کمیسیون تلفیق ؛ متهم جدید قاچاق سیگار

ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طی نامه‌ای به ریاست مجلس شورای اسلامی ضمن ابراز نگرانی بابت افزایش نامتعارف مالیات سیگار در لایحه بودجه ۱۴۰۱ و همچنین تصویب مجدد طرح ساماندهی صنعت خودرو، نسبت به تبعات اتخاذ چنین تصمیماتی هشدار داد.

در این نامه که خطاب که به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نوشته شده، آمده است: وفق اخبار حاصله از جلسه ۲۸/۱۰/۱۴۰۰ کمیسیون تلفیق، عوارضی در خصوص صنعت دخانیات کشور وضع شده که نگرانی صنعتگران قانونی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را به همراه داشته است. طبق بررسی‌های اولیه مصوبه کمیسیون تلفیق، منجر به افزایش ۸۲۰درصدی عوارض تولید سیگارهای ایرانی می‌شود، همچنین با نهایی شدن این تصمیم، عوارض تولید سیگارهای با برند خارجی که در ایران تولید می‌شود، بیش از ۵۰۰درصد افزایش می‌یابد. لذا افزایش‌های متعدد و نامتعارف مالیات و عوارض کالای دخانی منجر به وارد آمدن لطمات جبران‌ناپذیر بر بدنه صعت دخانیات کشور می‌شود.

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این نامه ضمن اشاره به «حذف توان رقابت تولیدکنندگان داخلی با محصولات قاچاق» و «از دست دادن سهم بازار قانونی به نفع قاچاقچیان» به عنوان مهم‌ترین تبعات وضع مالیات نخی در قانون بودجه ۱۴۰۱، تصریح کرده است: «نابودی چند ۱۰ هزار فرصت شغلی در بخش‌های مختلف صنعتی، بازرگانی و کشاورزی»، «عدم تحقق درآمدهای مالی دولت از مالیات و عوارض محصولات دخانی»، «سرازیر شدن محصولات قاچاق و تقلبی از اقلیم کردستان عراق و امارات با قیمت‌های بسیار پایین‌تر به بازار داخلی»، و «آسیب مضاعف به سلامت مصرف‌کنندگان»، از دیگر تبعات افزایش غیرمتعارف مالیات بر سیگار است.

در انتهای این نامه آمده است: «ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حسب وظایف و تکالیف ذاتی، قویاً هشدار می‌دهد اینگونه تصمیمات در تعارض با سیاست‌گذاری‌های بلندمدت قبلی در حوزه دخانیات است که در قوانین برنامه توسعه و سایر قوانین اتخاذ شده من‌جمله پیشگیری از قاچاق، بومی‌سازی تولید برندهای خارجی، استانداردسازی تولید، تعهدات بین‌المللی کشور و موضوع پروتکل ریشه‌کنی تجارت غیرقانونی محصولات دخانی و برنامه‌های دیگر دستگاه‌های اجرایی ابتر خواهند ماند.»

گفتنی است بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق (بند الحاقی۷ تبصره۶ لایحه بودجه)، مالیات وضع شده در خصوص هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی از ۲۵ تومان در بودجه ۱۴۰۰ به ۲۳۰ تومان در بودجه ۱۴۰۱ افزایش یافته است؛ همچنین مالیات هر نخ سیگار تولید داخل با نشان بین‌المللی نیز از ۵۰ تومان در بودجه۱۴۰۰ به ۸۰۰ تومان در بودجه ۱۴۰۱ افزایش داشته است.

این در حالی است که به نظر می‌رسید با توجه به اجرایی شدن قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده از دی‌ماه سال جاری که بر اساس آن تمام مالیات‌های قبلی بر سیگار تجمیع شده است، دیگر نیازی به وضع مالیات نخی در قانون بودجه نبود. مطابق قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده قرار است نرخ عوارض و مالیات برای انواع سیگار و محصولات دخانی تولید داخلی از ۲۵ درصد به ۵۵ درصد رسیده و همچنین نرخ مالیات برای تولیدات داخلی با نشان بین‌المللی از ۴۰ درصد به ۹۵درصد و برای انواع محصولات دخانی نیز از ۶۵درصد به ۱۲۵درصد می‌رسد.

از سوی دیگر برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند هرچند وضع مالیات بر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت جامعه با هدف کاهش مصرف اینگونه کالاها‌ منطقی به نظر می‌رسد اما نباید به چنین مسائلی به صورت تک‌بعدی نگریست و تصمیم‌گیری در این حوزه بایستی همراه با درک مناسب از وضعیت بازار و واقعیت‌های کشور باشد. به طور مثال با افزایش غیرتدریجی و غیرمتعارف مالیات بر سیگار‌، ممکن است مصرف کالاهای تقلبی و قاچاق را افزایش یابد و در نتیجه نه تنها مصرف سیگار کاهش نمی‌یابد بلکه ورود غیرقانونی و قاچاق این کالا به کشور تشدید شده و در مقابل میزان تولید و درآمدهای مالیاتی دولت نیز کاهش می‌یابد.