گام بلند بخش معدن در مسیر استقلال آبی
خداداد غریب پور معاون وزیر صنعت معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایمیدرو در گفت‌وگویی با ویژه نامه شرکت گل گهر درباره خط انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران، به جایگاه بخش خصوصی و همچنین اثر ایمیدرو در روند اجرای طرح اشاره کرده است. غریب پور همچنین منافع بلند مدت پروژه را برشمرده و از تاثیر چنین طرحی بر جهش تولید سخن گفته است.
مهمترین موانع در مسیر اجرای این طرح چه بود و ایمیدرو چه نقشی در پروژه ایفا کرد؟
در زمان تعریف طرح، تامین مالی یکی از مهمترین مسائل اجرای طرح بود که با سازماندهی مناسب در وزارت صنعت معدن و تجارت، توانستیم شرکت‌های بزرگ بخش معدن و صنایع معدنی از جمله معدنی و صنعتی گل گهر، ملی صنایع مس، معدنی و صنعتی چادرملو را جهت پشتیبانی از اجرا درگیر این طرح کنیم به طوری که بخشی از منابع مالی را تامین و سپس با اخذ وام از صندوق توسعه ملی و کنسرسیوم بانک‌ها مشکلات تامین مالی را برطرف سازیم.
به طور کلی باید اذعان کرد که این شرکت‌های بزرگ بودند که پروژه را اجرا کردند اما در مورد نقش ایمیدرو باید گفت که در فازهای انتهایی، ایمیدرو از طریق مدل تهاتر، ارز مورد نیاز طرح را تامین کرد. همچنین این سازمان توانست مسئله معارضان زمین را از طریق مصوبه هیات وزیران برطرف کند. موضوع دیگر سازماندهی مناسب طرح بود که در آن مجموعه‌ای از پیمانکاران در حوزه‌های مختلف حضور داشتند.
این مسئله نیز از طریق راهبری مناسب توسط سهامداران و تیم مجری طرح به خوبی عملیاتی شد. نکته‌ای که در اینجا قابل ذکر است، هدایت بخشی از منابع کشور به حوزه‌های پیشران، یکی از اهداف کلی اجرای این پروژه به شمار می‌آید.
آیـا تکمیـل فـاز اول پـروژه انتقال آب می‌تواند زمینـه توسـعه فعالیت‌های صنعتی در این منطقه را فراهم کنـد؟ در واقـع آیـا اجرایـی شـدن ایـن طـرح فراهـم می‌توانـد بـه ایفای شـعار جهش تولیـد در این منطقه و کشـور منجر شـود؟
از آنجایی که عمده معادن بزرگ کشور در نواحی خشک شرق کشور واقع شده‌اند با هدف توسعه این ذخایر و فرآوری آنها و جلوگیری از خام فروشی این خط انتقال تعریف و اجرایی شد.
باتوجه به پروژه‌هایی که در ۳ استان هرمزگان، کرمان و یزد در بخش معدن و صنایع معدنی در حال اجرا است، با تکمیل این طرح ملی و انتقال آب به نواحی مربوطه شاهد جهش تولید و توسعه در این مناطق خواهیم بود.
علاوه بر آن، با در نظر گرفتن تداوم تامین آب از طریق این خط انتقال به نواحی شرقی کشور، می‌توان شاهد کاهش مصرف آب از سایر منابع توسط شرکت‌های بزرگ معدنی باشیم که چنین امری فرصت توسعه صنایع کوچک و متوسط در این بخش را محیا می‌کند.
با توجه به اینکه تملک مسیر انتقال و همچنین تونل‌ها انجام شده، ادامه مسیر و تکمیل فازها در چه زمانی انجام می‌شود؟
به نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود، تکمیل فازهای طراحی شده تا مس سرچشمه (قطعه دوم) و چادرملو (قطعه سوم) تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده انجام شود. در ادامه بررسی امکان توسعه این طرح به سایر استان‌ها نیز در دست اقدام است.
منافع بلند مدت این طرح برای منطقه و کشور چیست؟
به سبب بزرگی مقیاس طرح -که از آن به عنوان یک اَبَر پروژه یاد می‌شود-، منافع بلند مدت این طرح ملی ابعاد مختلفی پیدا می‌کند که مهمترین آن ها، تامین پایدار آب معادن و صنایع معدنی استان‌های هرمزگان کرمان و یزد و تامین بخشی از آب شرب این مناطق است. همچنین موضوعات اساسی نظیر اشتغال پایدار ناشی از اجرای این طرح ملی، قطع استفاده از آب‌های زیرزمینی این استان‌ها برای صنایع معدنی و کمک به افزایش سطح آب‌های زیرزمینی در بلندمدت؛ در کنار مواردی همچون استفاده از مزیت آب دریا و تبدیل آن به مزیت رقابتی برای توسعه صنعت، الگو قرار دادن اجرای این طرح ملی موفق توسط کنسرسیومی از شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی، امکان الگو برداری جهت اجرای آب از دریای عمان به سایر استان ها، و ایجاد آبادانی در نواحی که در مسیر انتقال آب قرار دارند، جزو منافع بلندمدت چنین پروژه عظیمی است. در کنار نکات فوق، این نکته هم قابل ذکر است که پروژه انتقال آب از خلیج‌فارس، سبب افزایش عزت ملی به سبب ارتقای توانمندی داخلی شده است.
انجام این پروژه تا چه حدی می‌تواند بر صنعتی شدن استان‌های مشمول طرح، اثربگذارد؟
با اجرای این طرح ظرفیت سرمایه‌گذاری در این ۳ استان افزایش می‌یابد به این دلیل که یکی از محدودیت‌های سرمایه‌گذاری در استان‌های خشک کشور، مسئله تامین آب است که با اجرای طرح، چالش فوق برطرف می‌شود. به بیانی دیگر بخش معدن و صنایع معدنی به عنوان پیشرو، گام در مسیری نهاده که با استقلال آبی از منابع سطحی و زیرزمینی، موضوع حیاتی کمبود آب در کشور را برطرف می‌کند.
از سوی دیگر اجرای خط انتقال آب، ثمراتی در پی دارد که تا سال‌های آینده، منافع آن نصیب حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی مناطق کم آب ایران می‌شود. به عنوان نمونه یکی از ویژگی‌های برجسته این طرح، ایجاد زیرساخت‌ها برای اجرای پروژه انتقال آب به میزان سه برابر ظرفیت موجود در حوزه‌های شیرین‌سازی آبگیری، آزادسازی مسیر و ایجاد تاسیسات وابسته و احداث تونل است.
در کنار این امر باید توانمندسازی مشاوران، پیمانکاران و سازندگان داخلی در طول اجرا و همچنین پروژه‌های مشابه و نیز آزادسازی، تملک و احداث ۸۲۰کیلومتر جاده دسترسی به عرض ۳۰ متر به منظور حداقل احداث دو خط جدید علاوه بر خط فعلی را مورد اشاره قرار داد.
چنانچه نگاهی به برخی از جزییات طرح داشته باشیم مشخص می‌شود که ظرفیت‌سازی قابل توجهی در صنایع داخلی ایجاد شده است به طوری که در این طرح با ۱۹۴ سازنده داخلی به منظور استفاده از توان فنی و مهندسی، بومی‌سازی و نیز تولید برخی تجهیزات پیشرفته از جمله پمپ‌ها و الکتروموتورها، شیرهای بزرگ صنعتی و... قرارداد بسته شده است. این امر جای خرسندی بسیار دارد و ما خود را قدردان صنعتگران داخلی می‌دانیم و از این بابت سپاسگزاریم.
تأثیـر آغاز فـاز اول پـروژه بر خودبـاوری ملی و جهش تولیـد و رونـق تولید در کشـور چگونه ارزیابـی می‌کنید؟
این طرح همچون هر پروژه عظیم، اثرات قابل توجهی در توسعه اشتغال کشور داشته و توانسته اشتغال مستقیم و غیر مستقیم برای ۱۶هزار نفر در رده‌های مختلف مهندسی و اجرا ایجاد کند. درکنار این شاخص ها، تاثیر مثبت بر اقلیم مناطق جنوبی و شرقی کشور، جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه سطحی و زیرزمینی، تاثیرات مثبت بر وضعیت اجتماعی مناطق فوق و جلوگیری از مهاجرت از جمله برجستگی‌های پروژه است که جای دارد به صورت مجزا به آن پرداخته شود.
ارسال نظر