دستیابی به ذخایر جدید سنگ‌آهن، اولویت چادرملو

مهندس ناصر تقی‌زاده، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با اشاره به ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای دوران پساکرونا و راهکارهای برون‌رفت از بحران اقتصادی همراه آن به تشریح طرح‌ها و برنامه‌های این شرکت پرداخت و از ضرورت حذف موانع بازدارنده توسعه در حوزه معدن و صنایع فولادی سخن گفت.

استخراج ۱۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن

مهندس ناصر تقی‌زاده گفت: براساس اطلاعات و آمارهای موجود در طرح جامع فولاد در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نیاز به حدود ۸۰ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن داریم. ظرفیت تولید تا پایان سال ۱۳۹۸ به مقدار ۵۹ میلیون تن بوده است. از طرف دیگر برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که در افق ۱۴۰۴ باید ۱۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن خام استخراج شود؛ درصورتی‌که در سال ۱۳۹۷ مقدار استخراج سنگ‌آهن ۸۷ میلیون تن و در سال ۱۳۹۸ حدود ۹۳ میلیون تن بوده است.

تقی‌زاده افزود: ذخایر زمین‌شناسی سنگ‌آهن در ایران حدود ۵ میلیارد تن، محاسبه شده است. البته در رابطه با ذخیره قطعی، آمارهای متفاوتی ارائه شده است (بین ۵/۲ تا ۳/۳ میلیارد تن). لذا چنانچه ذخایر جدیدی کشف نگردد تامین سنگ‌آهن صنایع فولاد تا پس از ۱۴۰۴ کمتر از ۲ دهه خواهد بود. البته با فرض آنکه ۸۰ درصد از ظرفیت ۵۵ میلیون تنی فولاد تولید نماییم (این ضریب در جهان در سال ۲۰۱۸ حدود ۵/۷۶ درصد بوده است)، سنگ‌آهن خام موردنیاز به مقدار ۱۳۰ میلیون تن و با فرض رشد سالیانه ۵/۱ درصد ذخایر قطعی کشور، طی سال‌های آتی مشکل تامین سنگ‌آهن نداریم.

اما در هر صورت، توجه به امر اکتشافات و استمرار آن با حمایت‌های دولت و بخش خصوصی می‌بایست در سرلوحه برنامه‌های کشور قرار گیرد. با توجه به اینکه مزیت اصلی زنجیره تولید فولاد در کشور، وجود ماده اولیه اصلی مصرفی آنها یعنی سنگ‌آهن می‌باشد و با توجه به پراکندگی کارخانه‌های فولاد در کشور و مسائل حمل‌ونقل ریلی نمی‌بایست روی واردات سنگ‌آهن تمرکز کنیم. از طرفی همگام با اجرای طرح‌های اکتشافی و دسترسی به منابع جدید سنگ‌آهن، توسعه واحد‌های پائین دستی نیز باید به ‌صورت متوازن انجام شود.

البته احداث واحدهای فولاد‌سازی جدید در سواحل جنوبی کشور که هدف اصلی از اجرای آنها صادرات محصولات تولیدی است در دستور کار شرکت‌های بزرگ ازجمله چادرملو است. یکی از این طرح‌ها در بندر چابهار است و تامین سنگ‌آهن آن هم کشور استرالیا، در نظر گرفته شده است.

مدیرعامل چادرملو با بیان اینکه هیچ‌یک از واحدهای معدنی و صنعتی چادرملو در ایام محدودیت‌های کاری ناشی از شیوع بیماری کرونا، تعطیل نبوده بلکه با تدابیری پیشگیرانه و اقدامات بهداشتی و ایمنی شدید در تمامی واحدها ضمن توجه به سلامت کارکنان و کارگران، خطوط تولید با تمام ظرفیت مشغول به کار بوده‌اند.

مدیرعامل چادرملو با بیان اینکه شرکت چادرملو، امسال (۱۳۹۹) که سال جهش تولید نام‌گذاری شده است تمام توان خود را برای پیاده‌سازی اهداف تولیدی و برنامه‌های توسعه بخش خود معطوف خواهد داشت افزود: هیچ‌یک از واحدهای معدنی و صنعتی چادرملو در ایام محدودیت‌های کاری ناشی از شیوع بیماری کرونا تعطیل نبوده و با تدابیری پیشگیرانه و اقدامات بهداشتی و ایمنی شدید در تمامی واحدها ضمن توجه به سلامت کارکنان و کارگران، خطوط تولید با تمام ظرفیت مشغول به کار بوده‌اند.

آنومالی D۱۹ با سرمایه‌گذاری ۱۹ هزار میلیارد ریالی

مهندس تقی‌زاده سپس به طرح‌های در دست اجراء و برنامه‌های آتی این شرکت اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین طرح در دست اجرای شرکت، اکتشاف، تجهیز و بهره‌برداری از آنومالی D۱۹ با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۱۹ هزار میلیارد ریال می‌باشد.

- طرح دیگر در دست اجراء، احداث یک واحد نیروگاه خورشیدی ۱۰ مگاواتی در جوار نیروگاه سیکل ترکیبی در مجتمع صنعتی چادرملو با سرمایه‌گذاری ۱۰۰۰ میلیارد ریال است.

- طرح احداث کارخانه گندله‌سازی ۲ به ظرفیت تولید سالیانه ۵ میلیون تن با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۲۱ هزار میلیارد ریال نیز از مهم‌ترین طرح‌های در دست اقدام است.

وی همچنین ساخت واحد ذوب و ریخته‌گری فولاد شاهرود با ظرفیت ( ۱۰۰ هزار تن ) (ادامه ساخت واحد ذوب و ریخته‌گری فولاد سرمد ابرکوه با ظرفیت ( ۶۵۰ هزار تن)، راه‌اندازی خط تولید کلاف فولادی سرمد ابرکوه با ظرفیت ( ۴۵۰ هزارتن )، افزایش ظرفیت تولید واحد (ذوب و ریخته‌گری شمش فولادی) آهن و فولاد ارفع به میزان ( ۲۰۰ هزارتن )، افزایش ظرفیت تولید واحد (احیای مستقیم) آهن و فولاد ارفع به میزان ( ۲۵۰ هزارتن ) و احداث کارخانه فروسیلیکو منگنز با ظرفیت ( ۵۰ هزار تن ) را از جمله طرح‌های توسعه‌ای چادرملو در امسال عنوان کرد.

تقی‌زاده در ادامه با تاکید بر اهمیت اکتشاف در امر توسعه گفت: در نظر داریم با ایجاد واحد اکتشاف و تمرکز جدی بر کشف ذخایر جدید سنگ‌آهن، روند تولید و تامین نیاز واحدهای فولادی کشور به مواد اولیه را افزایش دهیم.

از طرفی اهتمام داریم با اتمام فاز اول پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب خلیج‌فارس که با مشارکت شرکت‌های گل گهر، مس سرچشمه و چادرملو در حال اجراست صنایع و ساکنان مستقر در استان‌های کرمان و یزد از آب شیرین منتفع شوند.

وی محل تامین مالی طرح‌های توسعه شرکت را از منابع داخلی، شامل آورده سهامداران (افزایش سرمایه ) و اخذ تسهیلات از سیستم بانکی کشور عنوان کرد و افزود: شرکت به نرخ تاریخی تاکنون مبلغ ۴۸۵۰۰ میلیارد ریال به طور مستقیم در اجرای طرح‌ها و مبلغ ۲۶۵۱۳ میلیارد ریال به‌صورت مشارکت و خرید سهام سایر شرکت‌های تولیدی و کلا مبلغ ۷۵۰۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری کرده است

صادرات و ارائه تسهیلات دو مولفه اصلی رونق اقتصادی

مدیرعامل چادرملو یکی دیگر از اقدامات اساسی برای رونق اقتصادی را ایجاد تسهیلات و فراهم نمودن زمینه صادرات محصولات فولادی دانست و گفت: از نظر تولید‌کنندگان سنگ‌آهن، خام فروشی یعنی صادرات سنگ‌آهن خام استخراجی از معدن. سنگ‌آهن جهت مصرف در صنایع فولاد عمدتاً به روش کوره بلند و احیاء مستقیم به ترتیب به صورت دانه‌بندی شده در اندازه‌های ۱۰-۰ میلی‌متر (Fine Ore) و ۲۵-۱۰ میلی‌متر (Lump Ore )، پرعیار‌سازی به‌صورت پودر کنسانتره سنگ‌آهن قابل تبدیل به گندله (Pellet Feed) تولید و به بازار عرضه می‌گردد.

در ایران بیش از ۸۵ درصد صنایع فولاد به روش احیاء مستقیم بوده که مصرف‌کننده کنسانتره سنگ‌آهن با عیار (Fe) بیش از ۶۷ درصد می‌باشد. تنها مصرف‌کننده سنگ‌آهن دانه‌بندی، ذوب‌آهن اصفهان است و چنانچه قیمت‌گذاری سنگ‌آهن واقعی شود مطمئناً تولید‌کنندگان داخلی ترجیح می‌دهند محصول خود را در داخل کشور عرضه کنند. وی تاکید کرد واقعی شدن نرخ سنگ‌آهن و سایر محصولات فولادی هم به نفع تولید‌کننده است و هم مصرف کنند چون در آن صورت پس از اشباع بازار داخلی می‌توان مازاد تولیدات را هم صادر کرد و درآمد ارزی کسب کرد.

این فعال حوزه سنگ‌آهن و فولاد افزود: تولیدات معادن کوچک و کم‌عیار، مازاد بر مصرف داخلی است، این تولیدکنندگان دو راه پیش رو دارند یا می‌بایست محصول خود را صادر نمایند تا قادر به ادامه تولید و اشتغال‌زائی باشند یا معادن را تعطیل نمایند. راه سومی هم وجود دارد که سرمایه‌گذاران (دولت یا بخش خصوصی) کارخانه فرآوری احداث و سنگ‌آهن را از معادن خریداری و محصولات با عیار مناسب تولید و عرضه نمایند که آن هم به علت پراکندگی این معادن در کل کشور و توجیه‌پذیر نبودن طرح از طرف سرمایه‌گذاران مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. البته قرار است این اقدام با تشکیل کنسرسیوم‌هایی عملی شود.

تقی زاده تصریح کرد: به‌طورکلی موافق صادرات مواد اولیه نیستم لیکن اگر موجودی مازاد بر مصرف داخلی داشت باشیم بهتراست بدون وضع عوارض آن را صادر کنیم تا ضمن ارزآوری و اجرای طرح‌های توسعه، از تعطیلی و توقف تولید معادن و بیکاری ( باتوجه به اینکه عمده معادن در مناطق دورافتاده قرار دارند) جلوگیری نماییم.

پیشنهاد تولیدکنندگان سنگ‌آهن آن است که دولت در مسائل مربوط به شرکت‌های خصوصی سنگ‌آهن و تولید‌کنندگان معادن کوچک از قبیل قیمت‌گذاری، سهمیه‌بندی، عوارض صادراتی دخالت نکند. ما قادر هستیم با فولادسازان توافق کنیم؛ نه اینکه دولت برای بخش خصوصی مبنای نرخ تعیین کند. قیمت‌ها را آزاد نماید، ما خودمان بازار داخل و صادرات را در کنار هم حفظ می‌نماییم و نیازی به وضع عوارض صادراتی نمی‌باشد.

هم‌اکنون ۲ شرکت معدنی و صنعتی چادرملو وگل گهر حدود ۵۴ درصد کنسانتره سنگ‌آهن کشور را تولید می‌نمایند و اولویت اول آنها تامین کنسانتره مصرفی گندله‌سازی‌های کشور می‌باشد.

این ۲ شرکت که در دهه ۱۳۷۰ خصوصی شدند بدون اتکاء به دولت و بودجه‌های عمرانی، طرح‌های افزایش تولید و توسعه خود را اجرا نمودند اما در سال‌های اخیر با مسائل مربوط به قیمت‌گذاری و بهره مالکانه، مواجه هستند.