۱۰ شهریور؛ روز جهانی آموزش الکترونیکی | کلاس آنلاین هزینه های آموزش را کم کرد؟

صاحب نظران در مورد اینکه چرا آموزش الکترونیکی به وجود آمده است نظرات و دلایل مختلفی دارند.  رشد جمعیت و افزایش تقاضای آموزش عالی، یکی از اصلی ترین عوامل به وجود آمدن و رشد آموزش از راه دور است.  دانیل که یکی از صاحب نظران حوزه آموزش است که رشد تکنولوژی را عامل اصلی پیدایش آموزش مجازی می داند و می گوید:  روی آوردن کشورهای جهان سوم به آموزش از راه دور ریشه در ویژگیهای و قابلیت های این نوع آموزش در پاسخگویی به نیاز جوامع دارد و عللی مانند ارزان بودن، قدرت پوشش وسیع تر، انعطاف، نیاز کمتر به اعضای هیات علمی دانشگاهی؛ همه عللی بر استفاده از آموزش الکترونیکی است.

تاریخچه آموزش از راه دور در جهان

آموزش از راه دور در دهه اول سال ۱۷۰۰ میلادی آغاز شده است و در کشورهای جهان گسترش پیدا کرده است. در کشور ما هم از این شیوه برای آموزش و تحصیل استفاده می شود. آموزش مکاتبه ای که با نامه نگاری رواج داشته در زمان خودش مورد توجه دانش آموزان و اساتید دانشگاه  آمریکایی بوده است.

در سال ۱۸۴۰ میلادی اروپاییان هم به آموزش مجازی روی آوردند و این نوع آموزش را رواج دادند. آموزش از راه دور در اروپا و آمریکا به صورت نامه نگاری با پست بوده و فعالیت با استفاده از فضای مجازی نبوده است.

در سال ۱۹۶۰ با تکامل و پیشرفت رسانه ها، فناوری آموزش از راه دور نیز دچار تغییر شد و به جای تکیه بر نظام پستی، دانشگاه ها با استفاده ترکیبی از ابزار چند رسانه ای، جهت پشتیبانی آموزشی از دانشجویان را ثبت  نام می کردند، به نحوی که علاوه بر انگلستان و آمریکا در سایر کشورهای اروپایی و آسیایی موسسات آموزش الکترونیکی توسعه یافت. امروزه آموزش و یادگیری الکترونیکی مبتنی بر استفاده از فناوریهای جدید، ابزاری برای انتقال دانش روز که می تواند انواع تخصص و مهارت در رشته های متفاوت را در اختیار دانش پژوهان قرار دهد است.   با توجه به آمارهای بدست آمده؛ آموزش الکترونیکی ۲۰ تا ۲۵ درصد اثر گذاری بیشتری نسبت به آموزش حضوری دارد.

تاریخچه آموزش از راه دور در ایران

 تاریخچه این نوع آموزش در ایران  به استفاده از فیلم آموزشی و اسلاید ها در مدارس بر می گرد. در ایران در سال ۱۳۵۰ دانشگاه ابوریحان، هشت رشته تحصیلی خود را الکترونیکی کرد و به آموزش از راه دور برای دانشجویان پرداخت.

در سال های جنگ تحمیلی آموزش از راه دور در ایران وجود نداشت و زیرساخت های اندکی که بوجود آمده  بودند همگی بخاطر تهاجم دشمن از بین رفتند.  در طی  سالهایی که بخاطر شرایط جنگی آموزش مجازی وجود نداشت، مختصصان با کار بر روی این پروژه و فراهم کردن زیرساخت های لازم در سال ۱۳۶۶ باعث تاسیس دانشگاه پیام نور شدند.

در اواخر دهه ۷۰  آموزش مجازی در دستور کار برترین دانشگاه کشور یعنی دانشگاه تهران قرار گرفت. این دانشگاه چند درس تک واحد را که دانشجویان نیاز به یادگیری آن داشتند به صورت اینترنتی  در سایت خود قرار داد و بازرخورد های خوبی از این آموزش دریافت کرد. پس از کاری که دانشگاه آموزشی هم به انجام این کار روی آوردند. مدتی بعد هم وزارت علوم از راه اندازی دانشگاه مجازی زیر نظر  این وزارتخانه خبرداد که تحت عنوان موسسات خصوصی  به فعالیت و آموزش پرداختند.

عوامل به وجود آمدن آموزش از راه دور در ایران 

نیاز روز افزون و گسترده به آموزش؛  افزایش پوشش تحصیلی؛ تامین آموزش مادام العمر؛  نارسایی سیستم آموزش سنتی رایج؛  عدم پوشش امکاناتی کامل در داخل کشور؛  ناتوانی نسبتاً مطلق در خارج از کشور؛  فراهم بودن امکان فنی گسترش آموزش ها؛  ساز و کارهای مهندسی آموزشی؛ آ مادگی نسبی فراگیران آموزش   همه عللی بر  وجود آموزش الکترونیکی  هستند.

طبق آمار های بدست آمده، حدود ۹۵ درصد از کل آموزش رسمی بزرگسالان در کلاس‌  های درس ارائه می شود. پیشرفت هایی از قبیل آموزش به کمک کامپییوتر، تلویزیون مدار بسته و ابزارآلات آموزشی دیگر، باعث شد تا شرایط میدانی، به کلاس درس منتقل شود. الگوهای قدیمی و سنتی آموزش و تدریس بر استاندارد سازی، برابری و اجرا پایه ریزی شده است. برای مثال آموزش از طریق محتوای یکسان، به میزان زمان یکسانی و برای فراگیران داخل دانشکده در زمان یکسان انجام می گیرد.

 تاثیر ویروس کرونا بر زندگی مردم

 با شیوع ویروس کرونا در جهان  و خانه نشین شدن مردم تعطیلی کسب و کار ها و  فعالیت های اجتماعی؛ مدارس جزو اولین جاهایی بود که تعطیل شدند و  تحصیل  به سمت آموزش از راه دور و آموزش الکترونیکی سوق پیدا کرد. تقریبا تمام کشورهای جهان درگیر کرونا شدند و از همان زمان بود که آموزش مجازی در کشورهایی که حتی علاقه به این نوع آموزش نداشتند رواج پیدا کرد. و همه کشورهای جهان؛ مجبور به ایجاد  زیر ساخت های لازم برای شروع آموزش الکترونیکی  شدند.

یکی از اثرات ویروس کرونا که در دنیای امروز به چشم می خورد این است که؛  زیرساخت های آموزشی که در دوران کرونا ایجاد شد در دوران پساکرونا؛ نیز به کمک فعالیت های آموزشی و دانشگاهی آمده است. آموزش های مجازی سختی های  آموزش گذشته را ندارند و افراد به راحتی می توانند از یادگیری علوم بهره مند شوند.

برای مثال در کشور ما ایران؛ برخی مناطق بسیار صعب العبور هستند و دسترسی دانش آموزان به مدارس در ماه های سرد سال با مشکلات زیادی همراه است. آموزش مجازی و الکترونیکی؛ اگر زیرساخت های آن فراهم باشد در چنین مواقعی بسیار کارآمد و مفید است. شاید این مورد تنها اثر مثبت کرونا در زندگی مردم باشد.

به هر حال امروزه پیشرفت تکنولوژی زندگی افراد را راحت تر و هزینه های آموزش را کمتر کرده است. فضای الکترونیکی اگر درست استفاده شود،  فواید بسیاری دارد که می توان در جهت بهبود زندگی از آن استفاده کرد.