اینترنت ملی فراتر از وزارت ارتباطات است

با توجه به وقایع ۳ ماه گذشته، موضوع شبکه ملی اطلاعات شکل جدی‌تری به خود گرفته است. اظهارنظر اخیر وزیر ارتباطات در خصوص پیشرفت این شبکه و تغییراتی که کارشناسان فضای مجازی در فضای اینترنت کشور مشاهده کردند، از آن حکایت دارد که دولت ابراهیم رئیسی، اراده‌ای جدی برای عملی کردن این طرح جنجالی دارد.

میزان هزینه‌های به کار رفته برای اجرایی کردن این پروژه، خروجی احتمالی، تجربه استفاده از این شبکه در سایر کشورها و همچنین نقش بخش خصوصی در پیشبرد آن، هنوز در میان کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه فناوری اطلاعات محل بحث و پرسش است. گسترش نیوز برای بررسی بیشتر این موضوعات، گفت‌وگویی با کیوان نقره‌کار کارشناس فناوری اطلاعات انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

وزارت ارتباطات تنها بخشی از این ماجرا است

کیوان نقره‌کار در خصوص عوامل پیشرفت ۶۰ درصدی طرح ملی اینترنت در سال گذشته بیان کرد: در رابطه با این موضوع موارد دیگری نیز دخیل بوده است. وزارت ارتباطات به‌عنوان متولی امر، تنها بخشی از این ماجرا است. به‌هرحال جایگاه و نقش شبکه ملی اطلاعات در جامعه باید به‌طور روشن و واضح تبیین شود. شاید اکثر مردم ما، اینترنت ملی را به‌عنوان یک عامل محدودکننده برای دسترسی به بسیاری از پیام‌رسان‌ها در نظر دارند اما فضای شبکه ملی اطلاعات که در برخی کشورهای دیگر نیز وجود دارد، بستری برای ارائه خدمات مختلف به کاربران بر مبنای فناوری اطلاعات است.

او ادامه داد: یک بخش آن نیاز به مسائل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری محسوب می‌شود اما بقیه موارد شامل بودجه موردنیاز، مسائل مربوط به حوزه امنیت، دانش و فناوری‌های روز دنیا، سازمان‌ها و کسب‌وکارها در بخش خصوصی و همچنین قوانین و مقررات مرتبط با این فضا می‌شود. این موارد بیانگر این مطلب است که شبکه ملی اطلاعات، چیزی فراتر از وزارت ارتباطات است و باید در سطح حاکمیت به آن توجه شود.

این کارشناس فناوری اطلاعات در ادامه خاطرنشان کرد: وقتی یک پروژه از زمان خود عقب می‌افتد، هزینه‌ها را بالا می‌برد و با اصطکاک‌های گوناگونی از سوی سازمان‌ها و دولت‌های مختلف مواجه می‌شود. به یک نکته دیگر هم دراین‌باره باید توجه داشت؛ اگر برای شبکه ملی اطلاعات، ۱۰ سال پیش برنامه‌ریزی‌ شده بود، شرایط بسیار متفاوت پیش می‌رفت.در قیاس با گذشته، امروزه تکنولوژی در سطح جهان، رشد و پیشرفت‌های زیادی داشته است. تأثیر شبکه ملی اطلاعات بر جامعه و استقبال از آن از سوی کاربران در زمان حال، قابل‌مقایسه با گذشته نیست؛ بنابراین نمی‌توان شبکه ملی اطلاعات را یک موضوع داخلی در نظر گرفت.

اهمیت همگام شدن با دنیا در بحث اینترنت

نقره کار در پاسخ به این سؤال که آیا اگر این مقدار هزینه برای شبکه ملی اطلاعات، صرف اینترنت جهانی می‌شد، پیشرفت بیشتری به دست نمی‌آمد؟ گفت: فارغ از بحث اینترنت جهانی، اگر این هزینه در جهت توسعه زیرساخت‌های فناورانه ما به کار گرفته می‌شد، به‌مراتب تأثیرات مثبت‌تری را در ابعاد مختلف می‌دیدیم. به‌عنوان‌ مثال در حوزه نانو، ما جزو ۴ کشور نخست درزمینهٔ تولید علم هستیم. دلیل آن‌هم این است که ما در چنین عرصه‌ای، همگام با کشورهای پیشرفته پیش رفتیم.

او افزود: ما نقش‌بین المللی ایفا کردیم و موفق به اجرای این تکنولوژی را در کشور شدیم اما این موضوع در خصوص اینترنت رخ نداد و ما به سمت هزینه سازی، معطل کردن، ایجاد دغدغه بی‌مورد و نگران کردن عموم رفتیم. ای‌کاش همانند نانو، درزمینهٔ اینترنت نیز همگام با دنیا جلو می‌رفتیم تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن از این فضا بهره بگیریم.

نقش بخش خصوصی در اجرای شبکه ملی اطلاعات

این کارشناس در مورد ورود بخش خصوصی در این حوزه به گسترش نیوز گفت: اساساً شبکه ملی اطلاعات، یک موضوع حاکمیتی به شمار می‌رود اما در ۲ حوزه می‌تواند از بخش خصوصی استفاده کرد؛ یک بخش به حوزه مشورت فکری و تبادل ایده‌ها مربوط می‌شود. قسمت دوم هم سایر اجزای این پروژه را دربر می‌گیرد که بخش خصوصی به‌عنوان پیمانکار می‌تواند در کنار پروژه باشد. به نظر می‌رسد که شبکه ملی اطلاعات بیشتر از حیث مشاوره، قصد بهره‌گیری از بخش خصوصی را دارد.

کیوان نقره کار در ارتباط با اجرایی شدن شبکه ملی اطلاعات در کشورهای دیگر و دستاوردهای آن اظهار کرد: شبکه ملی اطلاعات درکشورهای دیگر مثل چین و روسیه تا برخی کشورهای اروپایی و تا حدی در آمریکا اجرا شده است. نوع بهره‌برداری از آن شبکه، مهم‌ترین قسمت ماجرا است. این شبکه‌ باید دارای کیفیت بهتر، امنیت بالاتر، قیمت مناسب‌تر و سایر خدمات مدنظر باشد که البته این قسمت خوب ماجرا محسوب می‌شود اما در صورت بهره‌برداری دیگر از شبکه مذکور، باید دید که دولت‌ها و سازمان‌ها چه برنامه‌هایی در این خصوص خواهند داشت. درمجموع ذات شبکه ملی اطلاعات بد نیست. این فضا ابزاری است که استفاده خوب یا بد از آن، به ما برمی‌گردد.