افشای خیانت تاجران به کشور/ پای چین در میان است؟

تهاتر و یا مبادله کالا به کالا متداول‌ترین راه تجارت است که از زمان انسان اولیه وجود داشته و با ترویج استفاده از پول در معاملات، به مرور جایگاه خود را در روابط تجاری میان کشورها از دست داد، تا جایی که امروزه با پیوستن اکثر کشورها به شبکه بانکی جهانی استفاده از ارز واحد در معاملات بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.

سهولت نقل و انتقال ارز در شبکه بانک جهانی به اندازه‌ای جایگاه ویژه‌ای میان کشورها پیدا کرد که امروزه در صورت قطع دسترسی هر کشوری، اقتصاد آن کشور در روند ضرر قرار می‌گیرد کما اینکه ایران بعد از تحریم‌های یکجانبه ازطرف آمریکا و کشورهای غربی در چنین شرایطی قرار گرفت و به نماینده ادوار مجلس به دلیل قطع دسترسی ایران از شبکه بین‌المللی بانک روزانه میلیاردها دلار ضرر می‌بیند.

البته لاهوتی تلاش ایران برای به سرانجام رساندن برجام را یکی از راه‌های اتصال مجدد ایران به شبکه بانکی جهانی ارزیابی می‌کند، البته او در ادامه تلویحاً به این نکته اشاره می‌کند که در صورتی شکست در احیای برجام دولت در روابط خود با کشورهایی نظیر چین مبادله تهاتری را کنار گذاشته و همانطور که پکن در روابط خود با سایر کشورها از پیمان‌های دو جانبه به منظور استفاده از پول ملی طرفین بهره می‌گیرد، تهران و پکن نیز برای ادامه تعاملات تجاری خود از پیمان‌های دو جانبه استفاده کنند.

فساد بابک زنجانی یکی از نتایج تحریم‌ها است 

مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دهم شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار گسترش‌نیوز ضمن ارزیابی معاملات ایران بر اساس تهاتری گفت: تهاتری که در حال حاضر صورت می‌گیرد به دلیل شرایط اجبار است، به عبارت دیگر به دلیل حاکمیت تحریم‌ها در بازارهای دنیا امکان روابط بانکی نداریم. برای نمونه در خصوص بابک زنجانی قضیه به این ترتیب بود که ایران نمی‌توانست پول خود را در بانک‌های جهانی جابه‌جا کند لذا دولت وقت از روی ناچاری به چنین فردی اعتماد کرد و آن اتفاق فساد مالی صورت گرفت. بنابراین تهاتری نیز به همین منوال است که دولت نفت خود را می‌دهد و به ازای آن از چین کالا وارد می‌کند، اتفاقاتی نظیر تهاتری به نفع ایران نیست اما از طرفی دولت می‌خواهد خود را اداره کند ماهیانه نیاز به وصول مبالغی به ازای فروش نفت دارد اما نکته مهم اینجا است که کالاهای مورد نیاز وارد کشور نمی‌شوند.

راهی غیر از احیای برجام نداریم

او با تأکید بر احیای برجام افزود: چنانچه چین نفت ما را خریداری می‌کند و از آن طرف هم منافع خود را لحاظ می‌کند، بنابراین خبری از واردات کالاهای مورد نیاز ایران نیست و در جریان این تبادل ابتدا منافع چینی‌ها تأمین می‌شود. در شرایط عادی روال به این ترتیب بود که نفت می‌فروختیم و پولش را دریافت می‌کردیم و علاوه بر این از هر بازاری در دنیا می‌توانستیم خرید کنیم اما در حال حاضر این امکانات به دلیل تحریم‌ها برای ما محدود است. در حقیقت راهی غیر از این نداریم که برجام یک بار احیا شده که به هر دلیلی متوقف شده، را مجدداً احیا کنیم. هر اندازه که شرایط تحریم ادامه پیدا کند، ایران روزانه میلیاردها دلار خسارت می‌بیند.

کالاهای وارداتی ناشی از تهاتر نفتی، به ضرر اقتصاد کشور است

لاهوتی همچنین تصریح کرد: کما اینکه نمی‌توانیم پول خود را در بانک‌های جهانی جابه‌جا کنیم از طرفی پیش از تحریم‌ها روزانه حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت در بازار دنیا می‌فروختیم و مشتری آن را هم داشتیم اما الان در خوشبینانه‌ترین حالت حدود یک میلیون و پانصد هزار بشکه نفت می‌فروشیم، بنابراین در اثر تحریم‌ها میزان فروش نفت ایران به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است. نکته مهم‌تر اینکه ایران مجبور است نفت خود را تا ۲۰ درصد ارزان‌تر بفروشد. همچنین ناچار هستیم برای وصول پول خود کالاهایی وارد کشور کنیم که ای کاش وارد کشور نشوند چرا که خود آن کالاها به داخل آسیب وارد می‌کنند.

مردم پول گران اداره کردن کشور را می‌پردازند

او ادامه داد: به عنوان مثال امسال بیش از حد نیاز برنج وارد کشور کردیم که علت اصلی واردات این برنج‌ها ناشی از فروش نفت و یا همان تهاتر است، به این معنی که دولت برای وصول پول خود، مجوز واردات برنج را داده که در نتیجه آن برنج ایرانی که همه دنیا اعتراف می‌کنند بهترین برنج است، در شرایطی که فصل برداشت برنج در راه است، هنوز حدود ۷۰ درصد بار از برداشت قبلی بر روی دست کشاورز مانده که در این شرایط تولیدکننده زمین خود را می‌فروشد و یا تغییر کاربری می‌دهد، البته این تنها یکی از آسیب‌های تهاتر به اقتصاد کشور است. آسیب‌های تهاتر به اقتصاد کشور بسیار فراوان است، کما اینکه کالای مورد نیاز خود را گران‌تر می‌خریم و این باعث می‌شود کشور را به گرانی اداره کنیم و این گران اداره کردن از جیب مردم پرداخت می‌شود.

لاهوتی در پاسخ به این سوال که در صورت به سرانجام رسیدن برجام، نیازی به تهاتر نخواهیم داشت؟ اظهار کرد: زمانی که در برجام به نتیجه مثبتی برسیم و تحریم‌ها برداشته شوند، نیازی به فروش نفت به یک کشور خاص نداریم. در حال حاضر در بازارهای جهانی نفت ایران را نمی‌خرند اما در شرایطی که برجام به سرانجام برسد نفت ما را می‌خرند و ما هم کالاهای مورد نیاز کشور را خریداری می‌کنیم.

تهاتر منطقی نیست

این چهره اقتصادی مجلس دهم شورای اسلامی در واکنش به اینکه در تهاتر با سایر کشورها، ایران مختار به انتخاب نوع کالای وارداتی به کشور نیست؟ ابراز کرد: خیر، به این صورت نیست و کشور مقابل و یا همان چین کالاهای خود را به ما تحمیل نمی‌کند اما به دلیل اینکه دولت ماهیانه نیاز به این درآمد دارد ناچاراً تن به ثبت سفارش واردات کالاهایی می‌دهد که آن کالا نباید وارد کشور شود.

لاهوتی در پاسخ به این سوال که پول ایران به اندازه واردات کالاهای آسیب‌زا به اقتصاد کشور است؟ خاطرنشان کرد: واقعیت امر این است که در معاملات نفتی پول ایران دست خودش نیست، ناچار است که شرایط واردکننده را بپذیرد.

او در پایان ضمن اشاره به کشورهایی که ایران تجارت تهاتری با آنها دارد گفت: تهاتر منطقی نیست و در شرایط اجبار صورت می‌گیرد. امروز در دنیا پیمان‌های دو جانبه پولی جایگزین تهاتر شده، به این ترتیب که کشورها در مقابل به ما ریال بدهند و ما هم به آنها یوآن بدهیم و یا استفاده از میر کارت که این روزها بحث آن بر سر زبان‌ها افتاده است. واقعیت امر این است که کشورها برای کاهش نیاز خود به ارزهای خارجی از پیمان‌های دو جانبه پولی استفاده می‌کنند بنابراین ما هم باید بتوانیم از این ابزار به خوبی استفاده کنیم کما اینکه چین هم این اقدام انجام می‌دهد.