چند خبر مهم و جنجالی از فولاد

ماجرای جنجالی هفته گذشته، ابلاغ شیوه‌نامه جدید تنظیم بازار فولاد و تبعات و حواشی آن بود که به سرعت به مسئله نخست بازار و صنعت فولاد کشور و همچنین بازار سرمایه تبدیل شد. حوادث مربوط به ابلاغ شیوه‌نامه دستوری تنظیم بازار فولاد توسط معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری را می‌توان از دو منظر بررسی کرد: در واقع ابلاغ این شیوه‌نامه و وقایع پس از آن دو بُعد خوب و بد داشت:

بُعد بد ابلاغ شیوه‌نامه جدید تنظیم بازار فولاد: بلافاصله پس از ابلاغ شیوه‌نامه توسط محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور، مشخص شد که در تدوین این شیوه‌نامه با کارشناسان، شرکت‌های بزرگ فولاد و تشکل‌های بخش خصوصی نظیر انجمن فولاد مشورت نشده است. شیوه‌نامه دارای ایرادهای اساسی بود و به سرعت با انتقاد مستدل کارشناسان صنعت فولاد و بازار سرمایه، مدیران شرکت‌های فولادی و انجمن فولاد روبه‌رو شد. انجمن فولاد در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری مخالفت خود با این شیوه‌نامه را به‌صورت مستدل و با نشان دادن ایرادهای این شیوه‌نامه ابرازکرد. اتاق بازرگانی تهران نیز در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری تأکید کرد که امضاهای طلایی، کاهش تولید و صادرات فولاد کشور، توزیع رانت معادل دو برابر بودجه یارانه نقدی و ریزش بازار سرمایه نتیجه شیوه‌نامه دستوری دولت برای بازار فولاد خواهد بود.

در ادامه ماجرا، محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور، وقتی ایرادات مستدل را شنید از بازنگری در شیوه‌نامه استقبال کرد. اما داریوش اسماعیلی معاون امور معادن و صنایع معدنی، شیوه‌نامه را با تفسیر شخصی خود همزمان با برگزاری جلسات تجدیدنظر در این شیوه‌نامه ابلاغ کرد. این شتاب عجیب اسماعیلی برای اجرای شیوه‌نامه (آن هم با تفسیر شخصی) بدتر از ابلاغ اولیه شیوه‌نامه بود: برخی حتی گمانه‌زنی کردند که داریوش اسماعیلی قصد دارد با اجرای شتاب‌زده شیوه‌نامه معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری را در عمل انجام شده قرار دهد و مانع از اصلاح شیوه‌نامه شود.

سیدرضا شهرستانی عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به یک نکته عجیب دیگر اشاره کرد. وی گفت: «نکته عجیب‌تر در این اقدام داریوش اسماعیلی برای تحت فشار قراردادن نهاوندیان این است که در شیوه نامه فعلی، مقرر شده که کل فروش داخلی کارخانجات فولادی باید در بورس کالا انجام شود اما اسماعیلی در نامه خود، عرضه کل تولید (شامل فروش داخلی و صادراتی) را قبل از جلسه اصلاحیه به تولیدکنندگان فولاد ابلاغ کرده است! به عبارت دیگر معاون معدنی وزارت صمت، حتی شیوه نامه فعلی را هم اجرا نکرده و صرفا تفسیر شخصی خود را از شرکت‌های فولادی مطالبه کرده است تا معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری را در شرایط عمل انجام شده قرار دهد».

در واقع، حتی شیوه‌نامه فعلی حجمی از تولید شرکت‌ها را برای صادرات درنظر می‌گیرد و خواستار این است که کل فروش داخلی شرکت‌ها در بورس کالا عرضه شود؛ اما معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت شرکت‌ها را مکلف به این کرده که کل تولیدات خود را در بورس کالا عرضه کنند و هیچ جایی برای صادرات فولاد درنظر نگرفته است! این موضوع بسیار تعجب‌برانگیز است و واقعاً دولت اگر می‌خواهد صنعت فولاد سیر توسعه خود را به درستی طی کند، باید فکری به حال آن کند. مدیریت ضعیف می‌تواند یک صنعت قوی را زمین بزند و این موضوعی است که نباید فراموش کرد.

بُعد خوب ماجرای شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد: این ماجرا، ابعاد مثبتی نیز داشت: کسی که شیوه‌نامه را ابلاغ کرده بود، یعنی محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور، خیلی زود از خود انعطاف نشان داد و با برگزاری جلسه‌ای در روز چهارشنبه ۵ آذر، فرآیند بازنگری در شیوه‌نامه را آغاز کرد. این حرکت مثبت نهاوندیان، واکنش مثبت بازار سرمایه را نیز در پی داشت و نمادهای فولادی به سرعت به خبر بازنگری در شیوه‌نامه، واکنش مثبت نشان دادند و صعودی شدند.

در ابتدای جلسه بازنگری در شیوه‌نامه، دکتر نهاوندیان صراحتاً تاکید کرد این شیوه‌نامه به هیچ عنوان به دنبال ایجاد رانت و امضای طلایی نیست و چنانچه در جلسات همفکری با بخش خصوصی به این نقطه برسیم که برخی مواد در این خصوص ابهام دارد، آن را اصلاح می‌کنیم. گفتنی است دکتر قالیباف، رئیس سازمان بورس نیز در این جلسه، بسیار صریح از منافع سهامداران شرکت‌های فولادی دفاع کرد و تاثیر این شیوه‌نامه بر بازار سرمایه را تشریح کرد.

با رویه‌ای که معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری از خود نشان داده است می‌توان امیدوار بود که شیوه‌نامه به نحوی اصلاح خواهد شد که بتواند مشکلات صنعت و بازار فولاد را حل کند و ضمن تأمین نیازهای داخلی کشور، زمینه‌ای را فراهم سازد تا فولاد مازاد بر نیاز داخلی، بدون دغدغه به بازارهای خارجی صادر شود. در واقع، باید امیدوار بود که با رویکرد مثبت نهاوندیان، هم ثبات در بازار داخلی فولاد و هم ارزآوری پایدار صنعت فولاد، تضمین شود.

بهترین نماد فولادی هفته

بهترین نماد فولادی بازار سهام در هفته گذشته را باید #فجر دانست. شنبه تا سه‌شنبه هفته گذشته نمادهای فولادی معاملات خوبی را تجربه نکردند و خبر شیوه‌نامه دستوری تنظیم بازار فولاد این نمادها را قرمزپوش کرد. با این حال، نماد فجر در هفته گذشته بازدهی مثبت ۴.۸ درصدی را به ثبت رساند و در بین نمادهای فولادی بیشترین بازدهی را داشت.

عرضه‌های فولادی بورس کالا در هفته‌ای که گذشت

در هفته‌ای که گذشت ۶۱ هزار و ۹۵۴ تن، انواع شمش و محصولات فولادی در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت.

ارزش کل معاملات فولاد در بورس کالا در هفته گذشته ۵۸۸ میلیارد تومان بود.

فولاد هرمزگان در هفته گذشته از محل فروش انواع محصولات خود در بورس کالا، درآمد ۲۰۱ میلیارد تومانی به‌دست آورد. از میان تمام شرکت‌های فولادی، بیشترین ارزش فروش محصولات در بورس کالا در هفته گذشته متعلق به فولاد هرمزگان بود.

گزارش مهم هفته

گزارش مهم هفته گذشته را انجمن جهانی فولاد منتشر کرد. تازه‌ترین گزارش انجمن جهانی فولاد حاکی از رشد ۱۲.۶ درصدی تولید فولاد خام ایران در ده ماهه نخست امسال میلادی نسبت به دور مشابه سال قبل و رشد ۲۷.۹ درصدی تولید فولاد خام ایران در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ نسبت به ماه اکتبر سال گذشته میلادی است.

آمارهای «وُرلد استیل» نشان می‌دهد که میزان تولید فولاد خام ایران در ماه اکتبر امسال میلادی، ۲۷.۹ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۶۶۰ هزار تن رسید. افزایش چشمگیر تولید فولاد خام ایران در ماه اکتبر مزمان با افزایش ۷ درصدی تولید فولاد خام جهان در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل صورت گرفته است.

همچنین، ایران طی دوره ۱۰ ماهه نخست سال ۲۰۲۰، ۲۳ میلیون و ۷۹۴ هزار تن فولاد خام تولید کرده که در مقایسه به رقم مدت مشابه سال گذشته میلادی (۲۱ میلیون و ۱۲۹ هزار تن)، رشد ۱۲.۶ درصدی را نشان می‌دهد.

از بین کشورهای عمده تولیدکننده فولاد، تنها تولید فولاد خام ایران، چین و ترکیه در میانه بحران کرونا، صعودی بوده است که از میان این سه کشور نیز در ده ماهه نخست سال ۲۰۲۰، بیشترین رشد تولید فولاد خام متعلق به ایران بوده است.

از نکات مهم گزارش انجمن جهانی فولاد این است که تولید فولاد خام چین (بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیا) در ماه اکتبر امسال با رشد ۱۲.۷ درصدی نسبت به ماه مشابه سال گذشته به ۹۲.۲ میلیون تن رسیده است. میزان رشد تولید فولاد خام چین در ۱۰ ماه نخست امسال، ۵.۵ درصد بوده است.

تولید فولاد خام ژاپن در ماه اکتبر کاهش ۱۱.۷ درصدی و تولید فولاد خام کره جنوبی کاهش ۱.۸ درصدی را نسبت به ماه مشابه سال قبل تجربه کرده است. تولید فولاد خام هند نیز در ماه اکتبر، ۰.۹ درصد افزایش یافته است.

تولید فولاد خام اتحادیه اروپا در ماه اکتبر ۵.۶ درصد و تولید فولاد خام امریکا ۱۵.۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافته است.

تولید فولاد خام ترکیه در ماه اکتبر ۱۹.۴ درصد افزایش یافته و در مجموع ده ماهه نخست امسال، تولید فولاد خام این کشور نسبت به دوره مشابه سال قبل میلادی، ۴.۲ درصد افزایش یافته است.