۸ نشانه اعتیاد جنسی را بشناسید

به طرزی روزافزون به تعداد روانشناسانی که خواهان گنجاندن این عارضه در فهرست اختلالات روانی هستند افزوده می‌شود.

گسترش‌نیوز: روابط زناشویی ممکن است زندگی بعضی از افراد را مختل کند. از این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که فرد احساس کند روی تمایلات و رفتارهای جنسی خود کنترلی ندارد و به همین دلیل زندگی فردی و اجتماعی‌اش آسیب دیده است. در اینجا قصد داریم به نشانه‌های اعتیاد جنسی، پیامدها و شیوه‌های درمان آن بپردازیم.

قبل از هر چیز باید گفت که درباره وجود این اختلال، اختلاف‌نظر وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر بعضی از متخصصان و روان‌پزشکان آن را نوعی اختلال روانی می‌دانند که به درمان نیاز دارد اما دیگران چنین نظری ندارند. توجه و استفاده از این اصطلاح روزبه‌روز بیشتر می‌شود اما اگر به ویراست پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM) نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که هنوز به فهرست اختلالات روانی اضافه نشده است. در مجموع برای اشاره به این پدیده از اصطلاح رفتار جبری استفاده می‌شود. به‌هرحال به طرزی روزافزون به تعداد روانشناسانی که خواهان گنجاندن این عارضه در فهرست اختلالات روانی هستند افزوده می‌شود.

هرزه‌نگاری یا اعتیاد جنسی

تمایل وسواس‌گونه به مصرف محتوای مبتذل گاه به حدی می‌رسد که به طرق مختلف بر زندگی و روابط فرد تاثیر سوء به‌جا می‌‌گذارد. در موارد حاد، فرد تماشای این قبیل محتواها را به ارتباط جنسی واقعی با شریک زندگی خود ترجیح می‌دهد. یافته‌های علمی نشان می‌دهد که بین تماشای محتوا مبتذل و داشتن نگرش‌های خشونت‌آمیز نسبت به زنان ارتباط وجود دارد. بااین‌حال باید توجه داشت که تماشای محتوای پورن، ارتباط جنسی به شمار نمی‌آید بنابراین اگرچه میان این دو رابطه نیرومندی وجود دارد اما لزوما نمی‌توان آن را مصداق اعتیاد جنسی دانست.

پیامدهای منفی

خطر ارتکاب رفتارهای پرخطر جنسی و ابتلا به بیماری‌های مقاربتی در میان کسانی که تمایلات جنسی تکانه‌ای و غیرارادی دارند بسیار بیشتر است. رفتارهای معتادان جنسی فورا اثر خود را در روابط صمیمانه آنها نشان می‌دهد. نگفته پیداست که وقوع خیانت در میان معتادان جنسی بسیار بیشتر از دیگران است بنابراین در درجه اول اعتماد همسران خود را از دست می‌دهند. وقتی فرد نشانه‌های اختلال تمنای جنسی پایان‌ناپذیر (paraphilias) را از خود نشان دهد عوارض دیگری هم پدیدار می‌شود. به‌عبارت‌دیگر مجموعه رفتارهایی از فرد سر می‌زند که موجب اضطراب دائمی او می‌شود یا باعث صدمه زدن فرد به خودش یا دیگران می‌شود. در مجموع ابتلای هم‌زمان به چندین و چند اختلال جنسی در میان معتادان جنسی، امری شایع است.

نشانه‌های اعتیاد جنسی

همان‌طور که گفته شد ویژگی‌ اصلی اعتیاد جنسی از دست دادن کنترل خود بر تمایلات و رفتارهای جنسی است: فرد مبتلا چه‌بسا بداند که چه پیامدهایی در انتظار اوست اما احساس می‌کند که نمی‌تواند جلوی اشتیاق خود به داشتن روابط جنسی را بگیرد. خودارضایی مفرط و لجام‌گسیخته، تماشای مفرط محتوای پورن و ارتباط جنسی هم‌زمان از جمله نشانه‌های بارز اعتیاد جنسی هستند. البته باید توجه داشت که یک نشانه یا عارضه نمی‌تواند به‌تنهایی به معنای ابتلای فرد باشد. همانند اختلالات روانی دیگر، باید چندین نشانه وجود داشته باشد و این نشانه‌ها به‌طور مستمر رخ دهند. بعضی از نشانه‌های اعتیاد جنسی به قرار زیر است:

• اجتماعی : روابط اجتماعی به‌شدت آسیب می‌بیند. احتمال از دست دادن شغل یا عدم پیشرفت کاری در میان اعضای این گروه بسیار زیاد است
• جسمی : افزایش ضریب ابتلا به بیماری‌های مقاربتی
• عاطفی : اضطراب و نگرانی دائمی
• قانونی : مجازات قانونی به دلیل ارتکاب رفتارهایی مثل مزاحمت جنسی
• مالی : صرف پول برای محتوای پورن و...
• شکست در متوقف کردن میل جنسی علی‌رغم تلاش‌های متعدد
• غرق شدن در افکار جنسی: به‌تدریج کار به جایی می‌رسد که فکر برای فرار از مشکلات زندگی واقعی در افکار جنسی خود غرق می‌شود.
• تشدید: آستانه ارضای جنسی رفته‌رفته بالا می‌رود و فرد برای رسیدن به اوج لذت جنسی به رفتارهای پرخطرتر دست می‌زند.
• ناکامی در انجام مسئولیت‌ها : مواردی مثل از دست دادن کار، ناتوانی بی‌سابقه در پرداخت هزینه‌های خانه یا بدهی‌های بی‌دلیل.

درمان

نخستین کاری که در ارتباط با اعتیاد جنسی باید انجام داد نظارت رفتاری مستمر است. باید مطمئن شد که رفتارهای جنسی فوق نتیجه اختلالاتی مثل آلزایمر خفیف یا نتیجه استفاده انواع خاصی از داروها نیست. اگر عوامل دیگر منتفی باشد می‌توان درمان را آغاز کرد. مطالعات نشان می‌دهد که دارودرمانی می‌تواند در درمان اعتیاد جنسی مفید باشد. به‌عنوان‌مثال مشخص شده است که ترکیبی از نالتروکسان و داروهای ضدافسردگی به درمان این اختلال کمک می‌کنند.

شناخت‌درمانی

رایج‌ترین شیوه درمانی برای اعتیاد جنسی، شناخت‌درمانی است. در فرآیند شناخت درمانی فرد به کمک روان‌پزشک با محرک‌هایی که نقش جرقه‌های اعتیاد جنسی را بازی می‌کنند آشنا می‌شوند و مهارت‌ّ‌های مقابله با آنها را یاد می‌گیرد. دنیای هر فرد فرق دارد. به‌عنوان‌مثال فردی که از اعتیاد جنسی رنج می‌برد ممکن است به انواع دیگر اعتیاد (الکل یا مواد مخدر) مبتلا باشد و اعتیاد هم‌زمان، درمان را پیچیده‌تر و زمان‌برتر می‌کند. از طرف دیگر بسیاری از مبتلایان اعتیاد جنسی از عوارض روان‌‌تنی مثل افسردگی و اضطراب رنج می‌برند. عنصر اصلی درمان، ارزیابی کامل و همه‌جانبه است. درهرحال اگر فرد مبتلا مشکل خود را نپذیرد نمی‌توان کار زیادی انجام داد. به همین دلیل درمانگر حرفه‌ای باید موقعیت و شرایط فرد را به‌طور کامل ارزیابی کند تا بتواند به شما یا یکی از عزیزانتان که از این مشکل رنج می‌برد کمک کند.

خانواده‌درمانی

ابزار درمانی دیگر که موفقیت خود را نشان داده، خانواده‌درمانی است. باید به این واقعیت توجه داشت که اعتیاد جنسی قبل از هر چیز روابط نزدیک و صمیمی را تخریب می‌کند. همسر فرد مبتلا از احساساتی مثل موردخیانت قرار گرفتن و خشم رنج می‌برد و درمانگر در فرآیند پیچیده درمان باید به او هم توجه داشته باشد. همچنین باید دید که آیا همسر فرد در ابتلای بیمار، نقش داشته است یا نه؟ توجه به این واقعیت سبب می‌شود که شانس بهبود افزایش یابد.