۶۲ رویدادی که دنیا را تکان داد+ جدول

رویدادهای اکسپو به‌طور متوسط هر ۵ سال یک‌بار و هر بار در کشوری متفاوت برگزار می‌شود. اهمیت این نمایشگاه و پیامدها و برآیندهای آن برای کشورهای جهان چنان ارزشمند است که امروزه اکسپوها سومین رویداد مهم ‌جهان پس از مسابقه‎های جام جهانی فوتبال و بازی‌های المپیک هستند و به‎نام«المپیک فرهنگ ملل» شناخته می‌شوند.

گسترش نیوز: این نمایشگاه فرصتی برای نمایش گذشته، اکنون و آینده کشورهاست که در آن دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه کشورها به نمایش گذاشته می‌شود. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی شهرهای میزبان و دادوستدها و همکاری‌های بین‌المللی بسیار کارساز است. به همین دلیل، همه کشورهای عضو «دفتر نمایشگاه‌های بین‌المللی» (BIE) مشتاق هستند که میزبانی این نمایشگاه را بر عهده بگیرند. در ادامه به معرفی چند اکسپو مهم و معروف جهان می‌پردازیم.

نخستین اکسپو

نخستین رویداد اکسپو جهان، نمایشگاه بزرگ دستاوردهای صنعتی همه ملت‌ها در هایدپارک لندن انگلیس بود که ۱۸۶ سال پیش برگزار شد که به‌دلیل سازه نمایشگاهی کریستال پالاس، از آن با عنوان نمایشگاه کریستال پالاس نیز نام‌برده می‌شود.

این نمایشگاه نخستین نمایشگاه از سری نمایشگاه‌های جهانی فرهنگ و صنعت بود که در سده ۱۹ میلادی به‌گونه روزافزون موردتوجه قرار ‌گرفت. این نمایشگاه بزرگ از سوی هنری کل و پرنس آلبرت همسر ملکه ویکتوریا فرمانروای وقت پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند سازمان‌دهی شد. بسیاری از نام‌آوران و چهره‌های برجسته آن دوران از این نمایشگاه دیدن کردند که از میان آنها می‌توان چارلز داروین، ساموئل کلت، اعضای دودمان سلطنتی اورلئانیست و نویسندگانی مانند شارلوت برونته، چارلز دیکنز، لوئیس کارول، جرج الیوت و آلفرد تنیسون را نام برد. از این بنا و نمایشگاه ۶ میلیون نفر (معادل یک‌سوم جمعیت انگلیس در آن زمان) از بازدید کردند.

کریستال پالاس، بنایی از چدن و شیشه مسطح در هاید پارک لندن بود که برای میزبانی «نمایشگاه بزرگ» برپاشده بود. این سازه به‎دست سر جوزف پکستون، معمار و طراح باغ‌های انگلیسی ساخته شد. مهندس محاسب این پروژه سرویلیام کابیت بود. این سازه بعدها به سیدنهام هیل منتقل شد، اما ۸۵ سال بعد در یک آتش‌سوزی از بین رفت.

میزبانی فیلادلفیا از اکسپو سده

نمایشگاه جهانی سده در سال ۱۸۷۶ میلادی (۱۲۵۴ خورشیدی) در شهر فیلادلفیا برپا شد. این نمایشگاه در واقع نخستین نمایشگاه جهانی در ایالات‌متحده امریکا بود. هدف از برگزاری این نمایشگاه، جشن صدمین سال صدور اعلامیه استقلال ایالات‌متحده امریکا بود. این نمایشگاه به‎نام نمایشگاه جهانی هنر، مصنوعات و تولیدات خاک و معدن نیز شناخته می‌شود. مکان نمایشگاه در پارک فیرمونت در طول رودخانه سکوکل قرار داشت. ۱۰ میلیون بازدیدکننده در این نمایشگاه حضور یافتند که معادل ۲۰ درصد جمعیت امریکا در آن زمان بود.

یک رویداد دیگر به سود امریکایی‌ها

نمایشگاه بین‌المللی پاناما-پسیفیک، نمایشگاه جهانی که ۱۹۱۵ میلادی (۱۲۹۲خورشیدی) در شهر سانفرانسیسکو کالیفرنیا برگزار شد. به ظاهر این نمایشگاه، جشن پایان ساخت کانال پاناما بود؛ اما به‌طور گسترده یک فرصت برای به نمایش گذاشتن بهبود و بازسازی شهر پس از زمین‌لرزه ۱۹۰۶ میلادی (۱۲۸۳ خورشیدی) بود.

نخستین رویداد جهانی بارسلونا

شهر بارسلونا و کشور اسپانیا ۱۹۲۹ میلادی (۱۳۰۷خورشیدی) دومین اکسپو جهانی خود را برگزار کرد. برخی کارشناسان اکسپو ۱۸۸۸ میلادی (۱۲۶۶خورشیدی) بارسلونا را محل تولد جنبش مدرنیسم می‌دانند و برخی دیگر می‌گویند، این نمایشگاه جهانی پیش‌زمینه تولد این جنبش را فراهم کرد.

این اکسپو تاثیر زیادی بر جا گذاشت و به مدرن شدن کاتالونیا منجر شد. بیش از ۵۰ درصد بازدیدکنندگان از نخستین اکسپو بارسلونا از منطقه کاتالونیا بودند. آنها ماشین‌آلات جدیدی را مشاهده کردند و بسیاری با این امید که فناوری‌های جدید را به شهرها و روستاهای‎شان ببرند، از نمایشگاه بیرون رفتند. در حوزه‌های هنر و معماری نیز همین اتفاق رخ داد. آفریده‌های هنرمندان مدرنیست در بخش‌های نقاشی، مجسمه‌سازی و ساختمان، تحسین بازدیدکنندگان را برانگیخت.

این رویداد بین‌المللی در پارک عمومی شهر بارسلونا که برای این منظور بازسازی و بهسازی شده بود، در زمینی به مساحت ۴۷ هکتار برگزار شد. بیش از ۲ میلیون نفر از اسپانیا، سراسر اروپا و دیگر نقاط جهان از این اکسپو دیدن کردند.

در این اکسپو که حدود ۲ میلیون دلار صرف برپایی آن شده بود، ۳۰ کشور از سراسر جهان ازجمله امریکا، چین، ژاپن و فرانسه حضور داشتند. این رویداد بزرگ از ۸ آوریل تا ۱۰ دسامبر ۱۸۸۸ میلادی در شهر بارسلونا برگزار شد. مهم‌ترین آثار به نمایش درآمده در این اکسپو، تاق نصرت زیبا و مجسمه یادبود کریستف کلمب بود.

شاید بتوان مهم‌ترین میراث و یادگار باقیمانده از اکسپو بارسلونا را پارک کیوتادلا دانست. تغییر کاربری دژ نظامی منفور Citadel و تبدیل آن به پارک عمومی با استقبال مردم روبه‎رو شد. از دیگر بناهای به‌جامانده از آن زمان می‌توان به قلعه «سه‎اژدها» اشاره کرد که به‌عنوان کافه-رستوران نمایشگاه مورداستفاده قرار می‌گرفت و امروز تبدیل به موزه جانورشناسی، گلخانه و موزه زمین‌شناسی شده است. بنای دیگر، تاق نصرتی است که ورودی نمایشگاه را شکل می‌داد. بنای یادبود کریستف کلمب، کاشف امریکا به ارتفاع ۶۰ متر که برای این اکسپو در محل ورود کلمب به اسپانیا پس از نخستین سفرش به قاره جدید ساخته شد، از مهم‌ترین بناهایی به‎شمار می‌رود که تا امروز بر جامانده است. در سراسر شهر بارسلونا می‌توان بناها و ساختمان‌هایی را مشاهده کرد که از زمان برگزاری اکسپو باقی‌مانده‌اند و نشان‌دهنده هنر و سبک معماری آن زمان هستند.

زندگی مدرن در پاریس

اکسپو بین‌المللی هنر و فناوری در زندگی مدرن سال ۱۹۳۷ میلادی (۱۳۱۵خورشیدی) در پاریس فرانسه برگزار شد. موزه انسان و قصر توکیوی پاریس، هر دو در جریان این اکسپو ایجاد شدند. ۴۴ کشور در این نمایشگاه ۱۰۱ هکتاری شرکت کردند و جایزه ویژه نمایشگاه به آلبرت اشپر برای طراحی محل رژه‌های نورنبرگ اهدا شد.

در سرزمین آفتاب تابان

اکسپو ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ خورشیدی) در استان آیچی ژاپن برگزار شد و ۱۸۵ روز ادامه داشت. این نمایشگاه دومین تجربه رسمی ژاپنی‌ها در برپایی اکسپو بود. پیش از آن ژاپن در شهرهای اوساکا و تسوکوبا میزبان دو نمایشگاه دیگر در همین زمینه شده بود. نمایش ربات انسان‌نمای آسیمو از دیدنی‌های اکسپو آیچی بود.

گران‌ترین اکسپو تاریخ

شانگهای چین در سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ خورشیدی) میزبان اکسپو شد. اکسپو شانگهای با شعار «شهر بهتر،زندگی بهتر» و با نگاهی به آینده شهر شانگهای به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر ‌جهان در آینده آغاز به کار کرد. این نمایشگاه گران‌ترین نمایشگاه در تاریخ جهان بود. فضای اختصاص داده‌شده به این نمایشگاه دو برابر کشور موناکو (۵.۳ کیلومترمربع) و هزینه آن به گفته مقامات دولتی افزون ‌بر ۴.۲میلیارد دلار برآورد شد.

به‌وقت میلان

اکسپو میلان در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) در کشور ایتالیا برگزار شد. میلان پیش‌ازاین رویداد در سال ۱۹۰۶ میلادی (۱۲۸۳خورشیدی) نیز میزبان مجموعه نمایشگاهی اکسپو شده بود.

موفق‌ترین اکسپو قرن بیستم

کانادایی‌ها در کارنامه نمایشگاهی خود میزبانی از یک اکسپو را نیز به ثبت رسانده‌اند. نمایشگاه جهانی و بین‌المللی ۱۹۶۷ میلادی (۱۳۴۵ خورشیدی) یا اکسپو ۶۷، یک نمایشگاه بین‌المللی همگانی بود که در مونترال در استان کبک کانادا برگزار شد.

این نمایشگاه به‌عنوان موفق‌ترین نمایشگاه جهانی قرن بیستم شناخته می‌شود که بیشترین بازدیدکننده تا آن تاریخ و ۶۲ کشور مشارکت‌کننده را در برمی‌گرفت. این نمایشگاه همچنین با ۵۶۹ هزار و ۵۰۰ بازدیدکننده در روز سوم، رکورد تازه‌ای در این زمینه بر جا گذاشت.

اکسپو ۶۷ ، جشن اصلی کشور کانادا در یکصدمین سال بنیان‎گذاری آن بود. نخست قرار بود که این نمایشگاه در مسکو برگزار شود تا برای سالگرد پنجاه‌سالگی انقلاب روسیه به اتحاد شوروی کمک کند اما به دلایل ‌گوناگونی، شوروی از برگزاری این نمایشگاه کناره‌گیری کرد و کانادا توانست افتخار برگزاری آن را از آن خود کند.

پس‌ازآنکه این رویداد به پایان رسید، جایگاه نمایشگاه و بیشتر غرفه‌ها تا سال ۱۷ سال بعد دست‌نخورده باقی ماندند تا در ماه‌های تابستان پذیرای بازدیدکنندگان باشند اما ازآنجاکه بیشتر ساختمان‌های آن برای کاربری بلندمدت طراحی و ساخته نشده بودند، بسیاری از آنها دچار ویرانی شدند. در حال حاضر محل برپایی این نمایشگاه به یک بوستان تفریحی تبدیل‌شده و تنها آثار کمی از اکسپو ۶۷ هنوز به‌جای مانده است.

دومین تجربه کانادایی‌ها

۱۰ سال پس از برپایی نخستین اکسپو کانادا، دومین اکسپو کانادا در شهر ونکوور در استان بریتیش کلمبیا کانادا برگزار شد. پس‌زمینه نمایشگاه «حمل‌ونقل، ترابری و ارتباطات: جهان در جنبش، جهان در تماس» بود که با یکصدمین سالگرد بنیان‎گذاری شهر ونکوور همزمان‌شده بود. بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بازدیدکننده در دومین اکسپو کانادا حضور یافتند.

در آستانه شصت و سومین اکسپو

اکسپو بعدی سال آینده در شهر دوبی از کشور امارات متحده عربی و در منطقه‌ای به‎نام MEASA برگزار خواهد شد. این نخستین اکسپویی است که ازسوی ملت عرب میزبانی می‌شود.

فهرست کامل رویدادهای اکسپو را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.