رقابت تنگاتنگ تولیدکنندگان گیربکس در مسابقه نابرابر

توان تولید صنعت ما و کیفیت محصولات آن، بالاست. تحریم‌ها نفس تولید‌کننده را بریده؛ با این حال تولیدکنندگان در عرصه صادرات (حتی به صورت غیرمستقیم) نیز می‌درخشند. محصولات آنها، بعضاً با نمونه‌ّهای خارجی توان رقابت دارد اما صادرات، غیرمستقیم است.

چندی پیش نمایشگاه صنعت تهران به مدت ۴ روز در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. شرکت‌های بزرگ فولادی، محصولات صنعتی، ماشین‌آلات و خطوط تولید، تجهیزات صنعتی و کارگاهی، ابزارآلات، صنایع پیشرفته، خدمات فنی، مهندسی و مشاوره و... را ارائه کردند. نمایشگاه را بهانه کردیم و به سراغ شماری از شرکت‌های مطرح در عرصه گیربکس‌سازی رفتیم. بیش از همه می‌‌خواستیم بدانیم محصولات داخلی، قابلیت صادرات دارند؟ با گسترش‌نیوز همراه باشید.

استقبال غیرمنتظره از نمایشگاه

غرفه بزرگ یکی از شرکت‌ها و گیربکس‌های عظیم به نمایش درآمده در آن؛ توجه بیننده را در همان بدو ورود جلب می‌کند. به سراغ فلاحیان مدیر برنامه‌ریزی تولید در شرکت «سهند دور» رفتم. وی استقبال زیاد از نمایشگاه آن هم در شرایط کرونایی را غیرمنتظره می‌داند. به نظر می‌رسد که از نتیجه حضور در این رویداد راضی است و آن را «بسیار مفید» توصیف می‌کند. فلاحیان اظهار داشت: «شرکت ما مثل همیشه، در نمایشگاه شرکت کرده است. اکثر بازدیدکنندگان، افرادی خاص هستند و مصرف‌کننده انحصاری گیربکس به حساب می‌آیند. فقط ۳ سالن نمایشگاه فعال است ولی بازدیدکنندگان زیادی داشتیم».

وی در ارتباط با اهمیت این صنعت می‌گوید: «تولید گیربکس یک صنعت مادر است. هر دستگاهی برای راه‌اندازی به گیربکس نیاز دارد. بنابراین در این زمینه همیشه فعال بوده‌ایم».

دو نوع تولید برای دو نوع نیاز

گیربکس‌های بزرگ، در تمام طول مصاحبه توجهم را جلب کرده بود؛ پس در ادامه از او درباره روند تولید، محصولات و کارایی هرکدام از آنها پرسیدم. فلاحیان در این رابطه اظهار داشت: «انواع مختلف گیربکس را تولید می‌کنیم در واقع هم گیربکس و قطعه یدکی ارائه می‌کنیم و هم مشاوره طراحی ارائه می‌دهیم. تعمیرات گیربکس برندهای مختلف را نیز انجام می‌دهیم. محصولات ما کاملاً تخصصی است و سیستم‌های مارپیچ حلزونی که به سیستم مکانیسم حلزونی معروف است و نیز سیستم دنده‌های هلیکال و دنده‌های جناحی و دنده‌های ساده را شامل می‌شود».

فلاحیان در ادامه، طیف شرکت‌هایی که به گیربکس‌ها نیاز ندارند را نام برد و گفت: «ما برای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کار می‌کنیم. همچنین برای صنایع فولاد مبارکه و فولاد خوزستان و اکثر صنایع فولادی بزرگ؛ گیربکس تولید می‌کنیم. برای انواع صنایع ماشین‌سازی و خودرویی؛ گیربکس می‌سازیم. دو نوع تولید داریم؛ تولید روتین که در واقع تولید انبوه و تیراژی است و تولید خاص. در تولید خاص، بسته به سفارش مشتری؛ در هر ابعاد و موقعیتی و در هر دما و شرایط محیطی و هر گشتاوری، تولید داریم. به هیچ عنوان محدودیت تولید نداریم. تنوع محصولات ما بالاست».

صادرات غیرمستقیم داریم

در پایان از او درباره توان صادراتی محصولاتشان پرسیدم و تاثیر تحریم‌ها بر روند تولیداتشان را جویا شدم. فلاحیان درباره صادرات غیرمستقیم شرکت توضیح داد و خاطرنشان کرد: «ما در حال حاضر صادرات غیرمستقیم داریم. گیربکس‌های sm و گیربکس‌های حلزونی و گیربکس‌های w صادر می‌شود. در شرایط تحریمی توانستیم از این نقطه ضعف به عنوان فرصت استفاده کنیم تا بازار از گیربکس‌های چینی بی‌نیاز شود. با گیبربکس‌های w که مکعبی‌شکل هستند توانستیم با محصولات مشابه چینی رقابت کنیم. به‌طورکلی به صورت غیرمستقیم به کشورهای عراق، ارمنستان، آذربایجان، پاکستان و تاجیکستان صادرات داریم».

نمایشگاه می‌توانست بهتر باشد

به گشت‌وگذار خود ادامه می‌دهم. غرفه شرکت شهباز گیربکس پیشرو در سالن ۸ و بازدیدکنندگان پرشمار آن توجهم را جلب کرد. از شهبازی، مدیر روابط عمومی شرکت درباره روند کلی نمایشگاه و محصولات می‌پرسم. به نظر می‌رسد از روند کلی نمایشگاه چندان راضی نیست و نمایشگاه را آنطور که بایدوشاید، کاربردی نمی‌داند. وی در تشریح بیشتر موضوع گفت: «نمایشگاه صنعت از این نظر خوب است که فقط متخصصان، حضور دارند اما خیلی کاربردی نیست و بازدیدکنند‌ه زیادی ندارد. مثل سال‌های قبل، هزینه‌ برپایی غرفه‌ها در مقایسه با خدمات ارائه‌شده، بسیار سنگین بود. نمایشگاه صنعت برای ما کاربرد زیادی ندارد و بیشتر به خاطر رقبا حضور پیدا می‌کنیم».

شهبازی در تشریح بیشتر دلیل نارضایتی خود می‌گوید: «یکسری خدمات را باید خود نمایشگاه به تولیدکنندگان ارائه دهد. تبلیغات درست و اصولی از آن جمله است. هزینه‌های گزافی برای برپایی غرفه‌ها می‌گیرند بنابراین باید هزینه تبلیغات و بیلبوردهای تبلیغاتی را هم تقبل کنند».

تولیدات سفارشی و روتین محور و برنامه اصلی

در ادامه از او درباره کاربرد محصولاتی که نمونه‌های آنها را در غرفه می‌بینم سوال کردم. وی در این رابطه گفت: «تولید‌کننده گیربکس‌های خورشیدی هستیم. گیربکس‌های ما صنعتی هستند. گیربکس‌های ما در تمام ماشین‌آلات و هر جا که نیاز به نیروی محرکه باشد به غیر از خودرویی‌ها؛ کاربرد دارند. این تولیدات تولید روتین ما هستند اما بسته به نیاز مشتری و به صورت سفارشی و برحسب گشتاور و ابعاد و کاربرد نیز تولید داریم. کارشناسان و مسئول فنی ما طراحی می‌کنند و نیاز مشتری برآورده می‌شود. این دستگاه‌ها در همه صنایع کشاورزی، پتروشیمی، صنایع سنگین و آب و فاضلاب کاربرد دارند».

صادرات به کشورهای همسایه

شهبازی همچنین در رابطه با قابلیت صادرات محصولات اظهار داشت: «گیربکس‌های ما به قدری باکیفیت است که به اسم گیربکس‌ خارجی، فروخته می‌شود. پلاک را برمی‌دارند و نام‌های دیگری روی آنها حک می‌کنند. در حال حاضر به صورت غیرمستقیم به عراق و گرجستان و به طور کلی کشورهای اطراف ایران صادرات داریم. همچنین روی بیشتر ماشین‌آلاتی که برای تعمیر می‌فرستند دستگاه‌های ما نصب شده‌ است».