خاموشی قطعی شد؟

با افزایش دما و گرم‌تر شدن هوای کشور، نگرانی‌ها نسبت به قطعی برق و آغاز خاموشی در شبکه خانگی و صنایع بالا گرفته است. هر چند دولت ابراهیم رئیسی در آغاز کار خود وعده حل این مشکل را داد، اما شواهد حاکی از آن است که چالش‌ها همچنان پابرجاست.

به نظر می‌رسد گره اصلی بحران خاموشی به روند تولید بازمی‌گردد و ارائه راه‌حل‌هایی نظیر تغییر ساعات اداری، نصب کنتور هوشمند، پرداخت پاداش خوش‌مصرفی به مشترکان و … صرفاً در کوتاه‌مدت باعث صرفه‌جویی می‌شوند.

بر اساس گفته پیام باقری، رئیس سندیکای صنعت برق در حال حاضر ایران با ناترازی 12 هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق مواجه شده و این موضوع سال‌هاست که اصلاح الگوی مصرف را به حاشیه رانده است.

حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، نیز در این باره به روزنامه تعادل گفته بود: ناترازی مذکور روز به روز رو به افزایش است و با ادامه این روند نمی‌توان شرایط خوبی برای آینده تامین برق کشور متصور شد.

با این حال علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو، کم کردن دور کولر از تند به کند را به‌عنوان راهکاری برای کاهش مصرف برق کشور پیشنهاد می‌دهد! حال باید دید آیا می‌توان روی این روش برای صرفه‌جویی در مصرف برق حساب باز کرد؟

کریم کبیری، رئیس اسبق کمیته‌های تجدیدپذیر سندیکای برق، با ارائه سه راهکار در صرفه‌جویی برق کشور به تجارت‌نیوز گفت: واقعی کردن قیمت‌ها، توسعه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس و کاهش تصدی‌گری دولت، ازجمله راهکارهای موثر در این زمینه است.

او تصریح کرد: مردم باید از هزینه‌هایی که برای تولید برق می‌شود آگاه شوند. به این ترتیب پذیرش فرهنگ واقعی‌سازی قیمت‌ها راحت‌تر صورت می‌گیرد و اولین گام در جهت صرفه‌جویی برق برداشته می‌شود.

کبیری توضیح داد: دومین راهکار برای صرفه‌جویی در این زمینه طرح توسعه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس با ظرفیت 25 مگاوات است. در حالی که نزدیک به چهار سال است که این طرح زمین‌گیر شده و توجهی به احیای آن نمی‌شود.

او ادامه داد: در این طرح قرار بود که ضمن تخصیص زمین به صاحبان نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس تولید پراکنده برق در کل کشور دنبال شود. بنابراین تولید بخش زیادی از برق کشور تضمین می‌شد. با این حال اجرای این طرح مورد غفلت قرار گرفت.

کبیری سومین راهکار برای صرفه‌جویی در برق را به خروج دولت از بخش اقتصادی تولید برق مرتبط دانست و گفت: دولت نه‌تنها از دخالت در این زمینه دست نمی‌کشد، بلکه با سر‌ کار آوردن افراد غیرمتخصص فعالیت سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر (نیروگاه‌های بادی، آبی، خورشیدی و ..) را سخت‌تر می‌کند.

این فعال اقتصادی عنوان کرد: اگر عملکرد درستی در توسعه بخش انرژی‌های تجدیدپذیر صورت می‌گرفت به راحتی کمبودهای فعلی صنعت برق کشور جبران می‌شد.

رئیس اسبق کمیته‌های تجدیدپذیر سندیکای برق گفت: وزارت نیرو به‌جای آنکه به دنبال توسعه نیروگاه‌های بزرگ باشد باید تمرکز خود را بر بحث تولید نیروگاه‌های پراکنده و تجدیدپذیر بگذارد. به این ترتیب می‌توان به اصلاح این چرخه معیوب اقتصادی امید داشت.

کبیری ادامه داد: تا زمانی که دولت و وزارت نیرو پای خود را از چرخه توزیع و فروش برق بیرون نکشد اصلاحی در روند تولید برق صورت نمی‌گیرد.

او توضیح داد: در حال حاضر بسیاری از نیروگاه‌های دولتی مشکل اورهال دارند. بخش خصوصی نیز از دولت طلبکار است و دیگر انگیزه‌ای برای تولید ندارد. چراکه وزرات نیرو هزینه فروش برق نیروگاه‌های خصوصی را پرداخت نکرده است. بنابراین بخش‌های خصوصی در بهره‌برداری به‌روز نیروگاه‌های خود به مشکل خورده‌اند.

کبیری قطع نشدن برق در تابستان سال گذشته را تصمیم سیاسی دانست و گفت: عواقب این تصمیم دامان صنعت کشور را می‌گیرد و باز هم مردم را به صورت غیرمستقیم متضرر می‌کند.

او توضیح داد که پیگیری چنین روندی از سوی دولت توجیه‌پذیر نیست. یک بار برای همیشه باید این تصمیم گرفته شود که دولت از بخش اقتصادی برق خارج شده و صرفا نقش حاکمیتی را بازی کند. آفت حضور دولت در انواع نیروگاه‌ها چه فسیلی و چه تجدیدپذیر مشاهده می‌شود.

با این حساب اگر دولت از روند تولید، توزیع و فروش برق خارج شود می‌توان به بهبود زیرساخت‌های تولید برق امیدوار بود. وگرنه صرفا با ارائه راه‌حل‌های سطحی و زودگذر نمی‌توان چشم‌انداز روشنی برای صنعت برق کشور متصور شد.