سیاست اروپا درباره برجام تغییر کرد؟

سید رضا میرطاهر با اشاره به مذاکرات وزیران خارجه ایران و ۱+۴ که هفته جاری برگزار شد و آنچه از سوی رسانه‌های غربی درباره نتیجه این مذاکرات مطرح می‌شود مبنی بر این که اروپا بر تعیین پیش شرط برای بازگشت به برجام پیش شرطی ندارد، گفت: بعد از پیروزی بایدن شاهد موضع گیری سخت گیرانه اروپایی‌ها مخصوصا سه کشور اروپایی عضو برجام بودیم و در جلسات و نشست‌ها و نیز جداگانه اعلام کرده بودند که باید در حوزه برجام و مسائل آن تغییراتی از سوی ایران انجام شود به علاوه اینکه بر مذاکره درباره مسائل موشکی و مسائل منطقه‌ای نیز در ادامه برجام تاکید کردند.

وی با اشاره به مصوبه مجلس درباره این که اگر تحریم‌ها علیه ایران در مدت زمانی معین برداشته نشود، ایران می‌تواند سطح غنی‌سازی و ذخایرش را افزایش دهد گفت: این مصوبه مجلس که شورای نگهبان هم آن را تایید کرد به منزله هشداری به طرف‌های غربی بود که ایران تحمل نمی‌کند بازی سابق با او ادامه پیدا کند و دولت بعد از مهلت دو ماه باید مسائل جدید خواسته شده از او در چارچوب این مصوبه را انجام دهد که به معنای فروپاشی کامل برجام است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در جریان نشست‌های اخیری که انجام شد شاهد بودیم نوعی تجدیدنظر از سوی اروپایی‌ها انجام شده و گفته شد آنها از برخی مواضع زیاده خواهانه خود عقب نشینی کردند و بر این مسئله تاکید دارند که باید مسئله بازگشت به برجام هر چه زودتر از سوی امریکا و ایران انجام شود. این یک نوع تغییر تاکتیکی است که از رادیکالیزه شدن مسئله هسته‌ای ایران جلوگیری شود.

میرطاهر در پاسخ به این پرسش که چرا اروپایی‌ها با وجود اتفاقات چهار سال گذشته و رویکرد یک جانبه گرایانه امریکا در سیاست بین‌الملل و نیز مرتبط با اروپا، پیش از آنکه بایدن سیاستش درباره بازگشت به برجام را مشخصا اعلام کند چنین مواضع تند و سخت گیرانه‌ای را اتخاذ و سپس از آن عقب نشینی کردند، تاکید کرد: اروپایی‌ها می‌خواهند تا زمانی که بایدن بر سر کار بیاید، موضع جدید امریکا در قبال برجام را به سمت وضعیتی فریز شده هدایت کنند. تصور این است که بایدن اقداماتی را در راستای پیوستن مجدد امریکا به برجام صورت می‌دهد و اگر این اتفاق بیفتد راه باز می‌شود که غربی‌ها مجدد فشارهای خود به ایران برای انجام مذاکره جدید را افزایش دهند. اما تا بازگشت به برجام و اجرای تعهدات از سوی امریکا و اروپا انجام نشود، نمی‌توانند شاهد اتفاقی در ایران باشند.

وی خاطرنشان کرد که در وضعیت جدید به نظر هیچ یک از طرفین دوست ندارند از وضعیت فعلی وخیم تر شود و شاید عقب نشینی اروپایی‌ها از مواضعشان به این علت باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: موضع اروپا در واقع درباره برجام موضع امریکای قبل از ترامپ است چون دقیقا اگر دقت کنید امریکای اوباما درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای با اروپا هماهنگ بود و این ترامپ بود که بازی را به هم زد. بایدن برخلاف ترامپ بازی یک جانبه ندارد و بلکه به سمت بازی چندجانبه گرایی با مشارکت اروپا می‌رود. تصور من این است اروپایی‌ها خواستند قبل از امدن بایدن به ایران گوشزد کنند که هدفشان در قبال برجام چه بوده و چه هست و با بازگشت بایدن به برجام آن هدف گم نمی‌شود، ولی واکنش شدید ایران و واقعیت نظام بین‌الملل و صحنه سیاست داخلی امریکا، اروپا را به این جمع بندی رساند که فعلا از اصرار خود بر مسائل فرابرجامی دست بکشد.

میرطاهر گفت: مواضع اروپا همان مواضع بایدن است اما خواستند قبل از آمدن بایدن زمینه روانی و ذهنی را برای ایران آماده کنند که باید به سمت مذاکره جدید برویم.