نخستین واکنش آمریکا به توافق ایران و آژانس

 جرت بلانک روز چهارشنبه پس از انتشار بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در صحفه توئیتری خود نوشت: بسیاری از سیاست‌های مربوط به ایران دونالد ترامپ و مایک پمپئو بر این پیش فرض بنا شده است که آنها می‌توانند به طرز پیش‌بینی‌پذیر و کنترل شده، پاسخ‌های خاصی از دیگر بازیگران را برانگیزانند.

وی افزود: از همه مهم‌تر خود ایران بود که آنها بارها انتظار داشتند واکنش تندی به تحریکات آمریکا در مسیری نشان دهد که به پاره کردن برجام و تخریب کلی دیپلماسی منجر شود.

هماهنگ کننده پیشین وزارت خارجه آمریکا در برجام ادامه داد: اما ایران واکنش‌های خود را سنجیده برداشت و اکنون برای بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق کرده است که البته ارتباط کلی به برجام ندارد.

بلانک اضافه کرد: این توافق به نگرانی‌ عمده اروپا توجه کرده است و موانع اساسی را برای بازگشت به اجرای بیشتر برجام برطرف می‌سازد.

جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پایان سفر دو روزه «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس به تهران و انجام مذاکرات با مقامات ایران، بیانیه مشترکی صادر و توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کنند و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ بصورت موقت توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند. 

سرپرست پیشین نمایندگی ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان در ادامه با بیان اینکه پمپئو و همکارانش فکر کردند تلاش آمریکا در مکانیسم ماشه در سازمان ملل باعث تحریک ایران خواهد شد، اظهار کرد: در عوض، تهران فرصتی را به دست آورد تا امتیازاتی را برای عمق بخشیدن به انزوای ایالات متحده ایجاد کند.

بلانک خاطرنشان کرد: پیش‌بینی آنها نه تنها درباره ایران شکست خورد که دولت ترامپ یکپارچگی شورای امنیت را هم تهدید کرد. آنها به روشنی فکر می‌کردند که اعضای دائم انگلیس و فرانسه برای یافتن راهی به منظور پاک کردن آشفتگی، به حمایت از واشنگتن مجبور خواهند شد اما بار دیگر خلاف آن اتفاق افتاد.

وی با بیان اینکه در سیاست داخلی هم اینگونه عمل شد، ادامه داد: پمپئو به روشنی فکر کرد که می‌تواند با وانمود کردن اینکه بحث بر سر تحریم تسلیحاتی است نه برجام، دموکرات‌ها را خاموش کند اما حتی مخالفان دموکرات برجام هم به سرعت خط تمایز را ترسیم کردند که تحریم تسلیحاتی خوب است و مکانیسم ماشه بد.

مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا یادآور شد: حمایت دموکرات‌ها از موفقیت باراک اوباما و جو بایدن در مقابل شکست‌های مشهود دونالد ترامپ به سادگی انجام می‌شود.

بلانک اضافه کرد: ترامپ و پمپئو حتی زحمت نمی‌کشند تا علایق، انگیزه‌ها و دیدگاه‌های جهانی شرکا و مخالفان را درک کنند. آنها این تله‌های کوچک و جلف را ترجیح می‌دهند که ممکن است در یک اتاق سمینار، جذاب به نظر برسند اما به طور کلی متخصصان آن را مردود می‌شمارند.

وی تصریح کرد: بنابراین، بار دیگر و دوباره آنها شکست می‌خورند.

دولت ترامپ پس از پایان دادن به مشارکت خود در برجام، در این ماه بر آن شدند تا مانع از پایان یافتن محدودیت تسلیحاتی مندرج در پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شوند. از این رو ابتدا یک قطعنامه ۱۳ صفحه‌ای ارائه دادند که با مخالفت کلی اعضای شورا روبرو شد، در نتیجه وادار شدند مفاد آن را به کلی حذف و در ۴ بند ارائه دهند که هدف اصلی آن تداوم محدودیت تسلیحاتی فعلی ایران بود.

این قطعنامه هم نتوانست حد نصاب لازم برای تصویب را به دست آورد و نیازی به وتوی چین و روسیه نبود. هرچند این دو کشور متحد ایران به این قطعنامه رای منفی دادند.

با تحمل این شکست، مایک پمپئو در ۳۱ مرداد ماه امسال با سفر به نیویورک و حضور در سازمان ملل متحد، به عنوان بالاترین مقام به اصطلاح دیپلماسی آمریکا، نامه درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه را به رئیس شورای امنیت ارائه داد.

با گذشت حدود یک هفته از آن، در نشست روز سه‌شنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد به طور رسمی اعلام شد با توجه به نظر مخالف اکثریت قریب به اتفاق اعضا با درخواست آمریکا، اقدام دیگری برای آن نمی‌تواند انجام شود و اینگونه آمریکا بار دیگر در عرصه بین‌المللی با شکست دیگری در برابر ایران مواجه شد.