دانش‌بنیان‌ها برای کاهش آلایندگی به کمک صنایع می‌آیند
همه مخاطرات کارخانه مس جیرفت
حدود ۳ سال پیش، کارخانه کاتد مس بدون برنامه‌ریزی‌های لازم برای مدیریت پسماند این واحد باوجود پیگیری‌های بسیار در شهرک صنعتی شماره ۲ جیرفت راه‌اندازی شد و حالا مشکلات زیست‌محیطی آن بیش از هر زمان سر برآورده است.
این کارخانه با عنوان امید سبزواران ۲۳ خرداد ۱۳۹۸ با اعتبار ۱۶۰ میلیارد تومان در زمینی به مساحت ۸۰ هزار مترمربع و زیربنای ۵۰ هزار مترمربع در حالی بهره‌برداری شد که اینک محیط‌زیست می‌گوید مجوز زیست‌محیطی نداشته، هرچند مسئولان صمت می‌گویند با مجوز احداث شده است. دفع نامناسب پسماندهای این کارخانه که در نزدیکی رودخانه شور جیرفت قرار دارد و استفاده غیرمجاز پسماندهای آن در زیرساخت‌های شهری اثرات منفی و خطرات جدی بر جای گذاشته، به‌شکلی‌که درپی تشدید مشکلات و نگرانی‌های مردمی، فرماندار این شهرستان از این کارخانه بازدید میدانی کرد و ضمن تایید مشکلات، در این زمینه هشدار داد. افزایش گزارش‌های مردمی و هشدارهای کارشناسان محیط‌زیست و بهداشت محیط موجب شد، طی روزهای اخیر فرماندار شهرستان جیرفت به‌اتفاق رئیس دادگستری و مدیران شبکه بهداشت و محیط‌زیست از محل کارخانه کاتد مس بازدید کنند.
استفاده از پسماند آلوده در ساخت‌وساز
احمد بلندنظر، فرماندار شهرستان جیرفت درباره وضعیت این کارخانه گفت: مدیریت و دفع پسماندهای صنعتی و معدنی ضروری است و زیان‌های جبران‌ناپذیر دفع غیراصولی آنها نیز برای محیط‌زیست و سلامت مردم نباید نادیده گرفته شود.
بلندنظر با بیان اینکه شواهد و گزارش‌ها نشان می‌دهد که پسماندهای کاتدی مس در جیرفت در برخی از امور عمرانی نیز مورداستفاده مجدد قرار گرفته‌اند، اضافه کرد: نگرانی ما از این است که استفاده از بقایا و بازمانده ضایعات فرآوری مس در راهسازی، امور مشابه و دفع غیراصولی این ضایعات و پراکنده شدن آنها اثرات مخرب زیست‌محیطی را برجای بگذارد و منابع آبی را نیز آلوده کند.
فرماندار شهرستان جیرفت ادامه داد: براساس نظر کارشناسان محیط‌زیست مجموعه تولیدی کاتد مس جیرفت پیوست زیست‌محیطی ندارد و همجواری این کارخانه با رودخانه شور و دپو پسماندها در این محل خطرات زیست‌محیطی خواهد داشت. وی تاکید کرد: بنابراین منتظر هستیم نتیجه بررسی کارشناسان متخصص اعلام شود و تا اقدام مقتضی توسط سیستم‌های نظارتی اقدامات مربوطه انجام شود، اما به‌عنوان نماینده عالی دولت در صیانت از محیط‌زیست با تمام توان مدافع حقوق مردم خواهیم بود.
خطرات مخازن اسید روباز
رئیس مرکز بهداشت جیرفت هم بااشاره به اینکه این کارخانه در این نقطه از شهرستان آلودگی‌های محیطی زیادی دارد، اظهار کرد: کارشناسان بهداشت حرفه‌ای تاکید بر این دارند که این کارخانه با فاصله نزدیکی با صنایع غذایی، منطقه مسکونی و مهم‌تر نزدیک به رودخانه شور که پایین‌دست آن باغات و زمین‌های کشاورزی هستند، فعالیت می‌کند.
علیرضا مقبلی وجود چندین مخزن ذخیره آب و اسید مشابه دریاچه و بدون حفاظ در محیط باز اطراف کارخانه کاتد مس را که شب‌هنگام می‌توانند برای انسان و جانداران عبوری خطرناک باشند، بسیار نگران‌کننده دانست و افزود: در صورت سقوط به این دریاچه‌ها امکان نجات وجود ندارد و شاید برای کارگرانی هم که اینجا کار می‌کنند، این اتفاق بیفتد.
تخلفات زیست‌محیطی متعدد
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان جیرفت هم به ایرنا گفت: مجوزی برای استقرار این کارخانه در شهرک صنعتی صادر نشده و سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان، خودسرانه پروانه‌ای حتی بدون در نظر گرفتن نحوه استقرار صنایع در شهرک‌ها و زون‌بندی، صادر کرده است.
محمد کمالی اضافه کرد: در گذشته بدون در نظر داشتن خطرات، مواد اسیدی باطله در زیرساخت معابر شهری و بین‌شهری که با اندک بارندگی اثرات خود را بر منابع آب‌وخاک می‌گذارند، استفاده شده است.
وی یادآور شد: یکی از اثرات این موضوع، خشک شدن فضای سبز روبه‌روی سیلو و بوستان امام‌حسین (ع) در ورودی شهر جیرفت است که باید بررسی شود، این مواد در چه نقاط دیگری به‌کار برده شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان جیرفت تاکید کرد: در حال بررسی دقیق تبعات فعالیت و تخلفات این کارخانه هستیم و موضوع اشتغال کارکنان آن‌هم در نظر گرفته می‌شود تا در صورت اصلاح و انجام برخی امور، آیا امکان فعالیت آن وجود خواهد داشت یا خیر؟
امید به دانش‌بنیان‌ها
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان در این زمینه گفت: این واحد تولیدی روند قانونی برای استقرار را طی کرده است و از این نظر مشکلی وجود ندارد؛ بحث پیش‌آمده بر سر استفاده پسماندهای این واحد در کارهای عمرانی بوده که باید با تایید و نظارت اداره محیط‌زیست انجام گیرد.
مسلم مروجی افزود: همه باید تلاش کنند مشکلات این واحد حل شود و برای آن الزامات زیست‌محیطی تعیین و رعایت کنند و به‌طورمسلم سازمان صمت هم برای رعایت این الزامات همراهی و همکاری می‌کند. وی اضافه کرد: محیط‌زیست اعلام کرده بود این واحد رده زیست‌محیطی بالاتری دارد و برای استقرار در شهرک صنعتی جیرفت نیاز به مجوز دارد که این مجوز هم همان سال دریافت شد.
مروجی یکی از مشکلات کارخانه کاتد مس جیرفت را مشکل دپو پسماندها بیان کرد و ادامه داد: با افزایش دپو حتی 3 ماه تولید این واحد به صفر رسیده بود، بنابراین باید یا این پسماندها به محصولی دیگر تبدیل یا به محلی با مجوز محیط‌زیست دپو شود. وی اظهار کرد: تصمیم کارخانه کاتد مس بر تبدیل این پسماند به کود بوده که ۲ شرکت دانش‌بنیان هم کار را آغاز کردند و به نتایج خوبی رسیدند؛ اکنون به‌دنبال ایجاد یک واحد دیگر برای تولید کود هستند که هم می‌تواند مشکل دپو کارخانه را حل کند و هم با ایجاد محصولی جدید، اشتغالزایی جدیدی اتفاق بیفتد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان بااشاره به اینکه این واحد تولیدی اکنون با ۳۰ درصد ظرفیت در حال کار است، گفت: کارخانه کاتد مس مجوز تولید ۳ هزار تن دارد که اکنون در عمل به هزار تن کاهش یافته است.
سخن پایانی
کارخانه مس جیرفت در سال‌های پیش هم چندین‌بار اخطاریه از طرف محیط‌زیست شهرستان دریافت کرده و مدیرکل پیشین محیط‌زیست استان کرمان نیز گفته بود، کارخانه دستورالعملی را که برای این واحد تولیدی تعریف شده بود، رعایت نکرده و موارد را طور دیگری پیش برده است.
کارشناسان منطقه معتقدند، تخلفات این واحد تولیدی طی سال‌ها و از همان ابتدای کار ادامه داشته و هیچ‌گونه راه و برنامه مدونی برای نظارت دقیق بر پسماند و باطله‌های آن اعمال نشده که امروز اثرات منفی آن در خیابان‌های شهر و آب‌وخاک منطقه هویدا است. ضرورت‌های مربوط به اشتغال و جهش تولید در شرایط کنونی کشور سر جای خود، اما این موضوع نافی سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی تولیدکنندگان برای صیانت از محیط‌زیست نیست،بنابراین انتظار می‌رود مسئولان متولی شهرستان و استان در این زمینه بدون فوت زمان یا مماشات برای حل مشکلات زیست‌محیطی واحد مذکور اقدام و نتیجه را نیز برای افکار عمومی اطلاع‌رسانی کنند.
ارسال نظر