در آستانه نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران مطرح شد:
پیشنیازهای بومی‌سازی یک صنعت راهبردی
برج میلاد تهران هفته آینده میزبان نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد است؛ آنچه که این نمایشگاه را از دیگر رویدادهای مشابه متمایز می‌کند، محوریت فرصت‌های بومی‌سازی در برگزاری آن است.
گسترش نیوز: موضوع بومی‌سازی به ویژه در روزهایی که کشور با چالش‌های برآمده از اعمال تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، اهمیت ویژه‌ای دارد، آن هم در صنعت فولاد که در کنار پتروشیمی از صنایع اصلی و راهبردی کشور به شمار می‌آید. ایران در میان ۵۰ کشور اصلی تولیدکننده فولاد جهان رتبه ۱۳ را در سال گذشته میلادی داشت؛ در نتیجه بومی‌سازی و خودکفایی این صنعت می‌تواند در ارتقای آن نقش چشمگیری ایفا کند. روزگار معدن در گفت‌وگو با ۲تن از فعالان صنایع مرتبط با فولاد، از انگیزه آنها درباره بومی‌سازی محصولات‌شان پرسیده است.
صنعت مادر نباید وابسته باشد
محمد ریاحی‌منش، مدیرعامل شرکت به‌آرین صنعت اصفهان اظهار کرد: شرکت ما فعالیت خود را از سال ۱۳۷۷ شروع کرده است. این مجموعه تا امروز ۱۵ محصول راهبردی را در صنایع فولاد بومی‌سازی کرده که بیشتر آنها شیمیایی هستند. این محصولات شامل گچ‌های صنعتی می‌شود که در خطوط نورد گرم کاربرد دارند. خانواده پوشش‌دهنده‌ها مانند کرومات‌ها هستند و در خطوط گالوانیزه از آنها استفاده می‌شود؛ محلول‌هایی که در خطوط قلع‌اندود فولادی استفاده می‌شوند. شوینده‌ها و در نهایت روغن نورد، مجموعه محصولات ما را تشکیل می‌دهند.
وی ادامه داد: محصولاتی که در به‌آرین صنعت اصفهان تولید می‌شود، ساخت داخل هستند که در واقع بومی‌سازی شده و در اختیار صنایع فولادی قرار می‌گیرند. ما در زمینه تجهیزات هم به داخل متکی هستیم. البته تجهیزات ما فناوری بسیار پیچیده‌ای ندارند اما همین فناوری و تجهیزاتی هم که درحال‌حاضر به کار ما می‌آید، نتیجه تلاش داخلی است. ریاحی‌منش گفت: اصلی‌ترین ماده اولیه که در ساخت محصولات ما به کار می‌آید، روغن نورد است که ۸۰ تا ۹۰درصد آن از داخل تامین می‌شود. درباره ۱۰ تا ۲۰درصد باقی مانده هم که وارد می‌شود، ما دانش تولید محصول را ۱۰۰درصد در اختیار داریم اما چون واردات آنها به صرفه‌تر است درحال‌حاضر وارد می‌کنیم. مواد وارداتی شامل مواد افزودنی می‌شود نه مواد اولیه. در صورت ساخت هم تفاوت بهای تمام شده ماده افزودنی ساخت داخل با ماده افزودنی وارداتی، چندان چشمگیر نیست. وی افزود: مهم‌تر از بومی‌سازی ساخت یک محصول، بومی‌سازی دانشی است که این محصول در جریان آن ساخته می‌شود که شرکت ما علاوه بر امکان ساخت داخلی محصول خود، دانش ساخت آن را نیز در اختیار دارد و در نتیجه قطع واردات می‌تواند محصول را تولید کند.
ریاحی‌منش ادامه داد: چشم‌انداز و هدف کلی که به‌آرین صنعت اصفهان برای خود تعریف کرده، مبتنی بر بومی‌سازی است. محصولاتی که ما بر تولید آنها تمرکز داشته‌ایم طیفی از محصولاتی است که تاکنون در کشور تولید نشده و از راه واردات تامین می‌شدند. با این کار با هیچ رقیب داخلی رو به رو نیستیم، در عین حال مصرف‌کننده را از محصول وارداتی بی‌نیاز می‌کنیم و محصول داخلی را در اختیار او می‌گذاریم. ما از بدو شروع کار در سال ۱۳۷۷ با همین رویکرد شروع کردیم. درحال‌حاضر هیچ رقیب داخلی برای حدود ۸۰درصد محصول ما وجود ندارد.
او ادامه داد: از طرف دیگر تمام رقیبان ما خارجی و فقط اروپایی هستند که این هم باعث به وجود آمدن مشکلاتی می‌شود، به ویژه در تبادلات پولی. همچنین باید از نظر کیفیت، مشتری خود را مجاب کنیم که محصول ما قابل مقایسه و جایگزین شدن با محصول شرکت خارجی است. البته در این زمینه از حمایت بسیار خوب شرکت‌های فولادی برخوردار هستیم و آنها محصول داخلی را بر محصول وارداتی ترجیح می‌دهند و به معنای واقعی، ریسک بومی‌سازی را به جان می‌خرند.
وی در نهایت گفت: صنعت فولاد، صنعت مادر کشور است. ما سنگ آهن بسیار مناسب و انرژی ارزان در اختیار داریم و فولاد، صنعتی بسیار راهبردی است. در نتیجه همین اتفاق است که در اعمال تحریم‌ها هم فولاد ایران در کنار پتروشیمی، یکی از نخست ین نقاط تمرکز امریکا بود. مدیران میانی این صنعت هم باید مانند مدیران ارشد توجه بیشتری به محصول داخلی داشته باشند و این قدر سخت به تولیدکننده داخلی اعتماد نکنند. صنعتی که صنعت مادر است، نباید وابسته باشد.
محصول ما توانایی بومی‌سازی دارد
سهیلا سالاری، مدیرعامل شرکت الیاف سرامیک سپید اظهار کرد: شرکت ما در بیشتر نمایشگاه‌های فولادی به ویژه نمایشگاه‌هایی که در تهران برگزار می‌شود، حضور دارد. شرکت ما تولیدکننده الیاف سرامیک است؛ محصولی که پایه آن سیلیکات آلومینیوم است. این شرکت از سال ۱۳۸۱ تاسیس و از سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شد و تا امروز مشغول فعالیت است. الیافت سرامیک فله، برد مسطح، برد شکل‌دار، نمد سرامیکی و کاغذ سرامیکی، کف، کوتینگ و خمیر درزبندی، مجموعه محصولات ما را تشکیل می‌دهد. محصولات تولید ما در حقیقت عایق حرارتی و صوتی هستند و حوزه مصرف آنها شرکت‌های فولادی، شرکت‌های ذوب فلزات، پتروشیمی، نفت و گاز است. در واقع هر جایی که نیاز به جلوگیری از انتقال حرارت و ذخیره انرژی است، از الیاف سرامیک استفاده می‌شود. دلیل انتخاب این محصول این است که هم عایق خوبی است و هم وزن کمی دارد.
وی ادامه داد: این محصول علاوه بر اینکه در داخل مصرف می‌شود، در خارج از کشور نیز می‌تواند بازار مصرف خوبی داشته باشد اما مسئله اصلی بر سر راه صادرات، آن است که تولیدکننده‌ای مانند چین بازار را در خارج و داخل ایران با قدرت در اختیار گرفته است. الیاف سرامیک سپید فقط ۳ بار به ترکیه، عراق و متانول باکو صادرات داشته است. سالاری ادامه داد: حدود ۹۰درصد مواد اولیه‌ای که ما در ساخت محصول از آن استفاده می‌کنیم، در داخل تولید می‌شود. ما از آلومینا و سیلیس بیشتر استفاده می‌کنیم که در داخل تولید می‌شود. ما فقط در تهیه ترکیبات زیرکونیم‌دار و بعضی از قطعات یدکی، مجبور به تهیه قطعات از خارج هستیم. وی درباره مشکلات احتمالی در زمینه تهیه مواد اولیه به دلیل بروز تحریم‌ها بیان کرد: شرکت ما به این دلیل که بسیاری از مواد اولیه خود را از داخل تامین می‌کند، تقریبا مشکلی ندارد اما این موضوع به این معنا نیست که شرکت ما چون در تامین مواد اولیه به طور تقریبی خودکفاست از تحریم‌ها تاثیر نمی‌پذیرد و بومی شدن تولید آن، راه‌حلی برای تمام مشکلات است.
مسئله این است که انتخاب نسوز کمی سلیقه‌ای است. یک شرکت فولادی که تاکنون از محصول به طور مثال فرانسوی استفاده می‌کرده است، حالا برای اینکه محصول داخلی را جایگزین محصول وارداتی کند، از خود مقاومت نشان می‌دهد. این مقاومت باید شکسته شود تا بومی‌سازی معنا پیدا کند. تحقق این اتفاق نیاز به زمان دارد. وی افزود: اما در کل، بومی‌سازی الیاف سرامیک قابلیت اجرا شدن دارد. همان طور که درحال‌حاضر نیز بسیاری از شرکت‌ها مانند نسوز خوزستان با ما کار و از ما خرید می‌کنند. با این حال درست است که شرکت ما مشمول تحریم‌ها نمی‌شود و می‌تواند به تولید خود ادامه دهد اما مسئله این است که ۹۰ درصد صنایع مصرف‌کننده محصول شرکت ما تعطیل هستند. در نتیجه بسیاری از مشتریان خود را از دست داده‌ایم. سالاری در نهایت به ماهیت بومی‌سازی در نمایشگاه پرداخت و در این باره گفت: درحال‌حاضر و در روزهای پیش از برگزاری، این نمایشگاه هم مانند سایر نمایشگاه‌ها فقط جایگاهی برای معرفی محصول است و باید دید درباره آنچه درباره جشنواره و نمایشگاه فولاد ایران با محوریت ارائه فرصت‌های بومی‌سازی اعلام شده، چه اتفاقی می‌افتد؟از این گفت‌وگو‌ها برمی‌آید که تولیدکنندگان داخلی هم از بومی‌سازی صنعت فولاد و صنایع مرتبط استقبال می‌کنند. اما این حرکت همانند هر حرکت جدیدی پیشنیازهای خود را مطالبه می‌کند.
منبع: روزگار معدن
ارسال نظر