اختیارات برجام محول می شود؟

درست است که بایدن مشغله های زیادی دارد و اولویتش داخلی و مسائل کرونا و اقتصاد آمریکاست اما تمام اختیارات را در خصوص برجام به اروپا محول نخواهد کرد. زیرا آنها به‌دنبال طرح این مساله هستند که آمریکا بار دیگر رهبری جهان را به دست گرفته و مسائل و مشکلات دنیا را حل می کند.

آنها در حال بیان این مطلب هستند که مشکلات جهان با آنها بهتر حل می‌شود و به همین علت بعید به‌نظر می‌رسد که در مسائل مهمی همچون برجام تمام اختیار را به اروپا واگذار کنند. البته با اروپا رایزنی می‌کنند و ما باید در اینجا گوش‌هایمان تیز باشد و نقش‌آفرینی کنیم و یا اقدامی انجام ندهیم که اروپا و آمریکا علیه ما به وحدت برسند. هر قسمت از دولت بایدن وظایف خود را پیش می‌برد. درست است که اولویت اول دولت بایدن مسائل داخلی این کشور است اما این به آن معنا نیست که سیاست خارجی خود را تعطیل کنند. زمانی که در روزهای نخست چند معاهده بین‌المللی را در دستور کار قرار می‌دهند به آن معنا است که سیاست خارجی هم برای آنها اهمیت دارد.

خاورمیانه برای بایدن دارای اهمیت است و بزرگ‌ترین چالش آنها در این منطقه نیز ایران است و به همین علت ایران و برجام نیز در اولویت‌های آنها قرار دارند و در این مورد نیز سرمایه‌گذاری خواهد کرد. گفت‌و‌گوهای این روزهای بایدن با اروپایی‌ها به آن علت است که آمریکا را از انزوا خارج کند و بار دیگر تعامل را در دستور کار قرار دهد. توفیق اصلی ما در زمان ترامپ این بود که اجازه ندادیم اروپا در کنار او قرار گیرد. امروز نیز نفیا یا اثباتا نباید اقدامی انجام دهیم که آنها در یک جبهه واحد علیه ایران حضور یافته و بر ما فشار وارد کنند.

امروز ضرورت دارد با اروپا وارد گفت‌و‌گو شویم اما این بار به‌صورت عریان و مشخص، تبعات بر هم خوردن توازن ژئوپلیتیکی خاورمیانه که ترامپ به‌دنبال آن بود و عدم منفعت بردن ایران از برجام را برای آنها تشریح کنیم. اگر قرار باشد ایران از برجام بهره‌ای نبرد، ضرورتی برای حفظ برجام حتی در انکوباتور و یا سی سی یو نمی‌ماند و ایران احتمالا از آن خارج می‌شود.

ایران راه برجام را انتخاب کرد که هم فضای تنفسی در آن شرایط برای سیاست خارجی کشور باشد و هم در یک رویکرد تعالی با جهان روند توسعه خود را رقم بزند. امروز هم باید با اروپا که مخاطرات بهم خوردن برجام برایش از آمریکا حساس تر است گفت‌و‌گو داشته باشیم و هم با تیم بایدن رایزنی کنیم تا زمینه صحبت کردن را از دست ندهیم.

تلاش ما باید این باشد که یک فضای گفتمانی ایجاد کنیم و آن را به گونه‌ای طراحی کنیم که گفتمان سیاسی غالب بر سایر گفتمان‌ها و از جمله گفتمان امنیتی باشد و با هر کشوری در اروپا نیز طبق آن دغدغه‌ای که دارد باید با آن وارد صحبت شویم. نمی‌شود با یک بیانیه و یک صحبت کلی مشکل را حل کرد. ضرورت دارد تا در هر کشوری بر اساس فرهنگ و زاویه دید دغدغه و منافع و اهدافش به‌صورت مختص و متناسب با شرایط طرف مقابل به مذاکره بگذاریم. امروز ما هم دارای قدرت سخت و هم قدرت نرم هستیم اما در مقابل در کشور نیز آسیب‌پذیری‌ها و چالش‌هایی وجود دارد که آنها نیز در فضای گفتمانی حل می‌شود و با خط و نشان کشیدن برای جهان این مسائل حل نمی‌شود.