نفت از بحران خارج می شود؟

قیمت‌های نفت پس از تجربه یک سقوط تاریخی، بار دیگر در حال افزایش است. روز دوشنبه، قیمت‌های جهانی نفت برای نخستین بار در بیش از یک ماه، به بالاتر از ۳۰ دلار رسید. نفت خام متوسط غرب تگزاس با افزایش ۱۳ درصدی، برای اولین بار پس از هشتم آوریل به ۳۳ دلار رسید. هر بشکه نفت خام برنت نیز با صعود ۱۰ درصدی به ۳۵ دلار رسید.

این افزایش، اگر چه ناچیز بود، اما جان تازه‌ای به بازار‌های بحران‌زده نفت داد. ماه گذشته، در میانه بحران کرونا، قیمت‌های برخی انواع نفت آمریکا در اتفاقی تاریخی که بازتاب زیادی داشت، به زیر صفر رسید.

کارشناسان حوزه نفت معتقدند که افزایش قیمت‌های نفت در روز دوشنبه، اتفاق مهمی برای نفت خام متوسط غرب تگزاس و نفت برنت بود. چرا که قیمت‌های این دو نوع نفت در یک ماه گذشته تحت فشار شدیدی بودند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که قویا دنبال بالا بردن قیمت‌های نفت است، به سرعت از افزایش قیمت‌ها استقبال کرد و در توئیتی نوشت: «نفت (انرژی) بازگشت.»

دو دلیل افزایش قیمت‌ها

اگر چه انتشار گزارش‌هایی درباره احتمال کشف واکسن کرونا به افزایش قیمت‌های نفت کمک کرد. اما کارشناسان حوزه انرژی عموما دو دلیل برای افزایش قیمت‌های نفت نام می‌برند. دلیل اول، رفع تدریجی محدودیت‌های اعمال شده برای مقابله با بیماری کرونا و دلیل دوم، کاهش تولید نفت کشور‌ها است.

اکثر کشور‌های جهان برای مقابله با بیماری کرونا (کووید-۱۹) محدودیت‌های گسترده‌ای اعمال کردند. فعالیت‌های اقتصادی عملا متوقف یا محدود شد. در نتیجه کاهش فعالیت‌های اقتصادی، تقاضای جهانی برای نفت نیز به شکل قابل توجهی پایین آمد. بدین ترتیب، توازن عرضه و تقاضا مختل شد.

در چنین شرایطی، جنگ بهای نفت میان عربستان و روسیه شروع شد و قیمت‌های نفت را بیش از پیش پایین آورد. ترامپ که با چشم انداز ورشکستگی صنعت نفت و گاز آمریکا و به تبع آن بیکار شدن کارگران آمریکایی مواجه شده بود، عربستان و روسیه را برای پایان دادن به جنگ بهای نفت تحت فشار قرار داد. عربستان و روسیه در کنار سایر کشور‌ها در قالب گروه اوپک پلاس توافق کاهش تولید جدیدی امضا کردند که به موجب آن، کشور‌های این گروه حدودا ۱۰ میلیون بشکه از تولید خود را کاهش می‌دهند. امضای این توافق روی قیمت‌های نفت، تاثیر فوری چندانی نگذاشت. به عبارت دیگر، به افزایش فوری قیمت‌ها منجر نشد. اما چند هفته بعد از امضای این توافق، حالا اثرات آن آشکار شده است. کارشناسان می‌گویند کاهش تولید نفت به برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا کمک می‌کند.

عربستان علاوه بر سهمیه‌اش در توافق کاهش تولید اوپک پلاس، حدود یک میلیون بشکه دیگر از تولیدات روزانه‌اش کم کرد. تولید نفت عربستان به حدود ۷.۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. علاوه بر این، اخیرا عربستان و کویت تولید نفت از یک میدان مشترک مرزی (الخفجی) را از ماه ژوئن به مدت یک ماه متوقف کردند.

افزون بر کاهش تولید، بازگشایی فعالیت‌های اقتصادی نیز به افزایش قیمت‌های نفت کمک می‌کند. برخی استان‌های کانادا، محدودیت‌های اعمال شده بر مسافرت را برداشته و به کسب‌وکار‌های بیشتری اجازه از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی داده اند. برخی ایالت‌های آمریکا عملا به وضعیت قبل از کرونا بازگشته اند. همچنین، در چین نیز محدودیت‌ها در حال کمتر شدن است. کشور‌های اروپایی نیز در حال کمتر کردن محدودیت‌ها هستند. همزمان با رفع محدودیت‌ها، تقاضا برای نفت رشد کرده است. به گفته کارشناسان نفت، تقاضای چین برای واردات نفت تقریبا به سطح قبل از شیوع کرونا رسیده که این امر در بهبود وضعیت نفت نقش مهمی داشته است. البته، قیمت‌های نفت هنوز به سطح مورد نظر بسیاری از بازیگران نرسیده، اما روند افزایش تدریجی قیمت‌ها، امید‌ها درباره آغاز خروج نفت از بحران را دوباره زنده کرد.