توافق در برجام، موفقیت نیست

توافق در برجام نه یک موفقیت که تنها یک موقعیت است. این موقعیت را تنها زمانی می‌توان به موفقیت تبدیل کرد که برنامه‌ریزی جامع، دقیق و کارشناسانه برای استفاده از آن وجود داشته باشد.

یکی از مهمترین مسائل ایران در قرن اخیر را می‌توان برجام دانست. برجام به حدی مهم است که حالا دیگر فراتر از یک معاهده بین‌المللی، به یکی از آوردگاه‌های تعیین قدرت تبدیل شده و قطعاً تاثیرات بسیاری در اقتصاد کشور و حتی اقتصاد منطقه خواهد داشت.

به عبارت بهتر، دامنه تاثیرگذاری برجام با توجه به نقش ایران در منطقه خلاورمیانه که به دلیل وجود منابع منحصربفرد انرژی و موقعیت جغرافیایی، یکی از استراتژیک‌ترین مناطق اقتصادی جهان است، بسیار گسترده‌تر از ایران است بطوریکه توافق یا عدم توافق در این موضوع، می‌تواند بسیاری از برنامه‌های اقتصادی و حتی سیاسی کشورهای منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.

از سوی دیگر، اقتصاد ایران که حالا دیگر به موضوع تحریم‌های بین‌المللی عادت کرده و حتی توانسته در بخش‌های بسیاری، راه‌های دیگر را برای توسعه صادرات و واردات بیابد، در سال‌های اخیر با روند سینوسی غرب در قبال این تفام‌نامه کنار آمده است اما واقعیت اینست که به ثمر رسیدن برجام در صورتی که بر مبنای آن حقوق ملت ایران حفظ شود، می‌توان دروازه‌های جدید را به سوی اقتصاد ایران باز کند و با توجه به غنای ایران در منابع انرژی و حتی استانداردهای بالای بسیاری از محصولات تولیدی، سهم کشور را از تجارت در منطقه به شدت افزایش دهد.

همه این موارد البته به شرطی است که کشور بتواند ضعف‌ها و چالش‌های موجود در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اقتصادی را که تحریم‌هابه خوبی آنها را نشان داد، پوشش دهد و برای دوران پساتوافق برنامه‌ریزی هدفمند با رویکرد توسعه اقتصادی داشته باشد. در غیر اینصورت، صرف نتیجه‌بخش بودن مذاکرات تنها می‌تواند با ایجاد بار رواین روی بازار تنها برای مدت کمی فضای اقتصادی را بهبود دهد اما قطعاً در میان‌مدت و با کاهش هیجانات بازار، مشکلات اقتصادی دوباره سر باز می‌کنند.

قطعاً توافق برجام می‌تواند آسمان ایران را بیش از گذشته در شاهراه‌های هوایی قرار دهد و بندرگاه‌ها را به رونق می‌رساند و حمل‌ونقل ریلی را با توجه به زیرساخت‌هایی که در سال‌های اخیر ایجاد شده، جان دوباره‌ای خواهد بخشید خاصه اینکه ایران کشوری پهناور و البته محصور بین آبهای آزاد جهان است که با خطوط ریلی و جاده‌ای و استفاده زا ترانزیت ترکیبی می‌تواند پل ارتباطی بین مبدا و مقصد بخش زیادی از تجارت جهانی باشد. از سوی دیگر برجام می‌تواند زمینه را بریا دیپلماسی فناوری نیز فراهم کند و ضمن ایجاد فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در کشور و ایجاد فضای رقابتی، مسیر را برای ورود فناوری در قالب تولید محصولات مشتکر و یا تحت لیسانس فراهم کند که این مهم با توجه به توان نیروی انسانی و غنای کشور در این حوزه، خیلی زود به حوزه مزیت‌دار کشور تبدیل خواهد شد.

رقابتی کردن بازار و شکست دویارهای انحصار چه رد تولید و چه در عرضه و فروش، از دیگر فواید توافق برجام است. این توافق قطعاً نتایج متعدد دیگری نیز در اقتصاد کشور خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به توسعه روابط تجاری، از بین رفتن محدودیت‌های بانکی و حضور فعال محصولات ایران در بازار جهانی نیز اشاره کرد.

نکته مهم در این حوزه اینست که برجام نباید کشور را به مصرف‌کننده محصولات خارجی و بازاری پر سود برای کشورهای غربی و شرقی تبدیل کند بلکه این توافق زماین اثربخش است که کشور به آن به چشم فرصتی برای توسعه بنگرد.

توسعه‌ای که بر مبنای رونق تولید داخل استوار است و در چرخه آن نیروی انسانی نخبه و دانشگاهی، حضوری گسترده و عمیق در صنعت و تولید دارد و صنعت می‌تواند با رویکردی خلاقانه و بکارگیری ایده‌های داشنگاهیان و صدالبته استفاده از تجهیزات به روز و فناوری وارداتی، ضمن تامین نیازهای بازار بومی، نگاهی عمیق و دقیق به بازارهای همسایه در وهله اول، و در گام بعد بازار جهانی دارد و تلاش می‌کند با رعایت استانداردهای بین‌المللی، جایگاه تولیدات خود را در بازار جهانی تثبیت کند.

نکته آخر اینکه توافق در برجام نه یک موفقیت که تنها یک موقعیت است. این موقعیت را تنها زمانی می‌توان به موفقیت تبدیل کرد که برنامه‌ریزی جامع، دقیق و کارشناسانه برای استفاده از آن وجود داشته باشد.