اینترنت بدون فیلتر برای افراد خاص / فضای مجازی محدودپذیر نیست

اجرایی شدن طرح صیانت در ابتدا با انتقادات عموم مردم و همچنین کارشناسان تا حدی کم رنگ شد اما بعد از شدت گرفتن اعتراضات و ناآرامی‌ها در کشور، به صورت غیر رسمی از سر گرفته شد. پس از طرح صیانت، نوبت به طرحی جدید به نام اینترنت طبقاتی رسید.

اینترنت طبقاتی یعنی افراد، به بخش‌های خاصی از اینترنت دسترسی دارند و برخی اشخاص دیگر، امکان استفاده از آن بخش‌ها را نخواهند داشت. به عنوان مثال، دانشجویان می‌توانند با خرید گوشی موبایل یا استفاده از سیستم کامپیوتر، از یوتیوب بدون محدودیت استفاده کنند اما عموم مردم از استفاده از این پلتفرم محروم خواهند بود.

در گذشته ابراهیم رئیسی خواستار راه‌اندازی اینترنت ملی شده بود و این درخواست از نهادهای دولتی، فرضیه طبقاتی شدن اینترنت بین‌الملل را جدی‌تر از پیش کرد. با طبقاتی شدن اینترنت، افرادی مانند دانشجویان و اساتید دانشگاه، از طریق فیلترشکن‌های قانونی می‌توانند به اینترنت جهانی دسترسی داشته باشند.

در ابتدا به نظر می‌رسید این تصمیم نهایی شده اما وزیر ارتباطات در هفته گذشته، به نوعی ارائه اینترنت طبقاتی را تکذیب کرد. عیسی زارع پور در این خصوص گفت: «اینترنت طبقاتی بدین معنی است که یک طبقه خاصی بخواهند اینترنت پرسرعت بگیرند که چنین چیزی صحت ندارد و همه مردم برای ما خاص هستند. ما به شدت با قطع سراسری اینترنت مخالفت کردیم و اعتقاد داریم اینترنت مثل هوا می‌ماند و به تمام زندگی مردم مثل اقتصاد، آموزش، فرهنگ و سرگرمی وابسته است، بنابراین نمی‌شود اینترنت را قطع کرد.»

گسترش نیوز برای بررسی این موضوع و احتمال اجرایی شدن طرح مذکور در آینده، گفت و گویی با کیوان نقره‌کار؛ کارشناس فناوری اطلاعات انجام داده که در ادامه می خوانید.

اینترنت طبقاتی برای دولت هزینه خواهد داشت

کیوان نقره کار؛ درباره مخالفت عموم مردم و کارشناسان با اینترنت طبقاتی و همین‌طور مزیت این طرح گفت: با توجه به خدمت یا سرویسی که برای هر طبقه تعریف می‌شود، این طرح می‌تواند مزایایی را ایجاد کند. به عنوان مثال برای فعالان حوزه فضای مجازی احتمالا اینترنت بیشتر درنظر بگیرند. برای فعالان کسب و کارهای خانگی می‌تواند هزینه کمتری را اعمال کند.

او ادامه داد: در واقع تعریف مزیت چنین طرحی روی کاغذ، کار دشواری نیست. نکته اصلی این است که آیا چنین طرحی قابل اجرا است؟ به عقیده من در وضعیت کنونی اجرای طرح اینترنت طبقاتی به شکلی پایدار، شدنی به نظر نمی‌رسد. حتی در صورت عملی شدن، این طرح هزینه های زیادی برای مصرف کننده، تولید کننده و همچنین بدنه دولت خواهد داشت.

کار سخت دولت برای طبقه‌بندی اشخاص

نقره‌کار در خصوص پیامدهای اجرایی شدن اینترنت طبقاتی و بروز نارضایتی‌های احتمالی در جامعه بیان کرد: اجرایی شدن این طرح، ناگزیر یک مسئله جدید را به وجود می‌آورد. قبل از هرچیز باید شاخص‌های هرطبقه مشخص شود. در این خصوص چندین شاخص نظیر شاخص‌های تحصیلی و اقتصادی باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. آیا صرفا شاخص‌های تحصیلی و یا اقتصادی باید مدنظر باشد؟

وی در ادامه خاطرنشان کرد: دسته‌بندی‌ها برای اینترنت طبقاتی اولین چالش جدی است که بر اساس شواهد هنوز به خوبی روی دسته‌بندی‌ها کار نشده است. صحبت از تقسیم بندی بر اساس شاخص‌های اقتصادی شده است، با این روند ممکن فردی هم دانشجو باشد هم فعال کسب و کار، در نتیجه باید تقسیم بندی‌ها با بررسی های دقیق تر انجام شود.

این کارشناس فناوری اطلاعات افزود: در شرایط مختلف، افراد می‌توانند از یک گروه به گروه دیگری منتقل شوند. فرد بنا به هر دلیلی، می‌تواند از یک شغل به شغل دیگر یا از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر برود. این موضوع شرایط را برای تفکیک دسته بندی‌ها و تخصیص اینترنت سخت می‌کند.

نقره‌کار در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر حتی نمی‌توان به اجرایی شدن طرح اینترنت طبقاتی فکر کرد. همچنین اینترنت‌های دیگری مثال اینترنت ماهواره‌ای در راه است و فناوری با مدل‌های جدیدی در دسترس افراد قرار می‌گیرد. بنابراین اتفاقات جدید در این حوزه می‌تواند هرگونه طرح یا هزینه تازه برای رسیدن به هر مقصودی را به کلی نابود کند.

فضای مجازی محدودپذیر نیست

نقره کار در ارتباط با در اولویت قرار گرفتن اعضای اتحادیه رایانه‌ای برای اخذ اینترنت بین‌الملل و احتمال خداحافظی مردم عادی با اینترنت جهانی اظهار کرد: به اعتقاد من خداحافظی با اینترنت جهانی به وقوع نخواهد پیوست. فناوری همواره مسیر خود را پیدا می‌کند و توسعه دهندگان IT  و ICT  سعی بر این دارند که مخاطبان بیشتری داشته باشند. فناوری اطلاعات و ارتباطات برخلاف بسیاری از علوم هایتک از نظر تولید و توسعه عمومی‌تر است.

او اضافه کرد: به عنوان مثال یک دانشجو هم در چنین فضایی می‌تواند یک سرویس جدیدی را ایجاد کند. بنابراین مقابله با استفاده از روش‌های سلبی نمی‌تواند یک راهکار باشد. ما باید امکانات فضاهای جدید را به خوبی ارزیابی کرده و بر اساس آن امر فرهنگ‌سازی را انجام دهیم. سپس مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را توسعه دهیم. در واقع توسعه‌سازی باید اولویت نخست ما باشد و نه محدود سازی. به باور من فضای مجازی و فناوری اطلاعات و ارتباطات محدودپذیر نیستند.

کیوان نقره کار در پایان پیرامون اجرایی شدن طرح اینترنت طبقاتی به گسترش‌نیوز گفت: متاسفانه احتمال اجرایی شدن طرح مذکور توسط بدنه دولت و یا دست اندرکاران این امر وجود دارد اما به نظر من یک طرح پایدار و ماندگار نخواهد بود. چه بسا این موضوع در میانه راه ممکن است دچار اختلال یا تغییر مسیر هم شود. چون این نوع تصمیمات می‌تواند در زندگی مردم و وضعیت معیشتی تاثیرگذار باشد. تفکر غالب باید به این شکل باشد که وضعیت اقتصادی مردم جریان پیدا کند.