تلخ و شیرین‌های تولید و صادرات فولاد

تازه‌ترین گزارش آماری انجمن صنایع فولاد ایران نشان می‌دهد مجموع صادرات فولاد کشور (فولاد میانی و محصولات فولادی) در دوره ۱۱ماهه نخست سال جاری، ۹ میلیون و ۶۵۲ هزار تن بود.

طی همین مدت تولید فولاد میانی کشور به ۲۵ میلیون و ۳۳۸ هزار تن رسید.

این آمار یک نکته اساسی در دل خود جای داده و آن رشد صادرات به‌رغم افت تولید است. گرچه میزان صادرات فولاد ایران نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشد ۱۷ درصدی را نشان می‌دهد، اما تولید آن افت ۹ درصدی را تجربه کرد.

طبیعتا بخش مهمی از کاهش تولید فولاد ایران ارتباط مستقیمی با قطعی مکرر برق و گاز در طول سال جاری دارد. بخش دیگر را هم باید در تشدید فشارهای تحریم دید. در این بین تاثیر بازارهای جهانی و اخیرا بحران اوکراین را نمی‌توان نادیده گرفت.

همچنین طی سال جاری بود که تعطیلی ۱۱۰ کارخانه فولاد اتفاق افتاد و وزیر صمت از آن‌ها خواست که برای ادامه فعالیت به سوریه بروند.

اما زمانی که تولید و صادرات روند معکوسی دارند، این نشان می‌دهد طرف تقاضا نیز نقش مهمی در ایجاد این شرایط دارد. چنانکه به نظر می‌رسد فولاد ایران فعلا مشتری داخلی ندارد.

گویا در شرایط کنونی همه نگاه‌ها به وین دوخته شده است. یعنی متقاضیان فولاد میانی که اکثرا سازندگان مسکن هستند منتظر نتیجه مذاکرات هستند تا در صورت نتیجه‌بخش‌بودن احتمالا محصولات فولادی را ارزان‌تر بخرند.

از سوی دیگر، برنامه جهش تولید مسکن نیز هنوز وارد مرحله اجرایی نشده که بتواند بخشی از تقاضا را تحریک کند.

سازندگان خودرو، لوازم خانگی و … هم رشد چندانی نسبت به تولید سال گذشته نداشتند تا تقاضای جدیدی به بازار فولاد ایران تزریق کنند.

پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین نیز فولاد ایران هم بالاترین جهش‌های هفتگی خود را به ثبت رساند تا بدین شکل بخشی از تقاضای موجود هم از بازار خارج شود.

به‌عنوان مثال هر تن اسلب تولید ایران که در بازارهای صادراتی در بیستم بهمن ۶۰۵ دلار قیمت داشت، هجدهم اسفند به ۷۵۰ دلار رسید.

چرا صادرات فولاد ایران افزایش یافت؟

اینکه چرا صادرات فولاد ایران ۱۷ درصد رشد داشت را هم باید مربوط به طرف تقاضای خارجی دانست. پس از آنکه چین به شکل خودخواسته عرضه فولادش را کاهش داد، تقاضا برای خرید فولاد ایران افزایش یافت. در نتیجه ایران هم مانند ترکیه، هند، کره، برزیل و … تامین بخشی از تقاضای موجود در بازار را بر عهده گرفت.

اما در این بین آنچه بیش از هر موضوعی در رشد صادرات فولاد، به‌رغم افت تولید آن تاثیر گذاشت به مذاکرات وین بازمی‌گردد.

پیش از این نیز رضا شهرستانی، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد، در گفتگو با تجارت‌نیوز با تائید این موضوع گفت: به نظر می‌رسد اکثر شهروندان و فعالان اقتصادی، ازجمله سازندگان مسکن در انتظار نتیجه مذاکرات وین نشسته‌اند. احتمالا به همین دلیل هم انجام پروژه‌های خود را به تعویق انداخته‌اند.