سرنوشت اینترنت ماهواره‌ای در ایران
اینترنت ماهواره‌ای در چند سال اخیر بسیار مطرح شده است. این مدل اینترنت یک حقیقت است اما هزینه زیاد آن و موانع قانونی باید به نحوی تأمین شود. اینترنت ماهواره‌ای در ایران هم همانند همه کشورها همه‌گیر می‌شود و جایگاه خود را تثبیت می‌کند.
اینترنت ماهواره‌ای روشی برای دسترسی به اینترنت، از راه ماهواره است. امواج از طریق ماهواره ارسال می‌شود و کاربر برای دریافت امواج باید از تجهیزات مخصوص یعنی دیش و دریافت‌کننده امواج استفاده کند. درحال‌حاضر بانک‌ها از این نوع سیستم برای ارتباط با مرکز داده استفاده می‌کنند.
این اینترنت در زمانی به کار می‌رود که اینترنت زمینی به خوبی متصل نشود یا کیفیت پایینی داشته باشد. به این ترتیب ماهواره‌های مدار زمین وظیفه تأمین اینترنت پرسرعت و باکیفیت را بر عهده می‌گیرند. اتصال به اینترنت از طریق ماهواره اتفاق بسیار بزرگی در راستای ارتقای کیفیت زندگی مردم و توسعه کسب‌وکارهای دیجیتالی هست.
انواع اینترنت ماهواره‌ای
اینترنت ماهواره‌ای به دو صورت یک‌طرفه و دوطرفه هست.
در روش یک‌طرفه داده‌ها با استفاده از ماهواره به سرعت دریافت می‌شود اما به خطوط تلفن ADSL یا وایرلس و کارت اعتباری نیاز داریم. در نتیجه هزینه زیاد دارد و در ایران عملی نمی‌شود.
در روش دوطرفه کاربر برای ارسال دیتا نیازی به خطوط تلفن ADSL یا وایرلس ندارد اما باید تجهیزات ماهواره‌ای حرفه‌ای و گران‌قیمتی مانند دیش، LNB و ریسیور تهیه کنید. همچنین نیاز به اخذ مجوزهای رسمی از مراجع قانونی دارند. بیشتر دستگاه‌های دولتی و امنیتی به استفاده از این نوع ارتباط ماهواره‌ای روی می‌آورند. در نتیجه این مدل هم به آسانی و با نرخ مناسب در اختیار کاربران به خصوص کاربران ایرانی قرار نمی‌گیرد.
معرفی شرکت‌های پیشرو در ارتباطات ماهواره‌ای
شرکت ایلان ماسک همراه با شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) چند ماهواره را به صورت زنجیره‌ای به مدار زمین پرتاب کرد و در چند سال آینده، صدها ماهواره دیگر توسط این شرکت برای انجام پروژه جهانی استارلینک پرتاب خواهند شد. بر اساس اظهارنظر کارشناسان اگر این پروژه موفق باشد، فیلترینگ ایران پایان می‌یابد.
شرکت وان وب (OneWeb) هم یکی دیگر از شرکت‌هایی است که در زمینه اینترنت ماهواره‌ای خوب عمل کرده است. احتمالاً وان وب تا سال ۲۰۲۷ میلادی بیش از ۹۰۰ ماهواره را در مدار زمین قرار می‌دهد که برنامه بسیار بلند پروازانه‌ای هست.
شرکت کانادایی «تله ست»، استارت اپ تحت حمایت ژاپن و امریکای لایتین با نام «لئوست»، ایریدیوم و یک شرکت دولتی چینی از دیگر کمپانی‌هایی هستند که برای اینترنت ماهواره‌ای برنامه دارند.
نگرانی‌ها در خصوص اینترنت ماهواره‌ای
نگرانی اول در خصوص تعداد ماهواره‌ها هست. قرارگیری این همه ماهواره در مدار می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. با تجمع ماهواره‌های جدید، فضا پر از اشیایی می‌شود که ممکن است خطر برخورد آنها با یکدیگر افزایش یابد. از سویی کشورهایی که در آن فیلترینگ با شدت زیادی اجرا می‌شود، بسیار نگران تحقق اینترنت ماهواره‌ای و دور زدن فیلترینگ هستند.
اینترنت ماهواره‌ای به ایران می‌رسد
خبرهای رسمی و غیررسمی زیادی در خصوص اینترنت ماهواره‌ای در غرب آسیا و افریقا مطرح شده است. شرکت Quika امریکا هم چند سال پیش اعلام کرده بود، اینترنت ماهواره‌ای رایگان و پرسرعت را با هدف برطرف کردن نابرابری اقتصادی و اجتماعی برای ساکنان کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته ارائه می‌کند. این شرکت به اپراتور ماهواره‌ای تالیا که در ایران نیز مطرح هست، تعلق دارد.
اینترنت ماهواره‌ای یک حقیقت است اما هزینه زیاد آن و موانع قانونی باید به نحوی تأمین شود. همچنین ابوالحسن فیروزآبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی خبر تشکیل کارگروه مواجهه با اینترنت ماهواره‌ای را رسانه‌ای کرده است و مدعی هست، با توسعه اینترنت ماهواره‌ای ممکن است کل ماهیت شبکه ملی اطلاعات زیر سؤال برود.
برخورد با پدیده‌های ماهواره‌ای به سال ۱۳۷۳ بر می‌گردد که قانون ممنوعیت تجهیزات ماهواره در آن سال مصوب شد. بر اساس این قانون هر نوع توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره ممنوع است و وزارت کشور موظف است با استفاده از نیروهای انتظامی یا نیروی مقاومت بسیج نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت از ماهواره اقدام کند. در دهه۹۰ شمسی تماس تصویری رایتل نیز ممنوع بود. در آن زمان تنها رایتل اینترنت پر سرعت داشت. نکته مهم این هست که در نهایت اینترنت ماهواره‌ای همه‌گیر می‌شود و همانند خیلی از ممنوعیت‌های قبلی، اینترنت ماهواره‌ای نیز جایگاه خود را تثبیت می‌کند. با توجه به تجربه‌های قبلی باید این پدیده ارتباطی را پذیرفت و به بهترین شکل استفاده کرد. مقابله با سیستم‌های ارتباطی هیچ زمان نتیجه خوبی نداشته است.
سرنوشت اینترنت ماهواره‌ای در ایران
در بهترین شرایط اگر اینترنت ماهواره‌ای برقرار شود و مجوزهای لازم را دریافت کند، هزینه اشتراک ماهانه اینترنت ماهواره‌ای زیاد هست. باید در ابتدا ۴۹۹ دلار برای سخت‌افزارهای زمینی هزینه کرد و هر ماه نیز ۹۹ دلار برای خرید سرویس اینترنت پرداخت کرد. در نتیجه استفاده از اینترنت ماهواره‌ای نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا درحال‌حاضر یک روش رایج نیست. اینترنت ماهواره‌ای رایگان که در فضای مجازی مطرح شده است، نوعی روش دسترسی به اینترنت است که در آن کاربران مجبورند فقط اطلاعاتی را دریافت کنند که توسط دیگر کاربران اینترنت ماهواره‌ای آنلاین، دانلود شده است. در حقیقت شما با استفاده از یک کارت DVB و دیش و LNB، قادر به استفاده از خدماتی خواهید بود که دیگر استفاده‌کنندگان اینترنت ماهواره‌ای از آن استفاده کرده‌اند.
ارسال نظر