آیا دولت بنزین عیدانه می‌دهد؟
وزیر وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تازگی قول داده که سهمیه سوخت سفر برای نوروز را به دولت بدهد و آن را پیگیری کند.
گسترش‌نیوز: تنها کمتر از ۳ ماه تا پایان سال ۹۸ و آغاز تعطیلات نوروزی که مهم‌ترین رخداد گردشگری در ایران به شمار می‌آید، باقی است، اما هنوز تکلیف صنعت گردشگری با افزایش نرخ و سهمیه‌بندی بنزین روشن نشده است. وزیر وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تازگی قول داده که سهمیه سوخت سفر برای نوروز را به دولت بدهد و آن را پیگیری کند.
تا زمانی که حرف از گردشگری خارجی و سفر به کشورهای دیگر آن هم از طریق هوایی و نه زمینی است، شاید بنزین آنقدرها سهمی در گردشگری نداشته باشد اما وقتی پای گردشگری داخلی آن هم در ایران در میان باشد، نمی‌توان از پیوندی ناگسستنی میان گردشگری داخلی و بنزین چشم پوشید.
بنزینی که گران شدن و سهیمه‌بندیش نه تنها حمل‌ونقل تورهای داخلی را با چالش مواجه می‌کند بلکه سفرهای شخصی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سفرهایی که بخش قابل توجهی از سفرهای ایرانیان را به خود اختصاص می‌دهد.
از زمانی که انسان خودرو را جایگزین اسب و قاطر کرد و از آن برای طی کردن مسافت‌های طولانی سود جست، آن خودروها جزو لاینفک زندگی بشری شدند و صنعتی را تحت عنوان صنعت حمل‌ونقل پدید آوردند. صنعتی که تحت تاثیر مستقیم یک فاکتور قرار دارد؛ سوخت.
بنزین که یکی از فاکتورهای مهم حمل‌ونقل را شکل می‌دهد، یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر صنعت گردشگری است. صنعتی که حیاتش در گرو حمل‌ونقل مسافران است. کارشناسان اقتصادی، صنعت گردشگری را فرآیندی تعریف می‌کنند که با مسافرت شروع می‌شود و با اقدامات گردشگران قبل، هنگام و بعد از سفر که نتیجه آن کلید خوردن یک سفر جدید برای یک تجربه گردشگری دیگر است، خاتمه پیدا می‌کند.
مسافرت اما تنها از طریق صنعت حمل‌ونقل رخ می‌دهد که جزوی از الزامات آن است. شاید در شیوه‌های نوین گردشگری، گردشگری الکترونیک که با استفاده از ابزارهای جدید و فناوری‌های جدید و بدون تغییر مکان مسافران تجربه جدیدی را در اختیار آنان قرار می‌دهد نیز نوعی از گردشگری به حساب‌اید ولی در هر حال گردشگری بدون تغییر در بُعد مکان بی‌معنا است، حتی اگر این گردشگری مجازی و غیرواقعی باشد.
تغییر مکان اما تنها از طریق حمل‌ونقل صورت می‌گیرد. صنعتی که به سوخت وابسته است. تغییر در نرخ یا کاهش عرضه این ماده حیاتی برای صنعت حمل‌ونقل می‌تواند تاثیر مستقیمی بر صنعت وابسته به آن یعنی گردشگری بگذارد. برای درک و تحلیل این تاثیر هوش زیادی لازم نیست.
اگر بنزین گران یا سهمیه‌بندی شود، حمل‌ونقل گران می‌شود و ما به ازای آن صنعت گردشگری که وابستگی بسیاری به حمل‌ونقل دارد و بهتر باید گفت بدون آن فلج می‌شود نیز با افزایش نرخ روبه‌رو خواهد شد.
گران‌تر شدن گردشگری البته تنها متاثر از افزایش نرخ حمل‌ونقل نیست بلکه افزایش نرخ بنزین و حمل‌ونقل بر افزایش نرخ اقلام خوراکی، خدمات گردشگری، کرایه اتاق هتل و… تاثیرگذار است. اما اگر گرانی گردشگری داخلی با افزایش تورم در سایر سطوح اقتصادی جامعه همراه باشد، این صنعت با چه وضعیتی مواجه می‌شود؟
پاسخ این سوال روشن است. برای مردمی که روز به روز با کاهش توان مالی روبه‌رو هستند، گردشگری به‌تدریج از لیست الزامات زندگی خارج می‌شود و به لیست اقدامات لوکس اضافه می‌شود. این اتفاق تنها در ایران رخ نمی‌دهد اما آنچه این رخداد را در ایران مهم‌تر می‌کند، این است که گردشگری داخلی در ایران بیشتر به سفرهای شخصی، با خودروهای شخصی، بیشتر به استان‌های شمالی و در زمان‌های خاص به خصوص در تعطیلات عید محدود می‌شود.
براساس آماری رسمی که مسئولان گردشگری اعلام کرده‌اند، مازندران سالانه میزبان بیش از ۵۰ میلیون نفر شب مسافر و گردشگر است ولی بیش از ۷۰ درصد این گردشگران با خودروهای شخصی خویش و تحمل ساعت‌ها ترافیک سنگین و خستگی ناشی از آن وارد مازندران می‌شوند اما به هیچ عنوان علاقه‌ای به استفاده از تورهای چند روزه با بسته کامل که شامل حمل‌ونقل، اقامت، برنامه‌های تفریحی و بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی و جاذبه‌های طبیعی می‌شود، ندارند.
همچنین به گفته مسئولان مازندران، این استان تنها در نوروز ۹۷ میزبان ۱۷ میلیون نفر شب گردشگر بود که بیشتر آنان بدون برنامه‌ریزی قبلی و حتی تدارک لازم وارد این استان شدند. نتیجه این نحوه سفر را می‌توان با اتراق این گردشگران در کوی و برزن و حاشیه خیابان‌ها و میادین یا پارک‌ها و همچنین مدرسه خوابی و بیتوته در اماکن متبرکه و بقاع امامزادگان مشاهده کرد که براساس تعریف جهانی گردشگری این نوع از سفرها گردشگری به حساب نمی‌آیند و این صنعت را رونق نمی‌بخشند.
اما شاید بهتر باشد در این شیوه رایج گردشگری در ایران به این نکته توجه کرد و آن این‌که گردشگری داخلی در ایران به نسبت میانگین درآمد خانواده‌های ایرانی گران است و همین امر آنها را به سمت سفرهای شخصی می‌کشاند. البته نمی‌توان از کم رنگ بودن فرهنگ گردشگری با تور چشم‌پوشی کرد.
با وجود همه اینها اما گردشگری داخلی متکی بر سفرهای شخصی در ایران با سهمیه‌بندی و گرانی بنزین با تاثیرات منفی مواجه خواهد شد. همان طور که در سال ۸۶ با آغاز نخستین دوره سهمیه‌بندی بنزین در دولت محمود احمدی‌نژاد، جیره‌بندی بنزین بر گردشگری در ایران تاثیرات خود را گذاشت.
آن زمان اسفندیار رحیم مشایی، معاون وقت رئیس‌جمهوری اسلامی و رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد که «سهمیه‌بندی بنزین در کاهش گردشگری در ایران تاثیر داشته است و دولت طرح اختصاص سهمیه بنزین برای ۲ بار مسافرت مردم را در دست بررسی دارد.»
آن زمان گرچه چون امروز بنزین با نرخ آزاد ارائه نمی‌شد، مسئولان تعیین نرخ دوم و آزاد را به عنوان راهکاری برای حل این مشکل در نظر گرفتند، اما امروز با وجود ۲ نرخی بودن نرخ بنزین، تصمیم سهمیه‌بندی و افزایش نرخ بنزین تاثیرات مخرب خود را بر گردشگری گذاشته است.
هرچند در همان روز اول اعلام تصمیم گرانی بنزین دست‌اندرکاران امر تورگردانی با سهمیه‌بندی شدن بنزین، بدون اعلام قطعی قبلی، غافلگیر شدند و بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل از ارائه خدمات به آنها سر باز زدند اما با گذشت چند ماه از این ماجرا دست‌اندرکاران صنعت گردشگری می‌گویند که هنوز تکلیف صنعت گردشگری با افزایش نرخ و سهمیه‌بندی بنزین روشن نشده است.
این در حالی است که تا مهم‌ترین زمان برای سفر در ایران کمتر از ۳ ماه فرصت باقی است و هنوز خبری از سهمیه نوروزی بنزین برای سفرهای نوروزی نیست. تنها علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده که «حتما پیشنهاد اختصاص سهمیه سوخت ویژه سفر را به دولت و به خصوص وزرای نفت و کشور خواهیم داد و بسیار امید داریم تا این سهمیه اختصاص یابد.» او گفته: «ستادی در وزارت کشور برای موارد خاص اختصاص سهمیه سوخت ایجاد شده است که ما حتما با قرارگیری در ایام نزدیک به نوروز، پیشنهاد سهمیه سوخت نوروزی را به این ستاد خواهیم داد.»
قول وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره سهمیه بنزین سفرهای نوروزی مردم در حالی است که گردشگری در این مدت از تصمیمات ناگهانی و بدون پیوست گردشگری مسئولان بسیار متضرر شده است و از سوی دیگر نیز مردم که موثرترین عامل در رونق بخشی گردشگری داخلی هستند بیش از گذشته با مشکلات اقتصادی دست‌به‌گریبانند.
حالا باید دید که آیا نوروز ۹۹ که بهترین زمان برای سفر و رونق گردشگری در ایران است با چه حجمی از سفرهای نوروزی مردم مواجه خواهد شد؟
منبع: ابتکار
ارسال نظر