سهم صنعت در برنامه ششم چقدر محقق شد؟

چندی پیش رهبری در جلسه‌ای که با تولیدکنندگان داشتند بر ضرورت هدایت اعتبارات بانکی به سمت تولید تاکید کردند؛ موضوعی که طی سنوات گذشته بارها از سوی مسئولان مختلف از وزیر تا نمایندگان مجلس نیز مورد تاکید قرار گرفته اما هیچ گاه به نقطه مطلوب نرسیده است؛ به گونه‌ای که کمبود منابع مالی و دشواری در تأمین منابع از بانک، تبدیل به یکی از چالش‌های اصلی واحدهای تولیدی و فعالان بخش صنعت کشور شده است.

همچنین نوع رابطه نظام بانکی با بخش تولید نیز از دیگر انتقاداتی بوده که همواره پای ثابت اخبار اقتصادی قرار داشته، به گونه‌ای که منتقدان معتقد بوده‌اند نظام بانکی تمایلی به انجام وظایف واقعی خود نداشته و بیشتر به دنبال بنگاهداری و روابط ناسالم است.

در این بین، طبق قانون برنامه ششم توسعه، بانک مرکزی (شورای پول و اعتبار) مکلف است سیاست‌های پرداخت تسهیلات بانکی را به گونه‌ای تنظیم کند که سهم بخش صنعت و معدن از تسهیلات پرداختی سالانه طی اجرای قانون برنامه حداقل ۴۰ درصد باشد.

با این حال بررسی آمار رسمی وزارت صمت از عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۰ یعنی سال پایانی اجرای برنامه ششم توسعه نشان می‌دهد که در مجموع بیش از ۲¡۲۹۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات از سوی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و ساختمان، بازرگانی، خدمات و سایر بخش‌های متفرقه پرداخت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبلش ۶۴.۴ درصد افزایش داشته است.

در این میان تسهیلات پرداختی به بخش صنعت و معدن اگرچه با ۶۷.۶ درصد افزایش نسبت به سال ۱۳۹۹، به ۶۹۳ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان رسیده اما ۳۰.۲ درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است یعنی ۱۰ درصد کمتر از الزامات پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه.

نکته قابل توجه آنکه بیشترین تسهیلات پرداختی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به بخش خدمات بوده است، به گونه‌ای که در ۱۰ ماهه سال قبل سهم ۴۱.۸ درصدی از کل تسهیلات پرداختی را به خود اختصاص داده و معادل ۹۵۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده است. تسهیلات بخش خدمات نیز ۷۳.۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ افزایش داشته است.

تسهیلات پرداختی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به بخش بازرگانی نیز در ۱۰ ماهه سال قبل به ۳۵۱ هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان رسیده که سهم آن از کل تسهیلات بانکی معادل ۱۵.۴ درصد بوده و نسبت به سال ۱۳۹۹ ۳۹.۷ درصد رشد داشته است.

همچنین بخش کشاورزی و مسکن به ترتیب ۷.۲ و ۵.۵ درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را دریافت کرده‌اند. به طوری که تسهیلات پرداختی به دو بخش کشاورزی و مسکن با ۷۰.۸ و ۵۶.۱ درصد افزایش نسبت به سال ۱۳۹۹ به ترتیب بیش از ۱۶۴ و ۱۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است.