چرا ورق به نفع بازگشایی حضوری مدارس برگشت؟

سال تحصیلی جدید، امسال بر خلاف سال‌های گذشته از امروز پانزدهم شهریور ماه آغاز شد و بحث بازگشایی مدارس، این روزها دغدغه جدی بسیاری از خانواده‌‌‌ها شده و بسیاری از والدین در شبکه‌‌های اجتماعی نسبت به سردرگمی خانواده‌‌ها درباره بازگشایی مدارس واکنش منفی نشان داده‌‌اند.

در حالی که در دهم شهریور وزیر آموزش و پرورش گفته بود تصمیم بر آن است که بازگشایی مدارس به جز در مناطق قرمز کرونا، به‌صورت حضوری باشد، روز گذشته اعلام کرد که همه دانش‌آموزان باید روز شنبه در مدارس حضور داشته باشند.

وی در توجیه این تغییر تصمیم ناگهانی گفته است که در جلسه با وزارت بهداشت اعتقاد بر این بود اگر مناطق را به قرمز، زرد و سفید تقسیم کنیم فاصله بین این وضعیت‌ها زیاد نیست و حتی در مناطق سفید، عدم رعایت پروتکل‌ها باعث شیوع بیماری می‌شود بنابراین در تمام کشور یک پروتکل اعمال خواهد شد!

در این مدت، اظهارنظرهای بسیار ضد و نقیضی دیگری نیز انجام شد، از جمله این‌‌که علی باقرزاده، رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش گفته بود: والدین برای اطلاع از وضعیت حضور دانش‌آموزان در مدارس تا روز شنبه، با مدیران مدارس در تماس باشند اما روز ۱۵ شهریور تمام مدارس کشور باز است!

روز بعد، حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش به طور قطعی اعلام کرد نیازی نیست خانواده‌ها با مدرسه تماس بگیرند و همه دانش‌آموزان باید صبح فردا در مدارس حاضر شوند!

باقرزاده همچنین اعلام کرده بود که حدود ۳۵ درصد مدارس کشور جمعیت اندکی دارند و فاصله‌گذاری در آنها رعایت می‌شود، حدود ۴۳ درصد مدارس زیر ۵۰ نفر جمعیت دارند و تعداد مدارس کم‌جمعیت بسیار زیاد است یعنی حدود ۶۲ درصد مدارس کشور زیر ۱۰۰ نفر دانش‌آموز دارند و در تمام این­ها امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و تدریس حضوری وجود دارد.

ارائه این اطلاعات با چنین قطعیتی نیز جای تعجب دارد زیرا الگوی مشخصی برای نظارت بر رعایت پروتکل‌‌ها در مدارس وجود ندارد و وزیر آموزش و پرورش عنوان کرده که ما به همه سطوح آموزش و پرورش مسئولیت این نظارت را ابلاغ کرده‌‌ایم و اولیا، معلمان و مدیران مدارس مسئول نظارت بر رعایت شیوه‌‌نامه‌‌های بهداشتی هستند.

مسئولان وزارت آموزش و پرورش، در حالی می‌‌گویند اصل بر آموزش حضوری است و تصمیم بر بازگشایی مدارس در تفاهم با وزارت بهداشت گرفته شده است که در نهم فروردین ماه امسال، علی‌اکبر حقدوست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره شرایط لازم برای بازگشایی مدارس گفته بود: از نظر علمی احساس می‌کنیم زمانی می‌توان اقدام به بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها کرد که در منطقه موردنظر حداقل ۱۰ روز شاهد روند کاهنده ویروس باشیم.

وی همچنین عنوان کرده بود که زمانی می‌‌توان درباره بازگشایی مدارس صحبت کرد که در آن زمان R۰ زیر یک باشد یعنی میزان سرایت بیماری در منطقه از فردی به فرد دیگر به زیر یک کاهش یافته باشد.

حال بازگشایی مدارس در بیشتر نقاط کشور در حالی اتفاق افتاده است که نه میزان سرایت بیماری در سراسر کشور از فردی به فرد دیگر به زیر یک رسیده و نه در دوره‌‌های ۱۰ روزه شاهد روند کاهشی ویروس در تمام نقاط کشور بوده‌‌ایم و از سوی دیگر، روند بستری و فوتی‌‌های کرونا در ۱۰ روز اخیر، حالت سینوسی داشته است.

این تغییر تصمیم ناگهانی وزارت آموزش و پرورش و ستاد ملی مقابله با کرونا برای بازگشایی مدارس، علاوه بر ایجاد سردرگمی‌‌های بسیار برای والدین و دانش‌‌آموزان، ممکن است تبعات بسیار منفی بر آمار کرونا بگذارد.

بر اساس اظهارات وزیر آموزش و پرورش، تفاهم این وزارتخانه با وزارت بهداشت بر سر بازگشایی حضوری مدارس در حالی صورت گرفته است که در چند روز گذشته، سعید نمکی، وزیر بهداشت، نسبت به موج جدید کرونا و افزایش فشار و خستگی بر کادر درمان هشدار داده بود!

این هشدارها تنها به اظهارات وزیر بهداشت ختم نمی‌‌شود؛ رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی نیز طی نامه‌‌ای از ستاد ملی مقابله با کرونا خواسته بود از جان میلیون‌ها دانش‌آموز دفاع کند؛ وی نسبت به بروز یک فاجعه انسانی در پی این اقدام، ابراز نگرانی کرده است.

رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس شورای اسلامی نیز هشدار داده است که ستاد کرونا باید مسئولیت باز کردن مدارس را رسماً به‌عهده بگیرد تا اگر فردا مشکلی پیش آمد نگویند "ما نبودیم دیگری تصمیم گرفت! "

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به این تصمیم ستاد ملی کرونا و وزارت آموزش و پرورش مبنی بر بازگشایی حضوری مدارس، رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی توسط دانش‌‌آموزان دبستانی در مدرسه را یک "شوخی" خوانده و نسبت به وضعیت سلامت دانش‌‌آموزان ابراز نگرانی کرده است.

اما علی‌‌رغم این ابراز نگرانی‌‌ها توسط کارشناسان، سال تحصیلی جدید از امروز آغاز شده و بیشتر دانش‌‌آموزان به‌صورت حضوری به مدرسه رفته‌اند.

باید توجه داشت که اولاً وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، حتی الگوی متقنی برای نظارت بر رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی در مدارس ندارند؛ ثانیاً در صورت افزایش نظارت بر رعایت پروتکل‌‌ها در مدارس، باید توجه داشت که تجمع دانش‌‌آموزان تنها محدود به محوطه مدرسه نمی‌‌شود که بتوان بر آن نظارت کرد بلکه این امر باعث افزایش بار ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیز خواهد شد که به اذعان خود مسئولان، دچار ضعف‌‌های جدی برای اجرای فاصله‌‌گذاری اجتماعی است.

از سوی دیگر به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌‌های مجازی مناسب یا عدم تمکن مالی برخی خانواده‌‌ها در مناطق محروم کشور برای خرید تبلت و تلفن همراه هوشمند، امکان آموزش مجازی برای همه دانش‌‌آموزان در سراسر کشور نیز فراهم نیست بنابراین شاید یکی از راهکارهای مناسب، اختیاری شدن حضور دانش‌‌آموزان در مدارس و یا موکول کردن بازگشایی مدارس به اول مهر باشد، تا در این فرصت پانزده روزه باقیمانده، مدارس بتوانند زیرساخت‌‌های بهداشتی لازم را به خوبی فراهم کنند، کارشناسان نظارت‌‌های مجدد و کافی را بر مدارس و نحوه بازگشایی آن داشته باشند و والدین نیز بتوانند با ارائه آموزش‌‌های مناسب به فرزندان‌شان در زمینه رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی، اندکی از نگرانی‌‌ها برای آینده فرزندان‌‌ این مرز و بوم بکاهند.

بر اساس اظهارات علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا درکلانشهر تهران، دانش‌‌آموزان می‌‌توانند تا سه هفته، ناقلین کم‌‌علامت یا بی‌‌علامت ویروس کرونا باشند! این مسئله باید مورد توجه جدی ستاد ملی مقابله با کرونا قرار بگیرد زیرا دانش‌‌آموزان در صورت ابتلا به کرونا و نداشتن علائم بیماری، می‌‌توانند آن را به افراد مسن در خانه‌‌ها منتقل کنند و همپوشانی عدم اعمال محدودیت برای سفر در ایام تعطیلات گذشته و با بازگشایی مدارس، می‌‌تواند با افزایش آمار ابتلا به کرونا در هفته‌‌های آتی، علاوه بر اشغال تخت‌‌های بیمارستانی و افزایش فرسودگی و خستگی کادر بهداشتی و درمانی، یک فاجعه انسانی رقم بزند.