دولت سیزدهم برای معادن افغانستان چه نقشه‌ای دارد؟

رضا دستجردی؛ عضو هیات علمی دانشگاه و عضو هیات مدیره شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران: بی‌تردید یکی از دغدغه‌های هر کشور خصوصا در بعد امنیت ملی تغییر و دگرگونی نظامات سیاسی در مرزهای پیرامونی آن است. ایران بزرگ اسلامی در حوزه‌های ژئوپلتیک پیرامونی خویش شامل حوزه آسیای مرکزی، حوزه قفقاز، حوزه غرب، حوزه خلیج‌فارس و حوزه فلات مرکزی(افغانستان و پاکستان)با فرصتها و تهدیدات قابل توجهی روبه‌روست و در واقع بعد از فلسطین اشغالی دومین کشور جهان از نظر وجود مناقشات مرزیست!

بررسی و تامل تحولات اخیر در کشور مسلمان و همسایه ما، افغانستان، که در چند دهه گذشته دو ابرقدرت بزرگ شرق و غرب را به زانو درآورده است! ( شوروی بعد از سال‌ها هزینه با مقاومت مردمی با خفت خارج شد و ایالات متحده و هم‌پیمانان غربی هم با صرف نزدیک به دوهزار و پانصد میلیارد دلار! با خفت گریخت..‌.! ) بسیار مهم و حیاتی است.

افعانستان بنا به آمارهای متعدد نخستین کشور تولیدکننده تریاک و اضافات مخدره آن است و ایران شاهراه اصلی انتقال آن به سایر کشورهای جهان، از این رهگذر ما در حوزه تامین امنیت مرزهای شرقی سالانه صدها میلیون دلار هزینه کرده و صدها نفر از جوانان این مرز و بوم جان گرانقدر خویش را در دفاع از مرزها نثار می‌کنند! ، جمع زیادی نیز درگیر اعتیاد و تبعات خانمانسوز آن! سیل آوارگان نیز سالانه هزینه‌های بسیار گزافی را بر کشور ما تحمیل کرده است و از این رهگذر صدها معضل فرهنگی و امنیتی و اجتماعی گریبانگیرمان شده است و اما فروپاشی زودهنگام و حیرت آور نظام سیاسی حاکم به اعتقاد بسیاری از آگاهان و کارشناسان زنگ خطر جدی برای صلح و ثبات و امنیت مرزهای شرقی ما به شمار میرفت که چون گذشته با درایت و دوراندیشی و رهبری بی‌نظیر و حکیمانه و داهیانه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، دور بر علیه بدخواهان برگردانده شد.

به باور بسیاری جمهوری اسلامی ایران در دوره بیست ساله حضور ایالات متحده و شرکای غربی در افغانستان از پای ننشسته و در تعاملی موثر و سازنده رهبران این گروه سرسخت و بنیادگرا را نسبت به واقعیتهای جهان امروز و لزوم تعامل بیشتر را برای ساخت کشوری آباد و دور از جنگ و فقر و ماتم روشن ساخته است به نحوی که امروز جهان با بهت و حیرت نظاره گر همراهی و همکاری این گروه غالب با جمهوری اسلامی ایران و شیعیان و سایر اقشار مردمی و جهادی در افغانستان شده است! در این میان بررسی ریشه‌های تفوق طالبان و شکست ارتش‌های بزرگ جهانی در مقابله با این گروه، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. به تحقیق فقر و بی‌عدالتی و ظلم و بیکاری و عدم توسعه یافتگی این کشور غنی از جمله دلایل و عوامل سیه روزی مردم مظلوم افغانستان می‌باشد. این در حالیست که بر اساس گزارش و آمار وزارت معادن و پترولیم افغانستان ارزش ذخایر معادن این کشور سه هزار میلیارد دلار تخمین زده شده است…!

این وزارت تایید کرده است، تا کنون بیش از ۱۴۰۰ منطقه معدنی افغانستان شناسایی گردیده است!

این کشور پهناور دارای ذخایر زیر زمینی از جمله مس، لیتیوم، آهن، طلا، نیوبیوم و کبالت می‌باشد که با استخراج این معادن؛ افغانستان به یکی از قوی‌ترین کشورهای صادرکننده مواد معدنی در جهان تبدیل خواهد شد!

براساس گزارش روزنامه نیویورک تایمز، درحال‌حاضر کشور بولیوی بزرگترین کشور صادرکننده در بخش ” لیتیوم” در جهان است در صورت که ذخایر لیتیوم افغانستان برابر با لیتیوم کشور بولیوی است.

لیتیوم فلزی است که در بخش‌های باتری‌های قابل شارژ مانند باتری‌های تلفن، کامپیوتر، باتری‌های موتر و وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود.

وزارت دفاع امریکا اعلام کرده است، معادن لیتیوم افغانستان آن قدر زیاد است که می‌توان با ذخایر نفتی پادشاهی عربی سعودی مقایسه کرد!

براساس اطلاعات وزارت معادن و پترولیم افغانستان؛ معدن حاجی گک در ولایت بامیان در مرکز این کشور با ذخیره دو میلیارد تٌن، معدن مس در ولایت لوگر در جنوب افغانستان و معادن ذغال سنگ در مناطق مرکزی و شمالی افغانستان، معادن طلا در شمال، غرب و جنوب، لیتیم و بریلیم در ولایت غزنی در جنوب افغانستان، اورانیم در ولایت هلمند، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در ولایت‌های شمال و غرب این کشور و پنج حوزه نفت و گاز در سراسری این کشور شناسایی شده است! در این ارتباط ذکر و تاکید به این نکته ضروریست که سهم معدن از اشتغال مستقیم جهانی ۳۰میلیون نفر است. این بخش از حوزه‌هایی است که باعث اشتغال پایدار متوازن و افراد بومی می‌شود. متوسط ضریب اشتغال غیرمستقیم بخش معدن در جهان، ۷ نفر است و از میان حوزه‌های کشاورزی، آموزش، گردشگری و بانکداری بیشترین اشتغال غیرمستقیم را ایجاد می‌کند. سهم معدن از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم جهانی حدود ۲/ ۵ درصد است (۲۰۰میلیون نفر)

در این راستا ممالک زیادی از جمله چین و امریکا و روسیه تلاشهای زیادی را برای بهره‌مندی بیشتر از این خوان گسترده نموده‌اند. ولی جمهوری اسلامی ایران به دلایل متعدد از جمله همسایگی، قرابتهای بالای فرهنگی و زبانی، نزدیکی به دریا و تجارب ارزنده تخصصی در بخش معدن و صنایع معدنی، درک و همکاری و تعامل نیروهای مسلط و پیروز با تدابیر مسولان ارشد کشور از گذشته، در این زمینه نیز دست بالا را نسبت به سایر رقبا داراست. تجربه‌های ارزشمند کشور در حوزه معدن سرمایه عظیمی برای دو کشور دوست و مسلمان و همسایه به شمار میرود، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و در راس آن سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی در کنار سایر نهاده و سازمان‌ها و بخشهای فعال دولتی و خصوصی این بخش میتوانند با ارائه تجارب ارزشمند خویش برای دستیابی مردم افغانستان به این ثروت عظیم و ایجاد اشتغال قابل توجه به یکی از وظایف بزرگ تاریخی، اخلاقی و شرعی خویش عمل نموده و در کنار تحکیم روابط دیرینه، نسبت به تامین و ارتقای امنیت مرزهای شرقی نیز جامه عمل بپوشاند. بی‌تردید این رویکرد مورد اهتمام جهانیان نیز خواهد بود و گامی در راستای تحقق ارزشهای والای انقلاب شکوهمند اسلامی.