شرع و فقه هیچ رابطه ای با بانک و بانک داری ندارد/ بانکداری کار فقهی نیست

 اخیرا خبری مبنی ‌بر حضور روحانیون در شعب بانک‌ها منتشر شد. علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک‌مرکزی هم در واکنش به این خبر گفته بود: « کارشناسانی که در «کمیته‌های تطبیق» کار نظارت بر قوانین بانکی و تطابق آن با بانکداری اسلامی را انجام می‌دهند، لزوما نباید روحانی باشند. هیات‌مدیره بانک‌ها می‌توانند اشخاص ذی‌صلاحی را که دارای گواهینامه بانکداری اسلامی هستند، در این کمیته‌ها به خدمت بگیرند.» با این حال برخی فقها و کارشناسان نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده اند و الزامی به اجرای آن نمی بینند، نمونه ای از آنها محمدتقی فاضل میبدی است که در این رابطه عقیده دارد: « امروز قالب مردم از این بانک‌ها ناراضی هستند و طبیعتا بیشتر بانک های کشور که خصوصی است بهره های عجیب و غریب می گیرند و فساد در بانک ها زیاد شده و رانت و اختلاس زیاد است و طبیعتا هیچ طلبه ای نمی تواند به آنجا برود و این مسائل را حل کند.» با او به بررسی بیشتری از ابعاد این موضوع پرداخته ایم که در ادامه می خوانید، با گسترش نیوز همراه باشید.

هر چه روحانیت در بدنه اجرایی جامعه کمتر باشد بهتر است

محمد تقی فاضل میبدی، چهره سیاسی اصلاح طلب و عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در گفت و گو با گسترش نیوز پیرامون لزوم حضور روحانیون در بانک ها برای جلوگیری از مسائل شرعی و تاثیر حضور آنها اظهار کرد:  فایده ای ندارد و  موافق با این کار نیستم. در جایی نوشته ام که هر چه روحانیت در بدنه اجرایی جامعه و در دولت کمتر باشد به نفع روحانیت، دین و مردم است. کار در بدنه اجرایی جامعه کاری کاملا تخصصی است. طبیعی است که این تخصص ها در رشته روحانیت نیست و اگر در در این رشته ها تحصیل کرده اند، باز کار یک روحانی این نیست که در حوزه نظارت شرعی بانک کار کند.

وی افزود: امروز قالب مردم از این بانک ها ناراضی هستند و طبیعتا بیشتر بانک های کشور که خصوصی است، بهره های عجیب و غریب می گیرند و فساد در بانک ها زیاد شده است. رانت و اختلاس زیاد  و طبیعتا هیچ طلبه ای نمی تواند این مسائل را حل کند. اصطلاح نظارت شرعی بر بانک ها کاملا بی معنا است. بانک سود و بهره خود را می گیرد و کارش را می کند. هیچ روحانی نمی تواند در آن موضع جلوی فساد را بگیرد که اگر می توانستند بزرگتر از این ها جلوگیری می کردند. مردم در بانک با بهره های گزاف و پارتی بازی های عجیب روبرو می شوند و این‌بار تمامی تهمت ها و توهین ها به سمت شخص روحانی می رود که آن جا نشسته است. به نظر من شورای فقهی که در بانک مرکزی تا کنون هیچ مشکلی را حل نکرده است.

نظارت بر بانک ها باید تخصصی باشد

میبدی تاکید کرد: در دنیایی که بانک ها با بهره های دو و سه درصد بسیار موفق عمل می کنند و نظارت شرعی وجود ندارد چطور می توان این برنامه را پیاده کرد؟! نظارت باید نظارتی عقلی و شرعی و تخصصی و کارشناسی باشد. به عقیده من شرع و فقه هیچ رابطه ای با بانک و بانک داری ندارد. گذاشتن یک طلبه به عنوان ناظر شرعی نیز کاری اضافه است.

وی خاطرنشان کرد: ترکیب تیم روحانیت با مسائل اقتصادی ابدا تاثیری ندارد چون ما سال ها در بانک مرکزی شورای فقهی داشتیم و تاثیری ندیده ایم. تاثیر یعنی بانک بیاید و مثل بانک های دنیا عمل کند و بهره هایش را درست کند و مشکلات را حل کند. بانک در کشوری که اقتصادش سامان ندارد و تورم بالایی دارد طبیعتا درست عمل نمی کند. کسی که سال پیش صد میلیون در بانک گذاشته است امروز آن صد میلیون شده است ۶۰ میلیون یا کمتر یا بیشتر. حال چه مشکلی با حضور روحانی حل می شود؟! تاثیر در جایی است که مشکلات کشور درست شود. تحریم ها برداشته شود و رابطه بانکی ما با سایر بانک های دنیا درست شود. اف ای تی اف تصویب شود. اگر این مسائل درست شود بلکه تغییر حاصل می شود وگرنه با حضور چند روحانی در بانک مشکلی حل نمی شود.

وضعیت بانکی در کشور وابسته به اقتصاد کلان است

میبدی ادامه داد: وضعیت بانکی در کشور وابسته به اقتصاد و سیاست های اقتصادی و همچنین مسائل مربوط دیپلماسی و روابط سیاسی با دنیا است. نمی شود بانک را مستقل فرض کرد. سیاست های خارجی و سیاست های کلان اقتصادی تاثیر گذار است. بانک جایی است که داد و ستد می کند تا اقتصاد کشور رونق بگیرد ولی در کشور ما اقتصاد رونق نگرفته است. قالب وام هایی که از بانک ها گرفته شده برای چه بوده است؟! چقدر در تولید کشور تاثیر داشته است؟ اگر تاثیر داشته پس چرا تحریم ها اینچنین اثر گذاشته است؟! به نظر من با شرعی کردن بانک و حضور چند روحانی در بانک مشکل اقتصادی و بانکی ما حل نخواهد شد.

وی ضمن اشاره به آموزه های فقها در حوزه اقتصاد، اظهار کرد: فقه اقتصادی که ما می خوانیم با اقتصادی که در بانک جریان دارد متفاوت است. در فقه می خوانیم ربا حرام است و این در قوانین آمده است حال چه کاری بکنیم که ربا نباشد؟! این بحث کارشناسی است به هر بانکی که بروید بهره پول را از شما می گیرد. یا باید در برخی از بانک ها باید پول مشتری در حساب بماند که در آن صورت او استفاده اش را از پول  کرده است. ارزش پول هم  افت کرده است.  مشتری بانک در مورد پولی که در بانک مانده و بهره توافقی ندارد و رضایتی وجود ندارد. رشته بانکداری تخصصی علمی و ریاضی و اقتصادی و مالی است. کارشناس خودش را می خواهد و کار فقهی نیست.