صنعت نمایشگاهی ایران از خیال تا واقعیت

تقریبا نزدیک به ۱۰ ماه از شیوع ویروس کرونا در دنیا می‌گذرد و فراز و فرودهای آن تمام مردم دنیا را با چالش مواجه کرده و تقریبا خسته و شاید نا امید! ولی در میان این کارزار وضعیت اقتصادی و معیشتی ما در ایران و تحریم‌های ظالمانه شرایط را سخت تر کرده است.

اگرچه شاید پایان انتخابات امریکا و روی کار آمدن رئیس‌جمهوری شاید منطقی تر تا حدودی برای فعالان اقتصادی بارقه‌ای از امید ایجاد کرده است (اگرچه تجربه نشان داده ما باید به خود وتوان داخلی خودمان متکی باشیم تا چشم به گشایش از خارج) تمامی این موارد در ذهنم به‌صورت گذرا مرور می‌شوند. شاید این اوقات فراغت و بیکاری برای من یک حسن داشت و آن اینکه به مطالعه بیشتر در رابطه با صنعت نمایشگاهی بپردازم. (راستی یک نکته مهم اینکه ما رفرنس و کتاب‌های متعدد ومتنوعی در این زمینه نداریم. جز چند کتاب از جناب آقای دکتر مدرس و جناب مهندس میرظفرجویان و ترجمه‌های خانم شریفی و نمایشگاه مشهد که الحق تنها سایت نمایشگاهی در کشور است که به مقوله آموزش از دیرباز توجه ویژه داشته است).

بحران کرونا نواقص موجود در صنعت نمایشگاهی ما را کاملا برملا و عیار شرکت‌های توانمند را نیز در این شرایط به راحتی مشخص کرد. از همان ابتدای شروع بحران تازه فعالان صنعت نمایشگاه متوجه شدند هنوز به عنوان یک فعالیت تاثیرگذار شناخته نشده‌اند. همه جا سخن از کمک‌های حمایتی از صنایع و فعالیت هایی بود که از این شرایط لطمه خوردند ولی دریغ از یک نام از فعالیت‌های نمایشگاهی! واقعا کجای مسیر اشتباه طی شده که این صنعت تاثیرگذار هنوز هم جایی در گروه‌های شغلی ندارد؟ موضوع وقتی جالب تر می‌شود که حتی اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی و شاید نزدیک‌ترین بخش به فعالیت‌های نمایشگاهی هنوز هم در بخش فعالیت‌های شغلی برای صدور و یا تمدید کارت بازرگانی بخشی را برای فعالیت‌های نمایشگاهی پیش‌بینی نکرده است.

بیاید منطقی و به بدور از هرگونه تعصب در رابطه با فعالیت‌های نمایشگاهی در ایران صحبت کنیم. درحال‌حاضر قریب به ۳۱ سایت نمایشگاهی از نوع بین‌المللی داریم. البته بعضی استان‌ها پا را فراتر گذاشته و دارای ۲ سایت نمایشگاهی هستند که بدون احتساب آنها ما در ۳۱ استان سایت نمایشگاه داریم و همه هم بین‌المللی؟!  

همین موضع خود نشان دهنده این است که از اول هیچ نظارت و یا عزمی برای حرکت در مسیر حرفه ای این صنعت وجود نداشته و شخصا هنوز نمیدانم که چه ارگان و یا سازمانی مسئول مستقیم فعالیت‌های نمایشگاهی است. وزارت صمت، سازمان توسعه تجارت، نمایشگاه بین‌المللی ایران، کارگروه‌های توسعه صادرات، استان داری ها، فرمانداری ها، و....

با یک نگاه ساده به تقویم نمایشگاه‌ها در ایران به چند عنوان نان و آب دار بر می‌خوریم که گل سر سبد همه آنها نمایشگاه مبلمان است که اگر بگوییم حیات صنعت نمایشگاهی کشور به برگزاری این نمایشگاه وابسته است حرف گزافی نیست! نمایشگاهی که خیلی را تبدیل به مجری نمایشگاهی کرد و کار بجایی کشید که برگزاری ۲ بار در سال در بعضی استان‌ها نیز برگزارکنندگان را راضی نکرد و عناوینی مثل نمایشگاه‌های جهیزیه عروس، خانه مدرن نیز از دل این برگزاری‌ها متولد شد و در سایت ها، پارکها، پادگان‌ها شهرستان‌ها و روستاها در حال برگزاری است و البته همه به‌صورت تخصصی و در بعضی مواقع بین‌المللی!

در کنار همه معضلات موجود هنوز علیرغم فعالیت‌های چندین ساله انجمن‌های تخصصی نمایشگاهی در ایران هیچ قانون مدونی برای نحوه برگزاری وجود ندارد و هر سایت به‌صورت جزیره ایی و سلیقه ایی عمل می‌کند.

هنوز گرید بندی و تایید صلاحیت مجریان در حد حرف و دستورالعمل باقی مانده است هیچ دستور العملی برای تعیین قیمت برای واگذاری عناوین نمایشگاهی وجود ندارد و تناقضات زیاد در کشور وجود دارد. هنوز یک تقویم مناسب و منطقه‌ای برای برگزاری نمایشگاه‌ها وجود ندارد و بعضا شاهد برگزاری یک عنوان مشابه به‌صورت همزمان در چند استان هستیم.

بنظرم نقطه اصلی مشکل در صنعت نمایشگاهی همین جاست که موضوعات تخصصی از جمله آموزش برگزاری تخصصی، توجه به مبحث بازدیدکنندگان، ثبت اطلاعات بازدیدکنندگان، پیگیری‌های بعدی و ارائه گزارش و بیلان اقتصادی و تاثیرگذاری برگزاری یک رویداد تخصصی در منطقه برگزاری اصلا جایگاهی در برگزاری‌های نمایشگاه در کشور ما ندارند.

آیا هیچ گزارش مالی قابل اتکا در مورد فعالیت‌های نمایشگاهی در ایران و تاثیرات اقتصادی آن وجود دارد؟!

بدون شک با توجه به تغییرات پیش رو و شاید برگشت امریکا به برجام دوباره روزنه جدیدی برای توسعه فعالیت‌های نمایشگاهی کشور عزیزمان ایران فراهم شود و این بار باید با دست پر و با قدرت بیشتر به سمت بین‌المللی شدن و جذب شرکت‌های بزرگ در نمایشگاه‌های تخصصی خود باشیم.

کشور ما به لطف وجود منابع عظیم خدادادی نفت، گاز، معادن و طبیعت چهار فصل یک پکیج بی‌نظیر را در اختیار همه قرار داده است، مطمئن هستم صنعت نمایشگاهی این دوران سخت را پشت سر خواهد گذاشت و دوران روشن تر و جدیدی را پیش روی خود خواهد دید.

 اما یک نکته را نباید فراموش کنیم که دیگر نگاه سنتی و حرکت بر مدار گذشته امکان‌پذیر نخواهد بود و صنعت نمایشگاهی باید خود را با شرایط جدید و نگاه جدی تر به فضای مجازی در کنار برگزاری‌های فیزیکی و استفاده بهینه از این فضا سازگار کند.

 الان وقت آن فرا رسیده که با توجه به شرایط پیش آمده فعالان حرفه‌ای این صنعت تاثیرگذار بدور از هرگونه حس رقابت برای یک خانه تکانی و پوست اندازی در این صنعت وارد شوند و از حضور وزیر جدید صمت نیز نهایت استفاده را ببرند.

به واسطه شناختی که از جناب آقای مهندس رزم حسینی وزیر جدید صمت دارم تسلط و آشنایی نزدیک ایشان با صنعت نمایشگاهی می‌تواند راهگشای خیلی از معضلات باشد و راه را برای ورود صنعت نمایشگاهی به یک دوران طلایی هموار سازند.

امیدوارم آقای رزم حسینی وزیر محترم صمت با توجه به شناخت این صنعت با ورود جدی به این موضوع به این صنعت پویا وتاثیرگذار و محرک جان دوباره‌ای ببخشند.