مهرجویی: همه مجوزها را میدهند و شب اکران توقیف می کنند!

۱۷ آذر سالروز تولد داریوش مهرجویی یکی از پیشگامان موج نو در سینمای ایران است و بی‌اغراق نیست اگر او را تنها فیلمساز سینمای ایران با کلکسیونی از افتخار و عنوان بدانیم؛ کسی که آثارش در جایزه گرفتن و توقیف شدن رکورد دارند.

 مهرجویی در طول بیش از نیم قرن فیلمسازی، علاوه بر خلق شخصیت‌های ماندگار در سینما، بازیگرانی را با فیلم‌هایش به سینمای ایران معرفی کرده که هر کدام یا ستاره شدند یا مسیری تازه پیش‌رویشان باز شد؛ مثل عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، علی مصفا و لیلا حاتمی.

آثار او در سال‌های دور وقتی که شرکت در جشنواره‌های جهانی این‌چنین مرسوم نشده بود، در جشنواره‌های معتبری مثل ونیز، برلین، کن، شیکاگو و توکیو شرکت داشت و جایزه‌هایی هم گرفت؛ اما به همان میزان فیلم‌هایش در ایران با مشکلاتی مواجه می‌شدند و کم پیش آمده که از زیر تیغ سانسور و توقیف به راحتی گذر کرده باشند.

مجموع سال‌هایی که بعضی فیلم‌های مهرجویی در توقیف به سربردند به حدود ۲۵ سال می‌رسد ولی از بین همه آن‌ها، داغ توقیف «سنتوری» بیش از بقیه بر دلش باقی‌ مانده و هنوز می‌توان حسرت و رنج آن را در کلامش پیدا کرد.

مهرجویی از زمان شروع پاندمی در قرنطینه به سر می‌برد و حتی تلفن همراهش نیز معمولا خاموش است تا به قول خودش از دست پیام‌های زیاد تبلیغی در امان باشد، با این حال به بهانه تولدش در گپ و گفتی از حال و احوال این روزهایش و نیز فیلم «لامینور» صحبت کرد که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید.

کارگردان فیلم‌های «گاو» و «هامون» ابتدا درباره وضعیت اکران فیلم «لامینور» که حتی قرار بود جزء اکران نوروزی سال قبل باشد، گفت: فیلم را به جشنواره فجر ندادیم و منتظریم وضع کرونا بهتر شود تا مردم به سینماها بیایند و شرایط برای اکران مناسب باشد. فکر می‌کنم «لامینور»، بالاخره عید (نوروز سال آینده) روی پرده بیاید.

او درباره اینکه آیا قصد ساخت فیلم جدیدی را ندارد، بیان کرد: دوست دارم، ولی من هر چه می‌سازم سانسور و توقیف می‌شود. کلا هم شرایط طوری است که با این گرانی و تورم، فیلمسازی صرف نمی‌کند، چون ساخت یک فیلم دست‌کم ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد و باید موقع اکران ۳۰ میلیارد بفروشد تا به پول اولیه‌اش برسد.

مهرجویی در ادامه‌ی‌ اشاره‌ای که به توقیف و سانسور فیلم‌هایش داشت، گفت: من این روزها در حال نوشتن خاطراتم هستم، آنجا خیلی از مسائل را درباره آنچه بر سر فیلم‌هایم آمد می‌گویم، اما امیدوارم وضع بهتر شود، سانسور کم شود و جلوی فیلمسازها را هم نگیرند. متاسفانه آنها اجازه می‌دهند یک فیلم آنقدر جلو بیاید، در فستیوال شرکت کند، جایزه بگیرد، با آن پُز هم بدهند ولی بعد، شب اکران توقیفش می‌کنند. بهتر است اگر می‌خواهند جلوی کاری را بگیرند همان اول که سناریو را می‌خوانند بگویند، نه وقتی که این همه جلو رفتی و کلی خرج کردی.

کارگردان «اجاره نشین‌ها» با وجود گله‌هایی که دارد تاکید می‌کند: با همه این اتفاق‌ها می‌دانم که سینما پابرجا می‌ماند چون جوان‌ها هر روز مشتاق فیلمسازی می‌شوند و جلو می‌آیند. سینما تفریح مردم است و برای همین، این همه سینما در سال‌های اخیر ساخته شده است؛ هر چند جای افسوس دارد که وقتی ما می‌گفتیم سینما کم است، چیزی نمی‌ساختند اما حالا که وضع فیلم‌ها به اینجا رسیده و جلوی خیلی از فیلم‌ها گرفته می‌شود این همه سالن سینما ساخته شده است.

مهرجویی در حالی در انتظار اکران فیلم «لامینور» است که آخرین فیلم اکران شده‌اش «اشباح» در سال ۹۳ بود.

«لامینور» به تهیه‌کنندگی رضا درمیشیان یکی از متقاضیان اکران نوروز ۹۹ بود که با تعطیلی سینماها بر اثر شیوع کرونا، برنامه‌ریزی‌ها برای نمایش آن منتفی شد. این فیلم سال ۹۸ حاشیه‌هایی بر سر عدم حمایت بنیاد سینمایی فارابی داشت که در نهایت منجر به یک جدال رسانه‌ای میان تهیه‌کننده و مدیرعامل وقت بنیاد (علیرضا تابش) شد.

«لامینور» دومین فیلم مهرجویی درباره موسیقی با آهنگسازی کریستف رضاعی و خوانندگی کاوه آفاق است و شاید اکرانش خاطرات تلخ «سنتوری» را در خاطر مهرجویی کمرنگ کند؛ فیلمی که در بیست‌وپنجمین جشنواره فجر تحسین خیلی‌ها را برانگیخت و جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم گرفت، اما شب اکران عمومی‌ توقیف شد.

*منبعی که برای تاریخ تولد داریوش مهرجویی به آن استناد شده، دانشنامه سینمای ایران تالیف عباس بهارلو است که ۱۷ آذر سال ۱۳۱۹ در آن قید شده در حالی که در برخی منابع دیگر مثل ویکی‌پدیا سال ۱۳۱۸ درج شده است.