گام بلند ایمیدرو در استحصال عناصر نادر خاکی

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو و مجری طرح عناصر نادر خاکی گفت: با اتکا به ظرفیت داخلی، می‌توانیم استحصال عناصر نادر خاکی را صنعتی‌سازی کنیم.

گسترش‌نیوز: غلامرضا ملاطاهری با بیان این مطلب اظهارکرد: طرح عناصر نادر خاکی از سال ۹۴ در ایمیدرو شروع به کار کرد و با توجه به عقب ماندگی این حوزه، تلاش شد تا سرعت اجرای طرح در ۲ حوزه اکتشاف و فرآوری افزایش یابد.

وی ادامه داد: عملیات اکتشافی در ۲۴ هزار کیلومتر مربع در منطقه ایران مرکزی آغاز و در آن ۲ محدوده گزستان ( با ذخیره ۶۰ میلیون تن و عیار یک دهم درصد ) و آنومالی شماره ۵ ساغند (باذخیره ۲۰ میلیون تن و عیار دو دهم درصد) اکتشاف شد.

دستیابی به دانش بومی با متخصصان داخلی

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو و مجری طرح عناصر نادر خاکی با بیان اینکه فناوری استحصال عناصر نادر خاکی بسیار پیچیده و دانش فنی آن در اختیار تعداد محدودی از کشورها است، تصریح کرد: طی سال ۹۴-۹۵ با بهره گیری از متخصصان کشورمان، به دانش فنی این عناصر در مقیاس آزمایشگاهی دست یافتیم.

وی افزود: با استفاده از متخصصان مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و مشاوران متخصص نیز پایلوت استحصال عناصر نادر خاکی و استراتژیک را به ظرفیت ۲ تن راه‌اندازی کردیم.

ملاطاهری در عین حال گفت: با توجه به پایین بودن عیار ذخایر، زمانی زنجیره دانش فنی کامل می‌شود که ما بتوانیم این مواد را در مقیاس نیمه صنعتی و در یک مدار پیوسته استحصال کنیم.

وی افزود: پایلوت افتتاح شده، انعطاف‌پذیری بالایی در استحصال عناصر استراتژیک با عیارهای بسیار پایین یا بسیار بالا را دارد و با توجه به اینکه از روش‌های مختلف فراوری از جمله روش‌های فیزیکی و هیدرومتالورژی در آن استفاده شده، امکان حذف همه ناخالصی‌ها را دارد.

ظرفیت مقیاس صنعتی

مجری طرح عناصر نادر خاکی گفت: از داده‌های این پایلوت می‌توان برای انجام عملیات طراحی و مطالعات فنی اقتصادی استفاده کرد. وی افزود: درصورتی که تصمیم به تولید عناصر استراتژیک گرفته شود این امکان در مقیاس صنعتی وجود خواهد داشت. البته باید این ذخایر را از نظر استراتژیک بودن، شناسایی و امکان سنجی فرآوری آنها را بررسی کنیم تا هر زمان که ضرورت پیدا کند بتوانیم نسبت به تولید آنها اقدام کنیم.

ملاطاهری خاطرنشان کرد: با توجه به مطالعات اکتشافی انجام شده تاکنون، عناصر نادر خاکی کشور اغلب همراه سایر عناصر از قبیل آهن، تیتان، فسفات و مواد پرتوزا بوده و غنی شدگی ضعیفی دارند.

وی ادامه داد: از این رو، تولید این عناصر برای صادرات، بدون مزیت رقابتی است و در صورت ضرورت، تنها برای بازارهای داخلی باید تولید شوند.

فعال شدن صنایع پایین دستی

مجری طرح عناصر نادر خاکی با بیان اینکه تولید این عناصر موجب فعال شدن صنایع پایین دستی است، اذعان داشت: درحال‌حاضر، ۱۸۰ تن عناصر نادر خاکی به صورت مستقیم برای مصرف در صنایع شیشه سازی، آلیاژها و کاتالیست‌های خودرو، وارد کشور می‌شود. در صورتی که واردات غیر مستقیم این عناصر تا ۱۸۰۰ تن در سال، در آهن ربا‌ها و کاتالیست‌های پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و باتری‌ها انجام می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به نیاز این صنایع، در صورت ضرورت و تصمیم به تولید این عناصر، می‌توان ظرفیت واحد صنعتی را تا ۵۰۰ هزار تن کانسنگ در سال در نظر گرفت. البته در صورت افزایش ذخایر آنومالی ۵ ساغند، این میزان ظرفیت قابل افزایش است.

چین رتبه نخست تولید و صادرات عناصر نادر خاکی

ملاطاهری گفت: چین از نظر میزان ذخایر و تولید عناصر نادر خاکی، رتبه نخست را دارد به طوری که از ۱۷۰ هزار تن تقاضای جهانی طی سال گذشته میلادی، ۸۰ درصد ان را تامین کرد.

وی ادامه داد: در جنگ تجاری چین و امریکا، تحریم این عناصر توسط چین موجب کوتاه آمدن امریکا از مواضع خود شد. در چنین مواقعی، نرخ هر کیلوگرم عناصر نادر خاکی سبک از ۵ دلار به حدود ۱۰۰ دلار افزایش می‌یابد. میزان کل ذخایر عناصر نادر خاکی در جهان حدود ۱۲۰ میلیون تن است و پس از چین، امریکا و ژاپن، بیشترین مصرف عناصر نادر خاکی را دارند.