برخورد آژانس با ایران سختگیرانه تر شده است/ انگلیس به آمریکا نزدیک تر می شود

رد و بدل شدن نامه‌ها و متن گفتگوها برای رسیدن به احیای برجام بین ایران و امریکا، در هفته‌های گذشته این مسئله را در اذهان  تقویت کرد که توافق قریب الوقوع است. برخی مواضع ضد و نقیض از سوی مقامات امریکا و اروپایی باعث شد، برخی بدبینی‌ها به احیای برجام در زمانی کوتاه کم رنگ تر شود. دلیل طولانی شدن احیای برجام چیست؟ آیا دو طرف نفعی از عقب افتادن احیای برجام می برند؟ با این حال هنوز هم به طور قطع نمی توان برجام به بن بست رسید، در همین رابطه مهدی مطهرنیا با گسترش نیوز به گفت و گو پرداخته که در ادامه میخوانید.

آژانس سختگیرانه‌تر با ایران برخورد می‌کند

مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با گسترش نیوز گفت: پرونده هسته ایران در بافت موقعیتی ناشی از مقاومت تهران و واشنگتن در کنار یکدیگر و محدودسازی خواسته‌های پایتخت‌های ایران و آمریکا توسط دیگری، اکنون در بن‌بست جدی به سر می‌برد. به گونه‌ای که امروز اتحادیه اروپا بیش از ایالت متحده آمریکا در ارتباط با پرونده هسته‌ای رویکرد منفی از خود بروز داده است و به طبع آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای با توجه به سیاست های ایالت متحده آمریکا در برابر مسائل پادمانی قرار گرفته است و از سوی دیگر واشنگتن به هیچ وجه درخواست‌های دولت ائتلافی موجود در تهران را برای خواسته‌های فرا برجامی نمی‌پذیرد.  حاضر نیست تحریم‌های حاکم بر تهران را بعد از امضای توافقنامه برجام را نادیده بگیرد و تحریم های ترامپی را کاهش بدهد.

وی افزود: با توجه به آنچه که در ارتباط با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و مسائل پادمانی در پیش است، آژانس نسبت به گذشته سختگیرانه‌تر و با رویکردی مواجهه انگیزتر با تهران برخورد می کند. آژانس خود را موظف به راستی آزمایی می‌داند و تهران این پروسه را متاثر از موضع گیری‌های سیاسی و نفوذ مجامع دیگر مخالف تهران در منطقه و نظام بین الملل ارزیابی می‌کند. این اصطکاک میان تهران و آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای امروز خود را بیشتر نمود می‌دهد.  ایالت متحده آمریکا رودررویی با ایران را از متن به حاشیه برده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی  مسائل مشکوک را بررسی می‌کند و جمهوری اسلامی ایران ناخواسته با تاکید بر مسائل پادمانی و عدم پاسخگویی به پرسش های آژانس این زمینه را فراهم می‌سازد که همگرایی با ایالت متحده آمریکا بر ضد ایران بتواند بهتر صورت بگیرد. لذا به نظر می‌رسد آزانس و موقعیت ناشی از اصطکاک میان تهران و واشنگتن در ارتباط با پرونده هسته‌ای هم اکنون زمینه‌های فشار بیشتر را بر تهران و پذیرش این فشار را از سوی افکار عمومی در خارج از مرزهای ایران  فراهم سازد.

انگلیس مدیریت فشار بیشتر بر تهران را عهده‌دار می شود

مطهرنیا اظهار کرد: انگلستان کشوری استخوان‌دار در نظام بین‌الملل و سیاسی  ارزیابی می‌شود اگر چه برخی از کشور‌های مشترک المنافع در برخی از موارد خواهان استقلال بیشتر و حتی برخی از مردم در داخل انگلیس خواهان نظامی جمهوری هستند اما با وجود هفتاد سال سلطنت ملکه الیزابت دوم و نقطه ضعف‌هایی که چارلز سوم دارد خاندان قدرت در انگلستان و بریتانیای بزرگ تحت تاثیر تغییر و تحول یک فرد نیست. اگر چه فردی مانند الیزابت بعد از هفتاد سال جایگاهی ویژه پیدا کرده بود اما من فکر نمی کنم تحولات آنچنان باشد که سیاست های انگلیس بر علیه ایران را چندان تغییر دهد. انگلیسی‌ها از سال ۲۰۱۸ به بعد نسبت به گذشته بیشتر درباره ایران به ایالت متحده نزدیک شدند و در دوران ترامپ این نزدیکی بعد از خروج انگلیس از برگزیت و تحولاتی که در دو سه سال اخیر در انگلستان رخ داد به نظر می رسد با روی کار آمدن چارلز شدت بیشتری بگیرد و ادامه پیدا کند. چرا که هم وی و هم تیم نخست وزیر انگلیس چندان نگاه مثبتی به تهران و عملکرد تهران ندارند و لذا باید منتظر بود تا جهت گیری انگلستان به آمریکا نزدیک تر شود و انگلستان مدیریت فشار بیشتر را بر تهران بر عهده بگیرد.

منتظر تغییر آنچنانی در موضوع برجام نیستیم

وی در رابطه با احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه گفت: فعال شدن مکانیزم ماشه توسط انگلستان یک احتمال و توسط فرانسه و آلمان یک امکان است. لذا این احتمال و امکان به ضرورت انجام شدنی نیست اما نمی توان وجه آن را نادیده گرفت. اکنون با توجه به مذاکرات وین به نظر می رسد دیگر بازگشت ایالت متحده آمریکا به برجام پذیرفته شده باشد. آمریکایی‌ها علنا اعلام کرده‌اند که بازگشت به برجام را می پذیرند و دیگر حاضر نیستند امتیازی بیشتر از برجام به تهران بدهند. لذا اگر افکار عمومی و مجموعه کشور های اروپایی به علاوه چین و روسیه بپذیرند که آمریکا به برجام بازگشته است. آمریکایی ها خود می توانند مکانیزم ماشه را فعال کنند. این منوط به پذیرش رسمی آمریکا در میان کشور های پنج بعلاوه یک بعد از خروج ترامپ از برجام محسوب می شود و لذا باید کاربرد مکانیسم ماشه را توسط انگلیس محتمل و توسط ایالت متحده آمریکا و فرانسه و آلمان را ممکن دانست.

به نظر می رسد بعد از انتخابات آمریکا هم اتفاق خاصی رخ ندهد مگر اینکه دوباره بگویند مذاکرات وین از نو آغاز شود و باز کشاکش و کشمکش در باب امتیازات میان تهران و واشنگتن ادامه یابد چون انتخابات کنگره به سرعت به انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا گره می خورد که نتیجه آن بسیار مهمتر از انتخابات کنگره است و رییس جمهور جدید آمریکا در این انتخابات بخت چندانی ندارد. باید منتظر شد و دید در انتخابات رقابتی کنگره آمریکا در آبان امسال کدام یک از احزاب آمریکا این مجموعه را در اختیار می گیرند اگر کنگره در دست حزب جمهوری خواه باشد کار برای دولت بایدن سخت‌تر از اکنون خواهد بود و این احتمال وجود دارد که کنگره بعدی آمریکا جمهوری خواه باشد.