پرداخت بدهی انگلیس به ایران با هواپیما؟

بوریس جانسون این مطلب را در پاسخ به جرمی هانت، وزیر امور خارجه اسبق انگلیس مطرح کرد که پرسید: چون بدهی ما به پیش از دوران تحریم‌ها برمی‌گردد این استدلال منطقی وجود دارد که پرداخت آن موجه است. اما چون نمی‌توان بنا به دلایل مختلف از طریق بانک عمل کرد چرا کاری که رئیس جمهور باراک اوباما در ژانویه ۲۰۱۶ انجام داد و با هواپیما پول نقد را به ایران حواله کرد، انجام نمی‌دهیم؟

نخست وزیر انگلیس که در نشستی با حضور روسای کمیته‌های پارلمانی انگلیس سخن می‌گفت، پاسخ داد: قطعا (این گزینه) ارزش در نظر گرفتن را دارد اما همانطور که می دانید این مساله با پیچیدگی‌هایی همراه است.

بدهی انگلیس مربوط به خرید تانک‌های چیفتن در سال ۱۳۵۰ بین وزارت دفاع انگلیس و حکومت پهلوی است که قرار بود در قالب آن یک هزار و ۵۰۰ عراده تانک و خودروهای زرهی به ایران تحویل شود.

پس از انقلاب اسلامی، این قرارداد لغو شد و با توجه به آنکه ایران همه پول قرارداد را پرداخت کرده بود، خواستار بازپس‌گیری پول خود شده است. اما یکی از موضوعات مورد مناقشه بین ایران و انگلیس سود ۲۰ میلیون پوندی است که به این بدهی تعلق می گیرد. دولت انگلیس تاکنون به بهانه تحریم‌ها از پرداخت بدهی و سود آن شانه خالی کرده است.

برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که انگلیس با استفاده از بلوکه کردن طلب ایران در نزدیک به ۴۸ سال‌ گذشته سود قابل توجهی را کسب کرده است.

بن والاس وزیر دفاع انگلیس دوم فروردین ماه گذشته با تاکید بر اهمیت پرداخت طلب ایران تصریح کرد که باید راهی برای این مساله پیدا کنیم. وی در گفت‌وگو با شبکه رادیویی تایمز لندن افزود: ما به روشنی اعلام کردیم که باید این بدهی را به جا آورده و راهی برای پرداخت آن به ایران پیدا کنیم.

وی درباره تعلل در پرداخت این بدهی، پای تحریم‌ها علیه ایران را به میان کشید و ادعا کرد که دولت نمی‌تواند برای تسویه این بدهی قانون را نقض کند. وزیر دفاع انگلیس با این حال تصریح کرد: اما باید راهی قانونی برای عمل به تعهدمان پیدا کنیم که با تحریم‌ها سازگار باشد. به نظر من این مساله حائز اهمیت است.

والاس شهریور ماه سال گذشته، اولین مقام رسمی دولت لندن بود که پس از ۴ دهه به این بدهی اعتراف کرد. او در نامه ای خطاب به گروهی از وکلا نوشته بود: «دولت انگلیس اذعان دارد که بدهی ایران باید پرداخت شود و به بررسی راه‌های قانونی پرداخت این بدهی ادامه می‌دهد.» وزیر دفاع انگلیس که در گذشته عضو گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران و منتقد تاخیر دولت در پرداخت بدهی ایران بوده، نوشته که به حل سریع این پرونده معتقد است.

معاون سابق وزیر امور خارجه انگلیس هم چندی پیش اعتراف کرد که دولت لندن ۴۰۰ میلیون پوند بابت طلب ایران در پرونده تانک‌های «چیفتن» بدهکار و تلاش‌های زیادی برای عودت آن در جریان است. سایمون مک‌دونالد در گفت‌وگو با شبکه رادیویی بی‌بی‌سی گفته است: اعتراف می‌کنیم که این پول متعلق به ایران است و باید به این کشور پرداخت شود. اما پیچیدگی کلیدی کار در این است که ایران مشمول تحریم‌هایی است و چگونگی پرداخت این مبلغ بخشی از ماجراست. وی تصریح کرد که تلاش‌های گسترده ای در این زمینه در جریان است.

در همین حال، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان که هفته پیش به لندن سفر کرده بود، پس از دیدار با مقام‌های انگلیسی به ایرنا گفت: مدتی است که درباره تادیه بدهی دولت انگلیس به جمهوری اسلامی ایران بحث‌هایی بین دو طرف جریان دارد. در تهران هم چندین جلسه که من در آن حضور داشتم این مساله مطرح بود و امروز هم این بحث مطرح شد.

معاون وزیر خارجه بیان داشت: اصل موضوع بدهی، اصل پرداخت بدهی و اصل مبلغ بدهی مورد توافق دو طرف است فقط نکته‌ای که باعث شده این بدهی تادیه نشود، روش پرداخت است که در این مورد طرفین در حال رایزنی هستند.

وی با بیان اینکه طرف انگلیسی گزینه‌ها و شیوه‌هایی را درخصوص نحوه پرداخت این بدهی مطرح کرده است، افزود: هنوز در این رابطه به جمع بندی نهایی نرسیدیم. وی ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک مباحث به جمع بندی برسد.