انصراف امریکا از فعال‌سازی مکانیسم ماشه

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «به دلیل خروج امریکا از برجام، ١+۵ وجود ندارد. اکنون تنها ایران و ١+۴ است.»

آقای خطیب زاده از سیگنال‌های ارسال شده از سوی مقام‌های امریکایی در طول ۲۴ ساعت گذشته، به عنوان «حرکات نمادین خوب» یاد کرد اما گفت که امریکا برای احیای١+۵ باید عمل کند و تحریم‌ها را بردارد.

توئیت سخنگوی وزارت خارجه ایران نشان دهنده این موضوع است که بدون ارائه راه کارهای «دلگرم کننده» برای تهران از طرف امریکا، گره برجام گشوده نمی‌شود.

از همین رو نامه نماینده موقت امریکا در سازمان ملل متحد به شورای امنیت این سازمان در خصوص لغو خواسته دولت سابق امریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه تهران بر اساس مکانیسم ماشه از ماه سپتامبر ۲۰۲۰ نیز نتوانسته است تهران را به تکاپو بیاندازد.

روسیه: زمان سیاست واقعگرایانه و دیپلماسی است

روسیه که به گفته مقام‌های این کشور به احیای توافقنامه برجام امید بسته است، اعلام کرد که طرفداران مکانیسم ماشه و آنانی که با سیاست فشار حداکثری امریکا کنار آمدند، بدانند که اکنون، زمان سیاست واقعگرایانه و دیپلماسی است.

با این حال اگر چه روسیه در سال‌های گذشته همواره از توافقنامه برجام حمایت کرده اما این روزها که تحولات پیرامون توافق هسته‌ای ایران شتاب گرفته، راهکار خاصی ارائه نکرده است.چین نیز با وجود آنکه مسئله هسته‌ای ایران را در شرایط کنونی با وجود «فرصت‌ها و چالش ها»، «حساس» ارزیابی کرده اما تاکنون اقدام خاصی برای گشودن گره برجام انجام نداده است.

چین: آرام باشید

پکن تنها از همه طرف‌ها خواسته است تا آرامش و خویشتنداری خود را حفظ کرده و از اقداماتی که تنش‌ها را افزایش می‌دهند، خودداری کرده و فضا را برای تلاش‌های دیپلماتیک آماده کنند.

برخی کارشناسان حوزه روابط بین‌الملل در حالی از «کم تحرکی» چین و روسیه به عنوان شرکای ایران سخن می‌گویند که سه کشور اروپایی امضا‌کننده برجام با برگزاری نشست‌های مختلف، تلاش کرده‌اند تا برجام را در مسیری که می‌خواهند، هدایت کنند.

بنابراین چه روسیه و چین در خصوص فراهم کردن زمینه‌های مذاکره ایران و امریکا فعال شوند و چه نشوند، رایزنی‌ها در خصوص برجام با حضور بازیگران متفاوت، ادامه خواهد داشت؛ بازیگرانی که تلاش می‌کنند بن‌بست کنونی را شکسته یا بر استحکام آن بیافزایند.

در هر حال تحولات پیرامون توافق هسته‌ای ایران با تصمیم‌های ۲۴ ساعت گذشته امریکا وارد مرحله جدیدی شده است. منابع خبری گفته‌اند که امریکایی‌ها هم‌اکنون منتظر دریافت سیگنال‌های مثبت از طرف ایران هستند.

کارشناسان وزرات خارجه امریکا بر این باورند که بدون برگزاری نشست میان مقام‌های امریکایی و ایرانی، تحقق کامل خواسته‌های هر دو طرف غیر ممکن است. آنان تأکید دارند که تحقق خواسته‌های ایران و امریکا با نشست مشترک مقام‌های دو کشور اتفاق می‌افتد.

حال باید دید در این روزهای سرنوشت ساز برای توافقنامه برجام، آیا امریکا و ایران برای رسیدن به اهدافشان حداقل در سطح مدیران سیاسی و نماینده ویژه گفت‌وگو خواهند کرد یا خیر؟