خریداران SSD بخوانند تا سرشان کلاه نرود

در روند تحقیق برای خرید سخت‌افزار، غالبا به اطلاعاتی که سازندگان درباره محصولاتشان ارائه می‌کنند، اعتماد می‌کنیم. در واقع اطمینان از عملکرد درست محصول مورد نظر در آزمایش‌ها انجام‌شده توسط سازنده یکی از معیارهای مهم در انتخاب برند به شمار می‌آید. این مسئله به‌خصوص در مورد تولیدکنندگان مطرح جهانی بیشتر خود را نشان می‌دهد.

اما اگر اطلاعاتی که این برندهای مطرح در اختیارمان قرار می‌دهند واقعی و نتایج تست‌ها برای محصولاتی که به دستمان می‌رسند صادق نباشد چه؟ باید بگوییم این اتفاق اخیرا در دنیای SSD ها افتاده و حواشی آن دامن‌گیر شرکت‌های مطرحی همچون سامسونگ، کروشیال (Crucial) و وسترن دیجیتال (Western Digital) شده است.

به نظر می‌رسد این شرکت‌ها با جابه‌جا کردن قطعات در محصولاتی که برای بررسی در اختیار منتقدان قرار می‌گرفت، سعی در بهتر نشان دادن عملکرد SSD هایشان داشته‌اند تا نمره بهتری در نقد و بررسی‌ها دریافت و خریداران را به خرید محصولات خود ترغیب کنند. به بیان دیگر، تست‌های انجام‌شده درست بوده‌اند؛ اما محصولی که مورد بررسی قرار گرفته است، چیزی نیست که در نهایت به دست مشتریان می‌رسد.

البته دستکاری قطعات بعد از فراگیری کرونا چندان موضوع جدیدی به‌ شمار نمی‌آید و این مسئله با وجود کمبود جهانی در صنعت نیمه‌هادی شدت بیش‌تری پیدا کرده است. علاوه بر سه شرکت مذکور، برندهای دیگری همچون ای‌دیتا و پاتریوت نیز برخی از قطعات محصولاتشان را جابه‌جا کرده‌اند.

بر اساس گزارش وب‌سایت‌های حوزه تکنولوژی، کروشیال و وسترن دیجیتال، حافظه فلش NAND موجود در SSD هایشان را با یک مدل ضعیف‌تر جایگزین و همین مدل را برای کاربران عرضه کردند. در عوض، SSD که به دست منتقدان رسید به حافظه سریع‌تری مجهز بود که عملکرد آن را بسیار بهتر نشان می‌داد.

سایت چینی expreview برای اولین بار گزارش کرد که SSD مدل WD Blue SN۵۵۰ شرکت وسترن دیجیتال، تنها حدود ۶۴ درصد عملکرد محصولاتی را که برای بررسی به دست منتقدان رسیده بود، ارائه می‌کند. این مدل یکی از محبوب‌ترین SSD های ساخت وسترن دیجیتال در بازار است. SN۵۵۰ در مواقعی که کش SLC آن پر باشد، در سطح مورد انتظار عمل می‌کند، اما وضعیت عملکرد آن در زمان خالی شدن کش، با افت قابل توجهی مواجه می‌شود.

همین قضیه برای P۲ SSD کروشیال هم صدق می‌کند. این شرکت حافظه فلش TLC محصول مذکور را با حافظه کندتر و کم‌دوام‌تر QLC فلش تعویض کرد که به افت عملکرد آن به اندازه یک‌چهارم عملکرد محصول اصلی P۲ SSD منجر شد. آزمایش‌های انجام‌شده توسط Tom's Hardware روی یک نمونه از این محصول نشان می‌دهد که احتمالا نسخه سومی از همین SSD کروشیال موجود باشد. چنین مسئله‌ای حتی می‌تواند نگرانی بیشتری برای خریداران به وجود بیاورد.

در حال حاضر هیچ روشی برای تشخیص مدل‌های مجهز به حافظه TLC از مدل ضعیف‌تر با حافظه QLC  وجود ندارد؛ بنابراین اگر برای خرید SSD تحقیق می‌کنید، ترجیحاً P۲ SSD کروشیال را از لیستتان خط بزنید.

کروشیال و وسترن دیجیتال از روش جایگزینی حافظه فلش برای SSD هایشان استفاده کرده‌اند؛ اما داستان برای سامسونگ به گونه دیگری پیش رفته است. شرکت کره‌ای کنترلر و حافظه TLC محصول خود را با نسخه کندتر و سطح پایین‌تر جایگزین کرده است که نمرات تست‌ها و عملکرد کلی را در برخی از بخش‌های مهم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

یک کانال چینی در یوتیوب ویدیویی منتشر کرده است و توضیح می‌دهد که در SSD مدل ۹۷۰ EVO Plus سامسونگ، عملکرد بعد از رسیدن به نقطه ۱۲۰ گیگابایت در کش، با افت شدیدی مواجه می‌شود. ۹۷۰ EVO Plus هم یکی از محصولات محبوب و متداول سامسونگ در بازار SSD است. از سوی دیگر، DigiTimes گزارش می‌کند که سامسونگ برای تأمین کنترلر‌های SSD با مشکل مواجه شده است و بخش‌های تولیدکننده کنترلر SSD این شرکت، از اوایل سال جاری میلادی بیکار بوده‌اند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی اینکه سامسونگ قطعات SSD مدل ۹۷۰ Evo Plus را تغییر داده است به همین موضوع برمی‌گردد.

هنوز مشخص نیست آیا سایر محصولات سامسونگ به همین سرنوشت دچار شده‌اند یا خیر؛ اما گزارش شده که شرکت کره‌ای با تغییر بسته‌بندی، پارت نامبر و همچنین برگه اطلاعات محصول، تغییر به‌وجودآمده در سخت‌افزار SSD محبوب کاربران را به اطلاع آن‌ها رسانده است. وسترن دیجیتال در پاسخ به ExtremeTech گفته است که تغییر به‌وجودآمده در سخت‌افزار SSD را در دیتا شیت محصول به اطلاع کاربران رسانده و در صورت تغییر دادن قطعات، خود را موظف به اطلاع‌رسانی می‌داند.

طبیعتا این نوع اطلاع‌رسانی برای عموم کاربران، به‌هیچ‌عنوان کافی به نظر نمی‌رسد و آن‌ها را از تغییر رخ‌داده در سخت‌افزار محصول آگاه نمی‌کند.

با این اوصاف می‌توان گفت شرکت‌های مطرحی همچون سامسونگ، وسترن دیجیتال و کروشیال، جابه‌جایی را در قطعات محصولات متداولشان انجام داده و به اطلاع‌رسانی در دیتا شیت بسنده کرده‌اند که نوعی نقض اعتماد کاربران به شمار می‌آید. از سوی دیگر، کاربران هیچ راه حل سخت‌افزاری خاصی برای بهبود عملکرد این محصولات ندارند و اگر متوجه مغایرت عملکرد SSD هایشان با نتایج گزارش‌شده توسط سازنده شوند، باید برای تماس با پشتیبانی سازنده و پس گرفتن هزینه پرداختی یا تعویض مدل خریداری‌شده اقدام کنند.