یک چالش جدید در صنعت فولاد

بحران کرونا، آتش جنگ تجاری در بازار فولاد را بار دیگر روشن می‌کند.

گسترش نیوز: هویدا شدن تبعات ویرانگر بحران کرونا اکنون خطری را به بازارهای جهانی فولاد بازگردانده است که در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تأثیر مخرب خود را بر این بازارها گذاشت: خطر آغاز دور تازه‌ای از جنگ تجاری و تعرفه‌ای. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا می‌گوید ویروس کرونا در آزمایشگاهی در چین ساخته شده و او چین را به اعمال تعرفه‌های بیشتر تهدید کرده است. همزمان اتحادیه اروپا نیز در حال انجام تمهیداتی است تا واردات فولاد به کشورهای عضو این اتحادیه را هرچه بیشتر محدود کند. بحران کرونا هنوز رفع نشده و خطر جنگ تجاری نیز حالا بیخ گوش بازارهای جهانی فولاد است. این خطر صنعت فولاد ایران و درآمدهای ارزی آن را نیز تهدید می‌کند. نوشته چیلان در این مورد را تا انتها بخوانید.

در دور پیشین جنگ تجاری که از سال ۲۰۱۸ آغاز شد و گمان می‌رفت که با امضای فاز اول توافق تجاری امریکا و چین در ژانویه ۲۰۲۰ خاتمه یافته باشد، بازار فولاد یکی از کانون‌های اصلی این جنگ تجاری بود. در مارس ۲۰۱۸، دولت ترامپ بر واردات فولاد امریکا از تعدادی از کشورها تعرفه ۲۵ درصدی وضع کرد؛ تعرفه‌هایی که هنوز هم پابرجا هستند.

در همان سال ۲۰۱۸، اتحادیه اروپا برای حفاظت از صنعت فولاد خود، برای واردات فولاد به کشورهای عضو این اتحادیه، سهمیه واردات تعیین کرد و حجم وارداتی که بیش از این سهمیه صورت می‌گیرد را مشمول عوارض سنگین گمرکی (عوارض ۲۵ درصدی) کرد.

در میانه سال ۲۰۱۹، هنگامی که شعله‌های آتش جنگ تجاری بین امریکا و چین بلندتر شده بود، هند رقیب آسیایی چین نیز تعرفه واردات فولاد از چین را افزایش داد؛ چرا که با کاهش صادرات فولاد چین به امریکا، بازار هند شاهد ورود بیشتر محصولات فولادی چین بود و این موضوع تولیدکنندگان فولاد در هند را تهدید می‌کرد.

شعله دوباره روشن می‌شود

حالا تبعات بحران کرونا باعث شده تا یک‌بار دیگر شبح جنگ تجاری بر فراز بازارهای جهانی فولاد به پرواز دربیاید.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا، می‌گوید ویروس کرونا در آزمایشگاهی در چین ساخته شده و برای او دیگر، فاز نخست توافق تجاری با چین، «اهمیت ثانوی» دارد. رسانه‌های غربی خبر داده‌اند که دولت ترامپ در حال تصمیم‌گیری برای «تنبیه چین» به خاطر شیوع ویروس کرونا است و مثل همیشه یکی از ابزارهای مهم آن نیز اعمال تعرفه‌های بیشتر است.

توماس گیبسون، رئیس انجمن آهن و فولاد امریکا در گفت‌وگو با پلتس صراحتاً از اعمال تعرفه‌های گمرکی برای حفاظت از فولادسازان امریکایی حمایت کرده است. او گفته است احتمالاً سایر کشورها نیز برای حمایت از صنعت فولاد خود در برابر تبعات بحران کرونا، به تمیهدات تجاری و تعرفه‌ای روی بیاورند.

کرونا، تقاضای جهانی برای فولاد را کاهش داده و در چنین شرایطی، کشورها هرچه بیشتر از سیاست «درهای باز» دور خواهند شد.

بنا به آمارهای انجمن آهن و فولاد امریکا، شرکت‌های فولادی در این کشور تحت تأثیر بحران کرونا در هفته منتهی به ۲۵ آوریل با ۵۵.۸ درصد ظرفیت کار می‌کنند. این رقم در هفته نخست ماه مارس بیش از ۸۱ درصد بوده است. تولید فولاد در اروپا نیز حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. در چنین شرایطی، روی آوردن به ابزارهای تعرفه‌ای برای بسیاری از کشورها حکمِ تنازع بقاء در میانه یک بحران بی‌سابقه را دارد.

اروپا یک قطب جنگ تجاری در بازار فولاد

این تنها امریکا نیست که بر طبل جنگ تجاری می‌کوبد. انجمن فولاد اتحادیه اروپا (یوروفر) از رئیس کمیسیون اروپا درخواست کرده تا سهمیه واردات فولاد به این اتحادیه را به میزان ۷۵ درصد کاهش یابد! تعیین سهمیه برای واردات یک اقدام حمایت‌گرایانه است و در اتحادیه اروپا، واردات بیش از این سهمیه، مشمول عوارض گمرکی ۲۵ درصدی می‌شود.

گزارش‌های منابع مختلف حاکی از این است که اتحادیه اروپا در حال تصمیم‌گیری در مورد تشدید محدودیت‌های تجاری برای واردات فولاد است و کاهش سهمیه واردات فولاد به این اتحادیه تقریباً قطعی شده است.

با افزایش محدودیت‌های تجاری در دو بازار امریکا و اروپا، احتمالاً تعدادی بیشتری از کشورها مجبور خواهند شد تا برای حفاظت از صنعت فولاد خود به سراغ ابزارهای تعرفه‌ای یا مشوق‌های صادراتی بروند. این سیاست‌ها فشار بر قیمت‌های فولاد در بازارهای جهانی را چیزی که هست نیز بیشتر می‌کند.

زمان حمایت از صنعت فولاد ایران

صنعت فولاد ایران، در بُعد صادراتی، درحال‌حاضر درگیر تحریم، تبعات بحران کرونا و محدودیت‌های داخلی ایجادشده برای صادرات فولاد است.

اضافه شدن جنگ تجاری به سه چالش فوق، می‌تواند فشار بیشتری به صادرکنندگان فولاد کشور وارد سازد. قابل ذکر است که پیش از این، انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران طی نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت، نسبت به کاهش صادرات فولاد کشور و کاهش درآمدهای ارزی صنعت فولاد اعلام خطر کرده است.

با آغاز دور تازه‌ای از جنگ تجاری، خطر کاهش صادرات فولاد ایران و کاهش درآمدهای ارزی این صنعت، جدی‌تر نیز خواهد شد. انجمن فولاد ایران از وزیر صنعت درخواست کرده است که اولاً تمامی محدودیت‌های صادراتی آهن و فولاد کشور فوراً لغو شود؛ ثانیاً توسعه صادرات به عنوان یکی از اهداف اصلی کارگروه تنظیم بازار در خصوص فولاد در اولویت قرار گیرد و ثالثاً همانند سایر کشورهای فولادساز دنیا، مشوق‌های صادراتی وضع و به سرعت اجرایی گردد.

باید دید در زمانه‌ای که در نتیجه بحران کرونا، دور تازه‌ای از جنگ تجاری کلید خورده است، صنعت فولاد ایران با چه تمهیداتی خود را از میانه چند ابرچالش عبور می‌دهد.

منبع: چیلان