اعتراض پرستاران به قراردادهای ۸۵ روزه

روند کاهش آمار ولادت در کشور ما (مخصوصا در سال ۹۸) در ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده و کارشناسان از روند روبه رشد کهنسالی در میان جمعیت ایران ابراز نگرانی شدید می‌کنند. همان‌طور که مشاور عالی وزیر بهداشت درخصوص روند پیر شدن جمعیت کشورمان هشدار داده است که امسال نرخ رشد جمعیت به زیر یک‌درصد سقوط کرد و ایران تا سال ۱۴۳۰ به پیرترین کشور منطقه تبدیل خواهد شد.

البته کاهش تمایل خانواده‌ها به فرزندآوری نیز یکی از دلایل اصلی این اتفاق است و به اعتقاد کارشناسان از سال ۹۴ همزمان با آغاز رشد بی‌سابقه تورم در کشور خانواده‌ها تمایل کمتری به فرزندآوری از خود نشان داده‌اند. بر این اساس میزان تولد در سال ۹۸ حدود یک‌میلیون و۲۰۵ هزارتولد بود که کاهش بی‌‌‌سابقه‌ای نسبت به سال‌های گذشته داشته است و در این سال نرخ زاد و ولد با ۵/۱۴ تولد به ازای هر ‌هزار نفر جمعیت به کمترین حد خود طی ۵۰ سال گذشته رسیده است. از سوی دیگر تعداد تولدهای سال ۹۷ در مقایسه با سال ۹۴ نشان‌دهنده کاهش ۲۰۳هزار و ۷۱۰ نفری جمعیت است.

همزمان با این کاهش نرخ جمعیت و میزان تولد در کشور، محمدباقر لاریجانی، نایب رئیس شورای عالی اخلاق پزشکی کشور گفته است که «سالانه حدود ۴۵۰‌هزار سقط جنین قانونی و غیرقانونی در سطح کشور انجام می‌شود.» همچنین بر اساس گزارشی در خراسان، سالانه ۴۵۰ تا ۶۰۰‌هزار سقط جنین قانونی و غیرقانونی در ایران رخ می‌دهد که هزینه هر عمل سقط غیرقانونی ۵/۴ تا ۵‌میلیون تومان است، با این حال مدیر گروه سیاستگذاری خانواده و جمعیت شبکه کانون‌های تفکر ایران (ایتان) هم گفته که گاهی تعداد سقط‌ها حدود نیمی از تعداد متولدان یک سال را تشکیل می‌دهد.

طبق آمار رسمی، از ابتدای شیوع کرونا در کشور ۱۰۷ نفر از کادر درمانی بر اثر ابتلا به کرونا به شهادت رسیده‌اند که چهار نفر از آنها در استان گیلان بوده است، ۷۹۲ نفر به نیز کووید ۱۹ مبتلا شده‌اند. با وجود اینکه اکثر مردم از جانفشانی‌های پرستاران و کادر پزشکی در کشور کمال تقدیر و تشکر را دارند و بر این باورند که اگر از خودگذشتگی‌های این افراد نبود، هم‌اکنون تعداد مرگ و میرها در کشور بسیار فراتر از میزان فعلی بود، قراردادهای ۸۵ روزه پرستاران باعث اظهارنظرها و بیانیه‌های مختلفی شده است. به‌عنوان مثال محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری اعلام کرد که برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی مانند گیلان و مازندران با پرستارانی که در اپیدمی کرونا به داد بیماران رسیدند، تسویه حساب کرده یا با آن‌ها قرارداد ۸۵ روزه بسته‌اند، این کار معنا ندارد، سازمان نظام پرستاری با این کار مخالف است و این بدقولی در استخدام پرستاران را پیگیری می‌کند. برنامه چهارم و پنجم، باید سالی ٩‌هزار پرستار استخدام می‌شدند اما متاسفانه تاکنون سه هزارنفر با قرارداد ٨٥ روزه گرفته شده‌اند.

هیچ کسی حاضر به امضای قرارداد نشد

طاهره زاهدصفت، مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان دارای نکات قابل تأملی باشد، وی معتقد است زمانی‌که فراخوان پرستاری برای خدمت به بیماران کرونایی با قراردادهای ۸۵ روزه منتشر شد، هیچ‌کسی از این طرح استقبال نکرد. وی همچنین گفت: دانشگاه علوم پزشکی گیلان به ناچار طبق صلاحدید دکتر شادنوش، نماینده تام‌الاختیار وقت وزیر بهداشت در گیلان، فراخوان جذب شرکتی انجام داد و در پی این فراخوان ۲۴۱ نفر کادر پرستاری مستعفی از مراکز خصوصی یا غیرشاغل در مراکز درمانی تحت پوشش این دانشگاه مشغول به کار شدند و علاوه بر آن ۲۹۵ نفر از پرستاران نیز به‌صورت تمدید طرح نیروی انسانی پرستاری، مساعدت لازم را با این دانشگاه داشتند. اقدام این تعداد از پرستاران در زمان بحران نسبت به ارائه خدمات به مردم در بیمارستان‌ها قابل تحسین بود اما با گذشت بیش از دو ماه هنوز بلاتکلیف بوده و حاضر به عقد قرارداد ۸۹ روزه که در دستور کار دانشگاه قرار گرفته، نیستند.

قراردادهای پرستاران از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

در دولت نهم، شرکت‌های خصوصی پرستاری از سوی وزارت بهداشت برچیده شد و با یک مصوبه بیش از ۲۰‌هزار پرستار به استخدام بیمارستان‌های دولتی و خصوصی درآمدند. با این اقدام تا سال ۹۳ در کشور نه پرستار فارغ التحصیل بیکار وجود داشت و نه پرستار شرکتی و قراردادی. همزمان با شیوع کرونا معلوم شد که ۳۰‌درصد پرستاران وزارت بهداشت قرارداد شرکتی و زیر مجموعه شرکت «آوای سلامت» دارند. در این رابطه محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار به «آرمان ملی» می‌گوید: در هیچ‌ مملکتی دو مقوله امنیت و سلامت را به بخش خصوصی واگذار نمی‌کنند. در قانون اساسی کشور ما نیز به اهمیت این موضوع تاکید شده و ‌مانند اکثر کشورهای دنیا، بخش پرستاری را به بخش خصوصی واگذار نمی‌‌کنند. اما حدود دو هفته پیش وقتی آقای نوبخت در لایو اینستاگرامی اعلام کردند که پرستاران شرکتی که شغل خود را از دست داده‌اند، زیر نظر وزارت کار و مشمول قانون این وزارتخانه می‌شوند و آن زمان همه فعالان این حوزه انگشت به دهان ماندند که مگر پرستاران بخش خصوصی هم در کشور ما وجود دارد! متاسفانه حالا کسانی که از بدنه وزارت بهداشت و درمان به تعدیل نیرو و قراردادهای ۸۵ روزه پرستاران انتقاد می‌کنند، خودشان عضو شرکت «آوای سلامت» هستند.

شریفی مقدم در رابطه فارغ التحصیلان رشته پرستاری نیز می‌گوید: سال‌هاست که وزارت بهداشت سعی دارد که آنقدر فارغ التحصیل پرستاری با ایجاد دانشکده‌های پرستاری، تربیت نماید که اگر کسی ترک خدمت کند، پرستاران دیگر را در بیمارستان‌ها جایگزین آنها کند. به همین دلیل در مدت هفت- هشت سال، تعداد فارغ التحصیلان سالانه پرستاری از پنج‌هزار به ۱۲‌هزار پرستار رسید. امروزه مردم، هنرمندان، رسانه‌ها و همه افراد جامعه قدردان زحمات پرستاران هستند، اما حق و حقوق آنها پرداخت نمی‌شود. اگر دستگاه‌های نظارتی بعد از آنکه دو‌هزار پرستار قراردادشان را تمدید نکردند، ورود پیدا نمی‌‌کرد، حدود ۳۰‌هزار پرستار دیگر نیز قراردادشان را تمدید نمی‌کردند و نمی‌توان تصور کرد که چه فاجعه‌ای رخ می‌داد.