بومی‌سازی، کیف پولی برای زنجیره فولاد

در سال‌های پساتحریم مهندسان و متخصصان ایرانی نشان دادند که دانش و قدرت کافی برای شکستن تحریم‌ها را در چنته داشتند و پیش‌تر از آن دریغ می‌کردند، اما با اعمال تحریم‌ها و تحت فشار قرار گرفتن کشور از لحاظ اقتصادی و سیاسی صنعتگران را بر آن داشته که برای حفظ صنعت، تامین نیازهای وارداتی و کاهش وابستگی ارزی وارد حریم بومی‌سازی و داخلی‌سازی شوند و با بررسی اجمالی صنایع مختلف متوجه موفقیت آن‌ها در بحث‌های مورد نظر می‌شویم. در این میان صنعت فولاد نیز توانسته از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را کند و در راستای رشد اقتصاد کشور و همچنین بی‌نیازی فولادی‌ها به تامین‌کنندگان خارجی، رکوردهای قابل توجهی را در حوزه بومی‌سازی به ثبت برساند.

سال ۱۳۹۹ که سال جهش تولید نام‌گذاری شده بود، شرکت‌های عظیم فولادی توانستند علی‌رغم تحریم‌های شدیدی که بر این صنعت اعمال شد بر مشکلات موجود فایق آیند و با تکیه بر دانش مهندسان مجرب داخلی بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارند. در سال ۱۳۹۸ ایران بعد از ایالت متحده آمریکا دومین کشور واردکننده فولاد بود این در حالی است که اکنون در جایگاه دهمین کشور صادرکننده فولاد در جهان قرار گرفته است. طی سال‌های اخیر بومی‌سازی حداقل هشت فناوری در صنعت فولاد انجام شده که بیش از ۲۳ هزار قطعه در این صنعت داخلی‌سازی شده و در سال گذشته چیزی بالغ بر ۶۰۰ میلیون دلار قطعه و تجهیز بومی‌سازی شده است.

جهش شرکت‌های فولادی در بومی‌سازی

تولید الکترود گرافیتی، فناوری ساخت تبدیل کک سوزنی، فناوری ساخت کوره ذوب القایی، فعال‌سازی دستگاه‌های گیربکس، بومی‌سازی زنجیره مصرف‌کننده قطعات یراق‌آلات و پیچ و مهره، تولید نسوزها و تکنولوژی احیای لجن آهن اسفنجی ازجمله مواردی است که شرکت‌های فولادی در بخش بومی‌سازی به آن‌ها دست یافته‌اند. طی دو سال اخیر در راستای رشد داخلی‌سازی قطعات و تجهیزات با کمک و نظارت ایمیدرو به عنوان یک سازمان توسعه‌ای، سامانه بومی‌سازی زنجیره آهن و فولاد راه‌اندازی شد که در صنعت فولاد کار بزرگی به حساب می‌آید.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان یکی از چند شرکت بزرگ فولادی کشور به شمار می‌آید که فعالیت‌های درخشان آن محدود به دوران پساتحریم نمی‌شود و با ساخت قطعات مورد نیاز خود جهت برآورده ساختن نیاز خطوط تولید و گسترش تکنولوژی قدرت خود را به رخ صنایع مختلف کشیده است. در این بین این شرکت نام آشنا در سال گذشته توانست با بومی‌سازی قطعات و مواد مختلف حدود دو هزار و ۶۱۶ میلیارد تومان را صرفه‌جویی کند که در شرایط فعلی اقتصادی کشور رقم قابل توجهی است. فولاد مبارکه اصفهان طی ۲۰ سال گذشته در حوزه‌های مهندسی معکوس، برنامه‌ریزی ساخت و کنترل کیفیت ساخت قطعات یدکی گام‌های مثبتی برداشته است تا موارد نام برده پیش‌زمینه‌ای در جهت ورود به عرصه داخلی‌سازی و بومی‌سازی مایحتاج خود و سایر صنایع فلزی کشور باشد.

گذر از موانع ادامه دارد

فولاد سنگان نام شرکت فولادی دیگری است که در شرق کشور با عملکرد درخشان خود در حوزه‌های بومی‌سازی و تولید همچون نگینی می‌درخشد. این شرکت در سال گذشته توانست با ساخت ۵۰ قطعه در صف نام‌آوران بومی‌سازان قرار گیرد و با اعتماد به متخصصان داخلی رویکردی اساسی را در این حوزه به عرصه نمایش بگذارد. ساخت پاروهای میکسر، ممبران‌های فیلتر پرس، سیلندر جک هیدرولیک و یاتاقان بابیتی فن‌های پروسس ازجمله قطعات و تجهیزاتی اسن که توسط مندسان فولاد سنگان ساخته شده است.

فولاد مردان ایرانی در سال جهش تولید نشان دادند که تحریم را می‌توانند به یک میدان تولید تبدیل کنند و در سال ۱۴۰۰ نیز با مانع‌زدایی‌ها و گذر از موانع احتمالی مسیر داخلی‌سازی و کاهش وابستگی به خارج از مرزها را به حداقل برسانند. بررسی آمار تولید و فروش محصولات شرکت‌های فولادی در ماه ابتدایی سال جاری حاکی از برداشتن گامی محکم برای رشد و پیشرفت هرچه بیشتر در این صنعت بود. در سال گذشته ۳۱ میلیون تن آهن اسفنجی، ۴۶ میلیون تن گندله سنگ آهن، ۵۰ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن و ۱۰۴ میلیون تن سنگ آهن تولید شد که یک رکورد بی‌نظیر برای صنعت فولاد به حساب می‌آید و طرح ایجاد ظرفیت ۵۵ میلیون تنی فولاد برای چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ تبیین شده است که با ادامه همین روند دستیابی به آن دور از انتظار نخواهد بود.

مقوله بومی و داخلی‌سازی علاوه بر رشد صنعت و اقتصاد و همچنین ذخیره میزان زیادی ارز در کشور در بخش‌هایی همچون اشتغالزایی و به کارگیری نیروهای بومی هر منطقه نیز حرفی برای گفتن دارد. در سال‌های اخیر شرکت‌های فولادی با راه‌اندازی خطوط جدید تولید و تحقق اهداف خود در زمینه تولید توانستند برای تعداد زیادی نیروی انسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد کنند که با حمایت‌های بیشتر دولت قطعا این روند می‌تواند با سرعت بیشتری ادامه‌دار باشد.