انگیزه برای احیای برجام در تهران و واشنگتن پایین است / توافق را بدون در نظر گرفتن آینده امضا کنیم

کلید واژه «برجام» یا همان کاغذ پاره تندروها و توافق هسته ای برای عموم جامعه، اگرچه امروز وضعیتی نامشخص دارد اما همچنان زندگی عادی مردم را با کوچک ترین اخبار دستخوش تغییرات می کند. شاید بازار از مسئولین امر دستور نگیرد اما آنچه از شواهد پیداست، از کشمکش های سیاسی و به خصوص برجامی به راحتی دستور می پذیرد و بالا و پایین می شود. التهابات بازار و کوچک تر شدن روزانه و ساعتی سفره مردم این فرضیه را قوت داده که حداقل فعلا نمی توانیم منتظر اخبار خوش باشیم. البته پیرامون برجام در روزهای گذشته روسای جمهور ایران و فرانسه گفتگو کردند که برای بررسی بیشتر ابعاد آن گسترش نیوز با دیاکو حسینی کارشناس ارشد سیاست بین الملل به گفتگو پرداخته که در ادامه می خوانید.

بعید است برجام در آینده نزدیک نتیجه بدهد

دیاکو حسینی، کارشناس ارشد سیاست بین الملل؛ در رابطه با تماس اخیر روسای جمهور ایران و فرانسه با محوریت برجام، اظهار کرد: بخشی از این کشمکش ها به این خاطر است که گفتگو ها تا اینجا به نتیجه ای نرسیده است و احتمال این که در آینده نزدیک با توجه به وضعیت موجود به نقطه مطلوب برسد کم است و این موضوع باعث نگرانی هایی در اروپا شده  به این دلیل که اروپایی ها بیشتر از آمریکایی ها از تنش های احتمالی تاثیر می گیرند.

وی افزود: عدم احیای برجام به خاطر مسئله جنگ اوکراین و تنش در تبادل نفت است، اگر گفتگوها به نتیجه نرسد می تواند در کوتاه مدت نتایج منفی گسترده ای را برای اروپایی ها داشته باشد. فکر می کنم این یکی از ابعاد ماجرا است که باعث شده اروپایی ها بیشتر تلاش کنند.

فرانسه طرفدار برجام است

حسینی اضافه کرد: فرانسه از ابتدای برجام و درسال ۲۰۱۵ مواضع سرسختانه ای داشت. اگر چه فرانسه از ابتدای برجام و درسال ۲۰۱۵ مواضع سرسختانه ای داشت اما تصور نمی کنم این تماس ها تاثیر زیادی در روند ماجرا داشته باشد. در حوزه رسمی ایران    و آمریکا هیچ چشم انداز مثبتی برای رسیدن به مصالحه در کوتاه مدت وجود ندارد.

او با تاکید بر اینکه نگرانی های ایران در مورد برجام منطقی و به حق است ادامه داد: فکر می کنم مطالباتی که ایران امروز دارد، ناشی از نگرانی های کاملا مشروع است. نگرانی های ایران نسبت به خروج آمریکا از  برجام و احتمال این که دوباره جمهوری خواهان در سنا و کنگره قدرت را به دست بگیرند، طبیعی است و بنابراین بدون کسب حداقل نکات، از نظر ایران بازگشت به برجام می تواند به معنی استقبال از بی ثباتی دوباره در امور اقتصادی و مالی ایران در آینده نزدیک باشد.

بایدن ؛ ناتوان در ارائه راهکار

حسینی خاطرنشان کرد: آمریکایی ها در دولت آقای بایدن توانایی برای ارائه راهکار ندارند بخاطر این که در آینده نزدیک دولت‌ در معرض تغییر کنگره‌ است. دموکرات ها نسبت به گذشته اختلافات بیشتری پیدا کرده اند و بازگشت امریکا به برجام بدون پیشگیری نارسایی های گذشته شدنی نیست. مطالبات ایران از آن جایی که نه تنها خارج از توان دولت آمریکا است، این مشکلی عمیق امروز را نیز دارد.

این کارشناس بین الملل تاکید کرد: تنها به یک حالت می شود به توافق رسید که شما از آینده و پایدار بودن این توافق چشم پوشی کنید و صرفا دنبال این باشید که در زمان باقی مانده، حداقل استفاده مالی از آن را ببرید که فکر نمی کنم این در اولویت دوستان در دولت باشد.

وی با اشاره به تاثیرات لابی های صهیونیستم در تاخیر احیای برجام گفت: این کاملا طبیعی است، تازگی ندارد و در گذشته هم بوده است. ضمن این که در خود دولت اسرائیل هم اختلافی درباره این مساله وجود دارد که برجام محقق بشود یا نشود،  لابی های اسرائیل در جهت های مختلفی کار می کنند،  لابی اسرائیل در آمریکا ضمن این که در ابتدا طرفدار برجام بودند و امروزه هم در تلاش احیا کردن آن هستند. بخش قوی تر  لابی ها که آیپک است از ابتدا مخالف بودند. بنابراین امروزه هم این مخالفت را ادامه می دهند.

انگیزه در تهران و واشنگتن پایین است

حسینی اظهار کرد: مهمتر از نقش لابی اسرائیل، عدم تفاهم بین ایران و آمریکا درباره چشم انداز برجام است که نقش اصلی را داشته است. دولت بایدن از ابتدا با این حرف وارد گفت و گو های برجام شد که بتواند از طریقی پله برای گفت و گوهای بیشتر در مورد مسائل موشکی و منطقه ای ایجاد کند که امروزه هیچ چشم اندازی درباره چنین گفت و گو هایی وجود ندارد. مخالفت بایدن با خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی ناشی از این عدم پیشرفت یا عدم ارائه چشم انداز است که درباره برجام سخت گیری هایی را اضافه کرد. 

وی در پایان گفت: درباره ایران در دولت آقای بایدن هیچ گونه روشی درباره تحریم های که می توانست تحریم های اضافه شده را لغو کند وجود ندارد. در واقع نتیجه برآیند این دو نیرو که وجود دارد، صرفا رضایت دادن به حداقل ترین ها است که هیچ گونه پایداری هم ندارد. حتی اگر توافق احیا شود  ظرفیت حداقلی خواهد داشت و همین مساله انگیزه ها را در تهران و واشنگتن به شدت کاهش داده است.