بهترین زندان جهان را ببینید

زندانیان زندان باستوی در نروژ, کار می‌کنند, در ساحل حمام آفتاب می‌گیرند و به‌جای آنکه در سلول‌های کوچک زندان بنشینند در جنگل پرسه می‌زنند. بی‌دلیل نیست که باستوی را بهترین زندان جهان نامیده‌اند.

گسترش نیوز: باستوی در جزیره‌ای کوچک واقع شده و ۱۱۵ زندانی را در خود جا داده است. برخلاف انتظار, تعدادی از زندانیان مرتکب جرائم خشن و بزرگ شده‌اند. در باستوی از تدابیر شدید امنیتی که در زندان‌های معمولی اعمال می‌شود خبری نیست و در واقع بیشتر یک اجتماع است تا زندان. زندانیان در خانه‌های اشتراکی زندگی می‌کنند, اتاق‌خواب خاص خود را دارند و امکانات رفاهی بسیاری برایشان فراهم شده است. آنها لباس‌های گرم خود را می‌پوشند, به فروشگاه زندان می‌روند یا وقت خود را در کتابخانه و کلیسا می‌گذرانند.

آنها می‌توانند فوتبال بازی کنند و ماهیگیری یا بدن‌سازی کنند. زندانیان اتاق فیلم دارند, در کارگاه‌های آموزشی, سخنرانی‌های انگیزشی , کنسرت‌ها و رویدادهای خاصی که برگزار می‌شود شرکت می‌کنند. حتی امور قایقرانی جزیره به عهده آنهاست اما کسی وسوسه نمی‌شود و دنبال فرار نیست.

به‌هرحال در اینجا از رویکرد سنتی و سختگیری که در حق مجرمین اعمال می‌شود خبری نیست. منتقدین می‌گویند که مجرمین نه برای تعطیلات که برای خوش‌گذرانی و گذراندن ایام تعطیلات به اینجا آورده می‌شوند. اما مقامات نروژی اصرار دارند که این رویکرد ملایم به‌مراتب, موثرتر است.

زندانیان باستوی باید با یکدیگر و نیز با نگهبانان با احترام رفتار کنند. بسیاری از افسران زندان, شب‌ها در جزیره نیستند. از زندانیان انتظار می‌رود که مسئولیت قبول کنند و امور روزانه خود را انجام دهند. فقط یک وعده در روز غذا داده می‌شود و زندانیان باید شخصاً برای خود آشپزی کنند.

نروژ زندان باستوی را جز زندان‌های «زیست بومی» می‌داند. زندانیان هرروز کار می‌کنند, به اسب‌ها و گوسفندها رسیدگی می‌کنند, کارهای مزرعه را انجام می‌دهند یا برای تامین سوخت جزیره, درختان خشک جنگل را قطع می‌کنند. آنها در برنامه‌های آموزشی و بازپروری شرکت می‌کنند و مهارت‌های لازم برای دوران بعد از آزادی را یاد می‌گیرند.

مشاور ارشد وزارت دادگستری نروژ در گفتگو با خبرنگار نیویورک تایمز گفته است: در اینجا سعی شده که زندگی درون زندان تا جایی که امکان دارد همانند زندگی واقعی باشد. البته از زندانیان انتظار می‌رود مسئولیت گذشته, حال و آینده خود را به قبول کنند. به اعتقاد ما این نظام در مقایسه با نظام‌های سنتی که سعی دارند زندانی را از جرم و جنایت دور نگه دارند بسیار موثرتر است».

در میان کشورهای اسکاندیناوی, آمار تخلف دوباره در نروژ کمتر از سایر کشورهاست. فقط ۲۰ درصد از مجرمان در فاصله ۲ سال بعد از آزادی, دوباره راهی زندانی می‌شوند. بررسی آمارهای مشابه در زندان‌های ۲۹ ایالت آمریکا (آمریکا بیشترین جمعیت زندانی جهان را دارد) نشان می‌دهد که آمار تخلف دوباره بسیار بیشتر است. بیش از ۵۰ درصد زندانیان آمریکایی به فاصله ۳ سال بعد از آزادی, دوباره به زندان می‌افتند.

نروژ رویکرد «حمایت بعد از آزادی» را در پیش گرفته است. زندانیان آزادشده از خدمات مربوط به مسکن, اشتغال و بهداشت بهره‌مند‌می شوند. واقعیت آن است که بسیاری از این خدمات در دوره قبل از آزادی شروع می‌شود. به‌عنوان‌مثال آنها می‌توانند ۱۸ ماه قبل از آزادی, کار خود را آغاز کنند. یکی از زندانیان می‌گوید «شما هم آزاد هستید و هم نیستید».

درست است که بعضی زندانیان باستوی مرتکب جرائم خشن شده‌اند اما این نوع مجرمان از ابتدا به اینجا فرستاده نمی‌شوند. زندانیان برای آمدن به اینجا باید درخواست دهند. آنها باید ثابت کنند که واقعاً دنبال تغییر هستند. در نروژ چیزی به نام حبس ابد وجود ندارد. سنگین‌ترین حکم حبس معمولاً ۲۱ و حداکثر ۳۰ سال (در مورد جرائم مربوط به نسل‌کشی یا جنایات جنگی) است. میانگین حکم حبس چیزی حدود ۸ ماه است. مدت‌زمان بیش از ۶۰ درصد احکام غیرمشروط بالای ۳ ماه است. بیش از ۹۰ درصد زندانیان کمتر از یک سال حکم می‌گیرند.