معضل بزرگ آموزش و پرورش در ۱۴۰۰

بر اساس گزارش «تحلیل و بررسی وضعیت نیروی انسانی شاغل در وزارت آموزش و پرورش، و پیش‌بینی مشمولان بازنشستگی تا سال ۱۴۰۶» که در سال ۱۳۹۷ توسط معاونت امور علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه تهیه شده است، جمعیت کارکنان وزارت آموزش و پرورش ۹۲۵.۳۴۸ نفر است که تا سال ۱۴۰۶ در مجموع ۴۶۳.۲۷۲ نفر از آنان بازنشسته خواهند شد!

این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش در صفحه ۸ گزارش «یافته‌های آماری آموزش و پرورش در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷»، بدون ذکر جزییات کافی، تعداد کارکنان این وزارتخانه را ۸۵۹.۴۷۴ نفر اعلام کرده و علاوه بر آن صحبتی از تعداد بازنشستگان و میزان نیاز به نیرو در رسته‌های شغلی مختلف نکرده است.

اختلاف آماری بین سازمان برنامه و وزارت آموزش و پرورش

تفاوت بین گزارش‌های آماری سازمان برنامه و بودجه و وزارت آموزش و پرورش، دوباره معضل عدم ارائه گزارش عملکرد و آمار دقیق و به‌روز توسط وزارت آموزش و پرورش به مردم را نمایان می‌سازد.

سالنامه‌های آماری این وزارتخانه به صورت محدود درون ستاد وزارتخانه توزیع شده و دسترسی رسانه‌ها و دانشگاهیان به آنها تقریبا غیرممکن است؛ مدیران وزارت آموزش و پرورش نیز به صورت مناسبتی و به تناسب موضوع سخنرانی و مصاحبه، آمار را به صورت محدود اعلام می‌کنند.

به نظر می‌رسد وزارت آموزش و پرورش باید توجه بیشتری به ارائه گزارش عملکرد و آمار به مردم و رسانه‌ها داشته باشد، تا بتواند مشارکت هر چه بیشتر آنان را جهت پیشبرد اهداف خود جلب کند؛ متاسفانه آخرین اطلاعات آماری از وزارت آموزش و پرورش که به صورت عمومی منتشر شده، مربوط به سال ۱۳۹۷ (۲۰ ماه قبل) است.

تعداد بازنشستگان آموزش و پرورش تا ۱۴۰۶

بر اساس پیش‌بینی سازمان برنامه و بودجه، جمعیت بازنشستگان آموزش و پرورش تا سال ۱۴۰۶، ۴۶۳.۲۷۲ نفر خواهد بود که حدود ۷۱درصد (۳۲۸.۴۲۶ نفر) از این تعداد قبل از سال ۱۴۰۲ بازنشسته خواهند شد!

بیشترین میزان بازنشستگی معلمان در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ صورت خواهد پذیرفت و طی آن ۱۱۱.۵۴۵ نفر معلم از آموزش و پرورش خارج می‌شوند؛ پس از آن (سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶) شاهد سیر نزولی در تعداد معلمان بازنشسته خواهیم بود و به صورت میانگین سالیانه حدود ۱۸.۶۵۰ معلم بازنشسته خواهند شد.

البته نباید از کمبود نیرو و تاثیر بازنشستگی نیروهای موجود در گروه شغلی کیفیت‌بخشی غافل شد؛ به ویژه آنکه آموزش و پرورش دچار بحران کمبود «مشاور» و «مربی بهداشت» در مدارس است.

در سال‌های اخیر برخی مدیران وزارت آموزش و پرورش خبر از کمبود حداقل ۲۷هزار مشاور و ۶هزار مربی بهداشت در مدارس داده‌اند؛ قطعاً آمار بالای بازنشستگی در رسته شغلی کیفیت‌بخشی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ (۶.۳۵۰ نفر)، کمبود نیروی متخصص در زمینه «مشاوره» و «بهداشت» را تشدید، و شرایط در مدارس دولتی را بغرنج‌تر خواهد کرد.

امید است مجلس و وزارت آموزش و پرورش با در نظر گرفتن بودجه‌ای اضطراری، هر چه سریع‌تر نسبت به اتخاذ راهکارهای مناسب و اطلاع‌رسانی آنها به مردم اقدامات لازم را انجام دهند.

بر اساس تعاریف ذکر شده در گزارش «یافته‌های آماری وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷»:

ــ رسته شغلی مدیر شامل سمت‌های: مدیر، معاون اجرایی، معاون امور عمومی، معاون آموزشی، معاون پرورشی، و معاون فناوری؛

-رسته شغلی کیفیت‌بخشی شامل سمت‌های: سرپرست، متصدی سایت، مراقب سلامت، مربی پرورشی و مشاور است.

در گزارش‌های وزارت آموزش و پرورش به مجموع تعداد کارکنان رسته‌های معلم، مدیر و کیفیت‌بخشی، عنوان «کارکنان آموزشی» اطلاق می‌شود.