بازیکن سالاری ایرانی ها !

اگر قرار به فهرست کردن راه‌های درآمدزایی در فوتبال جهان باشد، در کنار ارکان اساسی مثل حق پخش تلویزیونی و تبلیغات محیطی، یک مورد مهم دیگر به کسب درآمد از طریق ترانسفر بازیکنان مربوط می‌شود. در سراسر جهان، نمونه‌های بسیار نادری می‌بینید که فوتبالیست‌ها با پایان قراردادشان به‌عنوان بازیکن آزاد به یک تیم دیگر منتقل شوند. این مساله علاوه بر این که برای باشگاه‌ها نوعی خط قرمز مالی به‌ شمار می‌آید، جنبه «حیثیتی» هم دارد.

در اروپا اگر بازیکنی به‌ طور مجانی از تیمش جدا شود، مدیران باشگاه مبدا ریشخند خواهند شد. این مساله به نوعی نشان‌دهنده ناکارآمدی و بی‌کفایتی آنهاست؛ بنابراین باشگاه‌ها همه تلاش‌شان را می‌کنند تا با بازیکنان موثر خود، پیش از پایان قرارداد فعلی، یک قرارداد جدید ببندند یا اگر به هر دلیلی مایل به انجام این کار نیستند، او را قبل از تبدیل شدن به بازیکن آزاد ترانسفر کنند.

اگر در این مورد مثال به روز می‌خواهید، باید به جورجینیو واینالدوم، هافبک هلندی لیورپول اشاره کنیم. او مورد توجه بارسلونا قرار گرفته و این در حالی است که تابستان آینده بازیکن آزاد خواهد شد. چون خود بازیکن تمایلی به حضور در لیورپول ندارد، باشگاه انگلیسی به بارسا اعلام کرده واینالدوم در ازای ۱۷ میلیون یورو فروشی خواهد بود. لیورپول می‎‌تواند یک سال دیگر از این بازیکن استفاده کند و بعد به او اجازه جدایی رایگان بدهد، اما چنان که گفتیم در اروپا معمولا هیچ باشگاهی تن به این «اشتباه» بزرگ نمی‌دهد!

در ایران اما اوضاع کاملا متفاوت است. همین الان در متن خبرهای نقل‎وانتقالاتی هستیم و شما اگر اخبار را به‌ طور دقیق مرور کنید، در ۹۵ درصد موارد اصلا اثری از نیاز به کسب رضایت‌نامه از باشگاه قبلی پیدا نمی‌کنید. تقریبا تمام بازیکنان فوتبال ایران به‌ طور رایگان به تیم جدید ملحق می‌شوند و در نتیجه یک ریال هم بابت ترانسفر آنها نصیب باشگاه قبلی نمی‌شود.

این یکی از دردناک‌ترین جنبه‌های بازیکن‌سالاری در فوتبال ایران است؛ این که بازیکنان توانسته‌اند قدرت‌شان را هنگام عقد قرارداد به باشگاه تحمیل کنند. تقریبا هیچ بازیکنی در ایران حاضر نیست قرارداد طولانی‌تر از یک سال ببندد. اگر هم بازیکنی تن به این کار بدهد، حتما از مواد و تبصره‌هایی استفاده خواهد کرد که مثلا او را در صورت دریافت پیشنهاد خارجی، از اختیار باشگاه خارج کند. این اصلا خنده‌دار است؛ چون اتفاقا اصل سود باشگاه ایرانی مربوط به زمانی است که بازیکنش را به تیم خارجی ترانسفر می‌کند و می‌تواند دلار بگیرد. این که باشگاه‌ها تن به عقد چنین قراردادهایی می‌دهند، از نظر حرفه‌ای و اقتصادی وحشتناک است.

احسان حاج‌صفی درحالی در آستانه ترانسفر به لیگ یونان است که هنوز یک سال دیگر با تراکتور قرارداد داشت، اما بندهای تنظیم‌شده به نفع بازیکن، دست باشگاه ایرانی را کوتاه می‌کند. در پرسپولیس اتفاق مشابه در مورد ترانسفر مهدی ترابی به لیگ قطر در حال وقوع است و باشگاه به‌خاطر بندهای قرارداد، از این انتقال سود نخواهد برد. آنها حتی علی علیپور را هم تا روز آخر قرارداد نگه داشتند تا مجانی و آزادانه به فوتبال اروپا ملحق شود. راه برون‌رفت از این شرایط، اجماع سراسری باشگاه‌ها برای پرهیز از عقد قرارداد کوتاه‌مدت و تبصره‌دار با بازیکنان است؛ در غیر این صورت تا وقتی مدیران آماتور تیم‌ها از هول جذب ستاره، «حق طلاق» را به فوتبالیست جماعت می‌دهند، اوضاع به همین منوال خواهد بود!»