابتی‌اش تا کنون از آن محروم بوده‌اند.»

جرمی وان در ادامه پیش بینی اش از ارتقای توان نظامی ایران می نویسد: «با وجود تحریم‌های بین‌المللی، قوانین صادراتی، و معاهداتی که دسترسی ایران به موتورهای توربوفن و توربوجت، و سایر اجزای مهم مورد نیاز در تولید وسایل نقلیه هوایی را محدود می‌کنند، مهندسان فنی ایرانی در حوزه پهپادها هم‌چنان به این قطعات ضروری دسترسی دارند، چه از طریق تولید بومی و چه از طریق بازار سیاه.»

حالا کابوس اندیشکده آمریکایی تعبیر شده است، ایران به خط تولید انبوه موتور توربوجت سبک با نام بومی «اوج» دسترسی پیدا کرده است و قصد دارد علاوه بر تقویت بنیه دفاعی کشور، صادرات این نوع از موتورها که علاوه بر کاربرد بسیار در تسلیحاتی از جمله هواپیماهای جنگنده ورای صوت و موشک های کروز دوربرد، در صنایع هوایی تجاری هم کاربرد دارند، را در برنامه خود قرار دهد. این را هم باید توجه داشت که شورای امنیت سازمان ملل متحد، پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را رد کرد و صادرات این نوع از تجهیزات، با توجه به قواعد بین المللی، محدودیتی برای کشورمان نخواهد داشت.

آشنایی بیشتر با توربو جت اوج

موتور توربوجت سبک اوج که پنجشنبه گذشته به تولید انبوه رسید، گونه ای موتور جت است که با مکانیزم عمومی عمل و عکس العمل ناشی از احتراق سوخت در موتور و بیرون راندن آن از انتهای موتور، کار می کند. این موتور قادر است هواپیماهایی با وزن ۱۰ تن را تا ارتفای ۵۰ هزارپایی (حدود ۱۷ کیلومتری از سطح زمین) بالا ببرد. این موتور با دارابودن بیش از ۱۴ هزار قطعه  یکی ازپیشرفته‌ترین موتورهای سطح جهان است که ساخت آن ایران را در زمره ۸ کشور پیشرفته در زمینه ساخت موتور قرار می‌دهد. موتور اوج در حالت خشک (بدون پس سوز)  ۳۵۰۰ پوند رانش ایجاد می‌کند.

دستیابی به دانش بومی طراحی و فناوری ساخت قطعات گردنده موتور توربوجت شامل محور اصلی، دیسک‌های توربین، اسپول‌های جلویی و عقبی کمپرسور و دیسک کمپرسور با همت و تلاش دست اندرکاران و متخصصان صنایع هوایی میسر شده که این مورد درباره موتور ملی اوج نیز صدق می‌کند.

امیر سرتیپ دوم «افشین خواجه فرد» مدیر عامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع در آیین افتتاح موتور توربوجت ملی «اوج» که در اجرای فرمان فرمانده معظم کل قوا و با فعالیت جهادی دانشمندان، طراحان و متخصصین صنعت دفاعی کشور ساخته شده است گفت: موتور ملی اوج به عنوان اولین موتور توربوجت بومی توسعه یافته جهت تامین نیروی پیشران جنگنده‌های کشور از جمله جنگنده‌های کوثر، صاعقه، آذرخش و جت آموزش پیشرفته یاسین و در محدوده وزن برخاست حدود ۱۰ تن است.

وی افزود: سیستم کنترل موتور «اوج» از نوع هیدرومکانیکال است که در صورت نیاز قابلیت ارتقاء به سیستم تمام الکترونیک (FADEC) را دارد.

مدیر عامل سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع افزود: دومین دستگاه از این موتور نیز در سال ۱۳۹۶ تولید و تست آن در آزمایشگاه موتور ملی اوج صورت پذیرفت و آزمون‌های زمینی، تاکسی و پروازی این موتور نیز در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ بر روی هواپیمای بومی کوثر با موفقیت انجام شد.

امیر حاتمی وزیر دفاع هم که در مراسم افتتاح خط تولید انبوه این موتور در حضور رئیس جمهور سخنرانی می کرد درباره دستیابی کشور به تجهیزات فناورانه پیشرفته مرتبط با این موتور گفت: جت آموزشی «یاسین» ساخته شد و اکنون در مرحله ساخت نمونه مبناست. با ساخت هواپیمای A-۹۰، یاسین و «فجر ۳» چرخه کامل هواپیماهای آموزشی بومی تکمیل خواهد شد. موتور توربوجت بومی اوج در هواپیمای کوثر مورد استفاده قرار گرفت و امروز خط تولید آن افتتاح خواهد شد. 

حسرت پاکستانی ها از موتور توربوجت ایرانی

تولید موتور توربوجت ایرانی مورد توجه کشورهای بسیاری از جمله کشورهای همسایه قرار گرفته است. از جمله کشورهای منطقه که درباره پیشرفتهای نظامی و به روز رسانی تجهیزات دفاعی خود حساسیت زیادی دارد، پاکستان است. این کشور که در رقابت سیاسی-نظامی با هندوستان قرار دارد، به توسعه توان دفاعی سایر کشورها حساسیت زیادی دارد و سعی می کند به آخرین تسلیحات روز دست پیدا کند.

یک سایت اندیشکده نظامی پاکستانی با انتشار و انعکاس خبر دستیابی ایران به تولید انبوه موتور توربوجت سبک اوج می نویسد: برای کشوری که قبلا حتی مسواک خود را از سایر کشورها وارد می کرد، دسترسی به تولید این موتور پیشرفته، افتخار بزرگی است. 

کاربران سایت این اندیشکده هم با حسرت از دسترسی ایران به خط تولید انبوه موتور توربوجت اوج یاد کرده اند. یکی از کاربران این سایت نوشته است: ما هم توان مهندسی معکوس موتورهای جنگنده را از ۳۰ سال پیش داشتیم ولی تاکنون موفق به رونمایی از آن نشده ایم. با این وجود ایرانیها توانستند این کار را انجام بدهند. 

کاربران دیگر با اشاره به این که شاید رونمایی از دستاوردهای دفاعی کشورشان به دلایل امنیتی به صلاح نباشد، تاکید کردند ارتش پاکستان هم باید در راستای دستیابی به توان نظامی بالا، فعالتر باشد.