صنعت پلیمر، قربانی سیاستگذاری دوگانه

بسیاری از اقتصاددانان و کارشناسان بر این اعتقاد هستند که سهم پتروشیمی‌ ایران و صنایع وابسته آن در اقتصاد و ارزآوری برای کشور می‌تواند به مراتب بیشتر از وضعیت کنونی باشد. یکی از مهمترین صنایع وابسته و مرتبط، صنعت پلیمر است. در حال حاضر مهمترین مشکلات پیش‌روی فعالان این صنعت چیست؟ برای بررسی بیشتر جوانب مختلف این موضوع با رئیس هیئت‌مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران به گفتگو نشستیم. با گسترش‌نیوز همراه باشید.

سعید ترکمان، رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با گسترش نیوز گفت: «مزیت‌ها و ظرفیت‌های بسیاری در کشورمان برای توسعه صنایع تکمیلی و اشتغال‌زایی وجود دارد اما مستلزم تامین امن و مستمر مواد اولیه است. نیاز به رگولاتوری دقیق‌تر در زنجیره تولید از خوراک تا ماده اولیه حس می‌شود».

وی ضمن اشاره به این که احتمالا یکی از مهمترین موضوعاتی که تا به امروز مغفول مانده دوگانگی بین وزارت نفت و وزارت صمت در حوزه تولید محصولات پتروشیمی است گفت: «اختیار و مسئولیت حوزه تولید (عرضه) با وزارت نفت و اختیار و مسئولیت حوزه مصرف (تقاضا) با وزارت صمت است. به رگلاتوری حاکمیتی در این صنعت نیاز داریم.  این وضعیت در برخی موارد به اعتراض و انتقاد بخش خصوصی منتهی شده است در نتیجه بسیاری از پتانسیل‌های کشور در این حوزه به فعالیت صد در صدی منجر نشده است».

تنبیه صنایع مصرف‌کننده

ترکمان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این‌که در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون تن پروانه بهره‌برداری برای واحدهای احداث و  ارتقای ظرفیت کارخانه های تولیدی صادر شده است ادامه داد: «از این میزان ۹.۱ میلیون تن تولیدات شامل حوزه پتروشیمی و پلیمرهاست که طی سال گذشته ۳.۴ میلیون تن آن در بورس کالا عرضه شد اما به دلیل تزریق قطره‌چکانی برخی مواد اولیه در بازار، در شرایطی که امکان خرید توسط فعالان حوزه پلیمر وجود نداشت گویا دولت، صنایع و مصرف‌کنندگان را مورد تنبیه قرار داد. به شکلی که در برخی مواقع  تا مدت‌ها حتی مواد اولیه در بازار عرضه نمی‌شد. مصداق این موضوع را اوایل سال جاری و همزمان با دوره پیک کرونا؛ در ماجرای کمبود مواد اولیه تولید سرم شاهد بوده‌ایم. ».

وی در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی از وضعیت صنعت پلیمر راضی هستید؟ اظهار کرد: «این‌که بگوییم  در حوزه صنعت پلیمر صد در صد از شرایط راضی هستیم درست نیست اما در نهایت این صنعت دارای پتانسیل‌هایی است که می‌تواند شرایط بهتری را برای کشور رقم بزند. به طور مثال از ۷۰ شرکت پتروشیمی ۲۰ شرکت در حوزه پلیمر و متانول فعالیت دارند.  این در حالی است که تولید سالانه در حدود ۹۰ میلیون تن محصولات پتروشیمی بوده که از این میزان، نزدیک به ۹ میلیون تن مختص صنعت پلیمر بوده که سال گذشته ۳.۴ میلیون تن آن در بورس کالا معامله شده  و مابقی صادر شده است. این حجم صادرات ۱.۹ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشته است».

این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در ادامه یادآور شد: «با فعالیت ۸ هزار واحد صنعتی تنها با ۳.۴ میلیون تن نه تنها نیازهای داخلی را پاسخ گفته‌ایم بلکه با صادرات پلیمر و محصولات آن بیش از یک میلیارد و ۲۰ میلیون تومان برای کشور ارزآوری مستقیم فقط از مصنوعات پلیمری داشته‌ایم. این در حالی است که این رقم به جز صادرات غیرمستقیم یا پیشران‌های صادرات همچون بسته‌بندی یا مصنوعات پلاستیکی همراه با سایر کالاها بوده است».

رکورد صادرات

وی با تاکید بر این که در حوزه صنعتی (زیرمجموعه وزرات صمت) بیشترین صادرات مربوط به محصولات پلیمری بوده است خاطرنشان کرد:« ۱۰۰ میلیون دلار صادرات چرم مصنوعی، ۱۴۰ میلیون دلار صادرات کفش که ۸۵ درصد آن پلیمر است و صنعت لوازم‌خانگی که عمده مواد اولیه آن شامل پلیمر است به رقم صادرات مصنوعات پلیمری اضافه می‌شود. همچنین در بسته‌بندی موادغذایی صادراتی از پلیمر استفاده می‌شود. در کنار این مزیت‌ها صنعت پلیمر برای ۹۰۰ هزار نفر در کشور اشتغالزایی مستقیم ایجاد کرده است».

رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در ادامه با اشاره به این که برخی کج سلیقگی‌ها در این صنعت وجود دارد ادامه داد: «بالاترین مقامات کشور معتقدند که باید جلوی خام‌فروشی گرفته شود اما با توجه به ارزآوری این موضوع و نیاز به ارائه آمارهای به‌روزرسانی شده همچنین توقف‌های مرسوم در فاز تولید یا رخدادهای غیرمنتظره در این زمینه همچنین نوسان بهای ارز مخصوصاً سال‌های اخیر؛ بارها شاهد قیمت‌های متفاوتی در بازار بوده و هستیم. این موضوع پیامدهای خود را در این صنعت بر جای گذاشته است».